گاه‌شماری ارمنی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏top: اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهام‌زدایی (ارمنی) با استفاده از AWB
برچسب: ویرایش توسط ویرایشگر خودکار
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: ناواسارد⟸ناواسارد، ونماینده⟸و نماینده، گاه‌شماری یولیانی⟸گاه‌شماری یولیانی
خط ۹:
 
== گاه‌شماری اصلی ارمنی یا گاه‌شماری هایک ==
[[گاه‌شماری]] دیگری که در ارمنستان مورد استفاده بوده گاه‌شماری اصلی ارمنی است که در۲۴۹۲ق‌م به فرمان [[هایک (اسطوره)]]، پادشاه ارمنستان، ملقب به کِسار<ref>kesar(kes. Ar / kes. arev)به معنای خدای زمینی (مادی). کِس به معنی نیم و نیمه و آرِو و آر به معنای خدای خورشید و در کل به معنای نیم خدای. پادشاه ارمنستان هم‌زمان هم بالاترین مقام روحانی و هم پسر خورشید ونمایندهو نماینده خدای اصلی؛ یعنی، آرِ پدر برروی زمین محسوب می‌شد. کسار ارمنی بعدها از طریق یونانیان وارد اروپا شد و واژه‌هایی چون سزار (روم و بیزانس)، کایزر (آلمان)، تزار (روسیه)، کایسر (در ارمنستان به معنی امپراتور) و قیصر (در زبان عربی) از همین واژه گرفته شده‌اند.</ref> معمول شد.
 
همان‌گونه که [[موسس خورناتسی]] در کتاب تاریخ خود شرح می‌دهد پس از آنکه هایک، پادشاه ارمنی، بر ''بِل'' و سپاه او، که به هدف تسخیر و تصاحب سرزمین هایک از [[بابل (دولت‌شهر)]] به سوی ارمنستان گسیل شده بودند، پیروز شد فرمان داد تا همه ساله روز این پیروزی را گرامی بدارند. او نام ماه‌ها را نیز به اسم پسران و دختران خود نام‌گذاری کرد.
 
تاریخ ۲۴۹۲ق‌م را [[غوونت آلیشان]]، مورخ ارمنی قرن نوزدهم میلادی، بازسازی کرده است. سال نو (روز اول ماه [[ناواسارد]] در گاه‌شماری ارمنی) در تاریخ ۴۲۸ میلادی مطابق گاه‌شماری متحرک خورشیدی ارمنی با ۲۳ اوتِ [[گاه‌شماری یولیانی]] (یا ۱۱ اوت مطابق گاه‌شماری کنونی یا گریگوری) یکسان و برابر است. آلیشان با استناد به این دلایل و با در نظر گرفتن دوران ۱۴۶۰ سالهٔ ارمنی چنین محاسبه کرد:
 
۲۴۹۲= ۱۴۶۰+۱۰۳۲= ۴۲۸-۱۴۶۰
خط ۲۷:
! ترتیب ماه‌ها !! نام ماه‌ها !! تعداد روزها !! برابر با
|-
| اول || [[ناواسارد]] (دختر هایک) || ۳۰ || ۱۱ اوت ـ ۹ سپتامبر
|-
| دوم || هُری (دختر هایک) || ۳۰ || ۱۰سپتامبر ـ ۹ اکتبر
خط ۱۴۶:
 
گاه‌شماری اصلی ارمنی تا به امروز نیز در ارمنستان معمول و رایج است. بسیاری از مردم سال نوی باستانی (۱۱ اوت) را نیز جشن می‌گیرند و هنوز فرمان ۲۴۹۲ سال پیش از میلاد هایک را از یاد نبرده‌اند.
پس از پذیرش مسیحیت در ارمنستان، علاوه بر گاه‌شماری اصلی ارمنی گاه‌شماری‌های دیگری نیز مورد استفاده قرار گرفتند، مانند تاریخ بزرگ ارمنی، که از ۱۱ ژوئیهٔ ۵۵۲م شروع می‌شود، تقویم کلیسایی و تقویم ثابت دانشمند ارمنی، هوهانس ایماستاسِر،<ref>Hovhanes Imastasser</ref> که از ۱۰۸۵م شروع می‌شود و بر اساس آن سال نو (اول ماه [[ناواسارد]]) طبق گاه‌شماری یولیانی ۱۱اوت برگزار می‌شده است.
 
۱۱ اوت ۲۰۰۸م مصادف بود با سالگرد ۴۵۰۰ سالگی این گاه‌شماری کهن. گاه‌شماری اصلی ارمنی یکی از گاه‌شماری‌های دقیق و کهن دنیاست.