فرانتس لیست: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: مندلسون⟸فلیکس مندلسون، سی‌سالگی⟸سی سالگی، مثلأ⟸مثلا، هشت‌سالگی⟸هشت سالگی، هفت‌سالگی⟸هفت سال...
خط ۳۹:
در ۱۸۱۱ در دهکدهٔ کوچکی به نام دوبوریان نزدیک [[شوپرون]] در [[مجارستان]]، که امروزه محل شهر [[رایدینگ]] در [[اتریش]] کنونی است، به دنیا آمد. پدر و پدربزرگ فرانتس لیست مباشر املاکِ دربار کنت [[استرهازی]] و هر دو نوازنده بودند. پدربزرگ، [[پیانو]]، [[ویلن]] و [[ارگ (ساز)|ارگ]] می‌زد، و پدر، علاوه بر پیانو، نوازندهٔ [[ویولنسل]] و [[گیتار]] نیز بود.
 
لیست، نوازندگی پیانو را از هفت‌سالگیهفت سالگی نزد پدر آموخت و از هشت‌سالگیهشت سالگی در جشن‌ها و مهمانی‌های محلی هنرنمایی می‌کرد. با همین هنرنمایی‌ها بود که تنی چند از متمولان زادگاهش برآن شدند تا هزینهٔ آموزش موسیقی کودک با استعداد را در [[وین]] تأمین کنند، در ۱۸۲۰ که فقط ۹ سال داشت، نخستین کنسرت خود را در ادنبرگ، در همان حوالی املاک استرهازی اجرا کرد، در سال ۱۸۲۱، یعنی همان سالی که ناپلئون مُرد، لیست وارد دومین دههٔ عمر خود شد که سر آغاز دومین مرحلهٔ زندگی‌اش هم گردید، لیست در دهمین سال از عمر خودش، مجارستان را ترک گفت و تا سی‌سالگیسی سالگی به آنجا بازنگشت، با این همه شرایط آغازین، اثرات عمیقی روی او گذاشته بود، آدام لیست پدر فرانتس تصمیم گرفته بود که فرزندش را به شهرهای آلمان، پاریس و حتی لندن ببرد، فرانتس در مونیخ، اشتوتگارت، و استراسبورگ نوازندگی کرد و با همان کنجکاوی و همان کف‌زدن‌هاکف زدن‌ها که موتسارت شصت سال پیش، مورد استقبال قرار گرفته بود، تحسین شد ولی این تفاوت وجود داشت که لیست ۱۲ساله بود و دو برابر سن آن موقع موتسارت را داشت و کشش نوشتن موسیقی را به خوبی اجرای کنسرت نداشت<ref>فرانتس لیست، نوشته وِرل سیتوِل، ترجمه محمود هاتف، انتشارات پاژنگ، پاییز ١٣٧٠</ref>
 
[[هایدن]] و [[بتهوون]] از دوستان پدرِ فرانتس بودند و پدر با تکیه بر کمک هزینهٔ تحصیل فرزندش از کارفرمایان استرهازی مرخصی گرفت و همراه پسر راهی وین شد، جایی که گفته می‌شود بتهوون با شنیدن صدای پیانوی کودک بر پیشانی او بوسه زد. فرانتس سال‌ها بعد در سال‌های اوج کمال هنری وقتی شنید حمایت مالی کافی در [[بن|بُن]]، زادگاه بتهوون، برای ساختن تندیس برنزی آهنگساز نشده، با اجرای شش کنسرت بزرگ در وین و کشیدن صدها تن از مشتاقان به سالن‌های اجرای برنامه، هزینهٔ بنای یادبود بتهوون را تأمین کرد.<ref name="برگرفته از بی‌بی‌سی فارسی">[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/10/111021_l41_franz_list_anniversary.shtml برگرفته از بی‌بی‌سی فارسی]</ref>
خط ۶۹:
لیست آخرین سال‌های زندگی‌اش را در وایمار و در کنار کوزیما و واگنر گذراند و از آن‌ها حمایت کرد.
 
مرگ واگنر که بیست و چهار سال از دخترش بزرگ‌تر بود بر اثر حمله قلبی در سفر [[ونیز]]، بعد از مرگ خواهر و برادر کوزیما (دو فرزند دیگر لیست) در جوانی برای هر دو گران و ضربهٔ سخت دیگری بود. پدر و دختر در وایمار، جایی که واگنر به مقام نیمه‌خدایی رسیده بود احساس تنهایی می‌کردند. لیست با پدیرفتنپذیرفتن شاگردان بیشتر و کوزیما با به عهده گرفتن ریاست تئاتر و جشنواره وایمار به قصد حفظ و اشاعهٔ میراث واگنر کوشیدند کمبود او و خلأ زندگی خود را جبران کنند.
 
در این زمان بسیاری از شاگردان لیست به عنوان نوازنده، آهنگساز و رهبر ارکستر وارد صحنه شده بودند و درِ خانه او بیش از پیش به روی هنردوستان و شاگردان بی‌شمارش باز بود. شاگردانی که بسیاری از آن‌ها را یک بار هانس فون بولو شوهر اول کوزیما از سر خشم به ''علف‌های هرز باغچه'' تشبیه کرده بود. اما لیست به این انتقادها بی‌توجه بود و می‌گفت به همهٔ شاگردانش افتخار می‌کند. شاگردانی که از میانشان آهنگسازانی چون، [[ژرژ بیزه]]، [[کامی سن-سانس]]، [[بدریش اسمتانا]]، [[ایزاک آلبنیس]] و… برخاستند.
خط ۹۲:
انتقاد وارد بر نظریه برندل بیشتر در آن بود که برلیوزِ فرانسوی و فرانتس لیستِ مجارستانی را به عنوان پیشگامان «مکتب نوین آلمان» معرفی می‌کرد، و برندل در دفاع از نظر خود به دو نحله آلمانی و اروپایی در تاریخ موسیقی کلاسیک ارجاع می‌داد و آهنگسازهایی مانند [[باخ]] و بتهوون را در سنت موسیقی آلمانی، و به عنوان مثال [[موتسارت]] را به خاطر تأثیری که از موسیقی ایتالیایی بخصوص در [[اپرا]] گرفته بود، در گروه آهنگسازهای اروپایی و بین‌المللی قرار می‌داد.
 
به این ترتیب آهنگسازهایی مانند [[کروبینی]] ایتالیایی و [[اتین میول]] فرانسوی جزو استادان مکتب آلمانی و هنرمندانی چون هندل و گلوک همچون موتسارت اروپایی و بین‌المللی محسوب می‌شدند. عقاید برندل و شیوهٔ سبک شناسی او به این مختصر محدود نمی‌شد، مثلأمثلا او در مقایسه‌هایش سمفونی‌های شاعرانهٔ لیست و برلیوز را در مقابل سمفونی‌های [[شوبرت]] و [[فلیکس مندلسون]] و شومان قرار می‌داد و معتقد بود سه تن آخری گرچه وابسته به سنت موسیقی آلمانی اند و آثار زیبا و با ارزشی خلق کرده‌اند، اما مقلدان بتهوون محسوب می‌شوند و آثارشان فاقد نوآوری‌های «مکتب نوین آلمانی» که پیشگامان آن لیست، برلیوز، و واگنرِ، سازندهٔ اپراهای «خالص» آلمانی است.
 
این نظرها به گونه‌ای بود که گاهی لیست و دامادش واگنر و برلیوز را هم در مقابل یکدیگر قرار می‌داد، ولی در نهایت این سه تن را به نام ''رمانتیک‌های انقلابی'' و شومان و شوبرت و برامس را به نام «رمانتیک‌های محافظه‌کار» معرفی کرد.<ref name="برگرفته از بی‌بی‌سی فارسی" />
 
عوامل گوناکونیگوناگونی مشخص کننده سبک کار لیست اند که از همه مهم‌تر تأثیرات موسیقی ملی مجار بر نغمه‌ها و هارمونی آثار او است. عامل مهم دیگر نفوذ چشمگیر ادبیات رمانتیک فرانسه در اندیشه‌های لیست بویژه آثار توصیفی و برنامه‌ای بود که در آخر فرم پوئم سمفونی را بنیان گذاشت.
 
== استخراج اصوات تازه از پیانو ==
خط ۱۲۲:
* دانته
* پوئم سمفونی‌های تاسو
* اورفه
* ارفه
* هاملت
* مازپا