بیماری خواب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تریپانوزومیاز آفریقایی''' {{به انگلیسی|African trypanosomiasis}} یا '''بیماری خواب''' {{به انگلیسی|sleeping sickness}}<ref name=WHO2013 /> نوعی [[بیماری]] [[انگلی]] در انسان و دیگر حیوانات است. این بیماری از [[تک‌یاختگان|انگل]] نوع ''[[تریپانوزوما بروسی]]'' به وجود می‌آید.<ref>{{MedlinePlusEncyclopedia|001362|Sleeping sickness}}</ref> دو نوع انگل به نام‌های [[تریپانوزوما بروسی گامبینس]] (T.b.g) و [[تریپانوزوما بروسی رودزینس]] (T.b.r.) انسان را مبتلا می‌سازند.<ref name=WHO2013 /> ۹۸ درصد از موارد بیماری‌های گزارش‌شده از نوعِ T.b.g هستند.<ref name=WHO2013>{{cite journal|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs259/en/|title=Fact sheet N°259: Trypanosomiasis, Human African (sleeping sickness)|author=WHO Media centre|work=[[World Health Organization]]|date=March 2014|accessdate=25 April 2014}}</ref> هر دوی این بیماری‌ها با نیش آلودهٔ [[پشه تسه‌تسه|مگس تسه‌تسه]] انتقال می‌یابند و بیشتر در مناطق روستایی معمول هستند.<ref name=WHO2013 />

ابتدا، در مرحلهٔ اول بیماری، نشانه‌هایی همچون، تب، سردرد، احساس خارش و درد مفاصل مشاهده می‌شود.<ref name=WHO2013 /> این موارد یک تا سه هفته بعد از نیش حشره آغاز می‌گردند.<ref name=Lancet2013 /> بین چندین هفته تا چند ماه بعد، مرحلهٔ دوم بیماری با مواردی همچون احساس سرگیجه، هماهنگی ضعیف بین اعضای بدن، کرختی و بدخوابی بروز پیدا می‌کند.<ref name=WHO2013 /><ref name=Lancet2013 /> تشخیص این بیماری با یافتن انگل در [[اسمیر خونی]] یا در مایع موجود در گره‌های لنفاوی صورت می‌گیرد.<ref name=Lancet2013 /> اغلب برای تعیین تمایز و تفاوت میان مرحله اول و دوم بیماری، عمل [[پونکسیون کمری]] انجام می‌شود.<ref name=Lancet2013 />

تشخیص T.b.g با استفاده از غربالگری جمعیت در خطر به وسیلهٔ آزمایش خون صورت می‌گیرد تا از نوع شدید این بیماری جلوگیری شود.<ref name=WHO2013 /> در صورتی که بیماری در مرحلهٔ اول و پیش از بروز علائم عصبی تشخیص داده شود، درمان آن سریع‌تر اتفاق می‌افتد.<ref name=WHO2013 /> درمان مرحلهٔ اول با داروهای [[پنتامیدین]] یا [[سورامین]] انجام می‌شود.<ref name=WHO2013 /> درمان مرحلهٔ دوم شامل استفاده از [[افلورنیتین]] یا ترکیبی از [[نیفورتیموکس]] و افلورنیتین برای نوع T.b.g است.<ref name=Lancet2013>{{cite journal|last=Kennedy|first=PG|title=Clinical features, diagnosis, and treatment of human African trypanosomiasis (sleeping sickness).|journal=Lancet neurology|date=Feb 2013|volume=12|issue=2|pages=186–94|pmid=23260189|doi=10.1016/S1474-4422(12)70296-X}}</ref> در حالی که [[ملارسوپرول]] برای هر دو نوع بیماری قابل استفاده است، اما معمولاً به خاطر عوارض جانبی جدی، از آن برای نوع T.b.r. استفاده می‌شود.<ref name=WHO2013 />

این بیماری به صورت مداوم در برخی از مناطق [[آفریقای سیاه|جنوب صحرای آفریقا]] با جمعیت در خطری نزدیک به ۷۰ میلیون در ۳۶ کشور رخ می‌دهد.<ref name=Sim2012>{{cite journal |author=Simarro PP, Cecchi G, Franco JR, ''et al.'' |title=Estimating and mapping the population at risk of sleeping sickness |journal=PLoS Negl Trop Dis |volume=6 |issue=10 |pages=e1859 |year=2012 |pmid=23145192 |pmc=3493382 |doi=10.1371/journal.pntd.0001859 |url=http://dx.plos.org/10.1371/journal.pntd.0001859}}</ref> از سال ۲۰۱۰ به بعد، این بیماری سالیانه باعث مرگ ۹ هزار نفر شده که این میزان نسبت به سال ۱۹۹۰ که ۳۴ هزار نفر بود، کمتر است.<ref name=Loz2012>{{cite journal|last=Lozano|first=R|title=Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.|journal=Lancet|date=15 December 2012|volume=380|issue=9859|pages=2095–128|pmid=23245604|doi=10.1016/S0140-6736(12)61728-0}}</ref> در حال حاضر به صورت تقریبی حدود سی هزار نفر به این بیماری مبتلا هستند که از این تعداد، هفت هزار نفر در سال ۲۰۱۲ دچار آن شده‌اند.<ref name=WHO2013 /> بیش از هشتاد درصد از این موارد در [[جمهوری دموکراتیک کنگو]] هستند.<ref name=WHO2013 /> سه مورد شیوع گسترده در تاریخ معاصر اتفاق افتاده استافتاده‌است: اولی از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۶ بود که به صورت عمده در [[اوگاندا]] و [[باسین کونگو]] روی داد و دو مورد دیگر در ۱۹۲۰ و ۱۹۷۰ در کشورهای آفریقایی مختلف بوده استبوده‌است.<ref name=WHO2013 /> حیوانات دیگری همچون گاو نیز ممکن است ناقل این بیماری باشند و مبتلا گردند.<ref name=WHO2013 />

بیماری خواب بر اثر گزش مگس تسه‌تسهٔ آلوده عارض می‌شود، ناحیه‌ای که پشه آنجا را گزیده استگزیده‌است قرمز، دردناک و متورم می‌شود و پارازیت‌ها داخل خون می‌شوند و در آن جا و همچنین در [[غدد لنفاوی]] زیاد می‌شوند و تب، سردرد، تعریق و تورم غدد لنفاوی را سبب می‌شوند.

{{پانویس|چپ‌چین=بله|اندازه=کوچک|۲}}