نقطه جوش: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار تمیزکاری ویکی‌سازی |
|||
خط ۱:
{{Underlinked|date=اوت ۲۰۱۶}}
'''نقطهٔ جوش''' دمایی است که در آن [[فشار بخار]] مایع کاملاً با فشار خارجی برابر می‌شود.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=جوش&SSOReturnPage=Check&Rand=0 : جوش<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> در این دما جنبش ملکول‌های مایع به بیشینه مقدار ممکن می‌رسد.
== وابستگی نقطه جوش ==
نقطهٔ جوش یک عنصر، حالتی است که در آن [[فشار]] بخار مایع با فشار بخار اطراف مایع یکسان می‌شود. با افزایش فشار، نقطه جوش [[مایع]] افزایش می‌یابد و با کاهش آن نقطه جوش کاهش می‌یابد. همچنین نیروهای بین مولکولی و نوع ایزومرهای هندسی نیز در میزان نقطه جوش یک ماده نقش دارند. نقطه جوش یک مایع به صورت درجه حرارتی تعریف می‌شود که در آن فشار بخار مایع برابر با فشار بیرونی باشد. چنانچه فشار خارج ۷۶۰ میلیمتر جیوه باشد. یک مایع وقتی خواهد جوشید که فشار بخار آن برابر با این مقدار باشد.
برای مثال [[آب]] وقتی از دمای ۱۰۰Cْ خواهد جوشید که فشار خارجی و فشار بخار آن برابر با ۷۶۰ میلیمتر [[جیوه]] باشد. در فشار ۵۲۶ میلیمتر جیوه آب در ۹۰Cْ می‌جوشد و اگر فشار را به ۹٫۲ میلیمتر برسانیم نقطه جوش آب در ۱۰Cْ خواهد بود به این علت است که نقطه جوش آب در ارتفاعات کمتر از مناطق نزدیک به سطح دریا می‌باشد.
'''چگونگی جوشیدن یک مایع:''' وقتی که فشار بخار یک مایع با فشار جو برابر می‌شود، مایع شروع به جوشیدن می‌کند. در این [[دما]]، بخار حاصل در داخل مایع سبب ایجاد حباب و غلیان خاص جوشش می‌شود. تشکیل حباب در دمای پایینتر از نقطه جوش غیرممکن است، زیرا فشار [[جو زمین|جو]] بر سطح مایع که بیش از فشار داخل آن است، مانع از تشکیل حباب می‌شود. دمای مایع در حال جوش تا هنگامی که تمام مایع بخار نشده است، ثابت می‌ماند در یک ظرف بدون درپوش حداکثر فشار بخاری که هر [[مایع]] می‌تواند داشته باشد برابر با فشار جو می‌باشد.▼
== چگونگی جوشیدن یک مایع ==
فشار بخار هر مایع تنها از روی دما معین می‌شود؛ بنابراین اگر فشار بخار ثابت باشد دما نیز ثابت است. برای ثابت ماندن دمای یک مایع در حال جوش باید به آن [[گرما]] داده شود. زیرا در فرایند جوش مولکول ها با انرژی زیاد از مایع خارج می‌شوند. اگر سرعت افزایش گرما بیش از حداقل لازم برای ثابت نگهداشتن دمای مایع در حال جوش باشد، سرعت جوشش زیاد می‌شود ولی دمای مایع بالا نمی‌رود▼
▲
▲فشار بخار هر مایع تنها از روی دما معین می‌شود؛ بنابراین اگر فشار بخار ثابت باشد دما نیز ثابت است. برای ثابت ماندن دمای یک مایع در حال جوش باید به آن [[گرما]] داده شود. زیرا در فرایند جوش
تأثیر فشار در نقطه جوش▼
▲== تأثیر فشار در نقطه جوش ==
نقطه جوش یک مایع با تغییر فشار خارجی تغییر می‌کند. نقطه جوش نرمال یک مایع، دمایی است که در آن فشار بخار مایع برابر با یک اتمسفر باشد. نقطه جوش داده شده در کتابهای مرجع، نقاط جوش نرمال می‌باشند. نقطه جوش یک مایع را می‌توان از منحنی فشار بخار آن بدست آورد و آن دمایی است که در آن فشار بخار مایع با فشار وارد بر سطح آن برابری می‌کند.
نوسانات فشار جو در یک موقعیت جغرافیایی، نقطه جوش آب را حداکثر تا ۲Cْ تغییر می‌دهد؛ ولی تغییر محل ممکن است باعث تغییرات بیشتر شود، متوسط فشاری که هواسنج در سطح دریا نشان می‌دهد یک [[اتمسفر]]، ولی در ارتفاعات بالاتر کمتر از این مقدار است. مثلاً در ارتفاع ۵۰۰۰ پایی (۱۵۲۴ متر) از سطح [[دریا]] متوسط فشاری که [[فشارسنج]] نشان می‌دهد ۰٫۸۳۶atm است و نقطه جوش آب در این فشار ۹۵٫۱Cْ می‌باشد.
== پایین آوردن نقطه جوش یک مایع ==
اگر نقطه جوش نرمال مایعی بالا باشد یا مایع در اثر گرما تجزیه شود، می‌توان با کاهش فشار آن را در دماهای پایین به جوش آورد از این روش برای تقطیر مایعات در خلأ استفاده می‌شود. مثلاً با کاهش فشار تا ۰٫۰۱۲۱atm می‌توان نقطه جوش آب را به ۱۰Cْ رساند که بطور قابل ملاحظه پایینتر از دمای معمولی است، رساند. با کاهش فشار می‌توان آب غیر ضروری بسیاری از فراورده‌های غذایی را خارج کرده و آنها را تغلیظ کرد. در این روش دمای فراورده مورد نظر به دمایی که ممکن است سبب تجزیه یا تغییر رنگ آن شود، نمی‌رسد
==
[[خواص کولیگاتیو]]
| |||