ابوعبدالله حاکم نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خنثی‌سازی ویرایش 21523543 توسط 213.87.133.159 (بحث)، ابرابزار
خط ۶:
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
| زادروز = [[۳ مارس]] [[۹۳۳ (میلادی)|۹۳۳م]]/ [[{{-}}۳ ربیع‌الاول]] [[۳۲۱ (قمری)|۳۲۱ق]]
| زادگاه = [[نیشابور]]
| تاریخ مرگ = [[۱ سپتامبر]] [[۱۰۱۴ (میلادی)|۱۰۱۴م]]/ [[{{-}}۳ صفر]] [[۴۰۵ (قمری)|۴۰۵ق]]
| مکان مرگ =[[نیشابور]]
| محل زندگی =
خط ۱۵:
| تحصیلات = [[علم حدیث]]، [[فقه شافعی]]
| پیشه = [[قاضی]]، [[محدث]]، [[سفیر]]
| سال‌های فعالیت = آغاز حدیث‌آموزی از ۹ سالگی ([[۳۳۰ (قمری)|۳۳۰ق]]-تا پایان عمر)
| شناخته‌شده برای = تاریخ‌نویسی محلّی، وضع‌کنندهٔ «[[مصطلح‌الحدیث|علم درایة]]»، تقسیم صحابهٔ به دوازده گروه
| نقش‌های برجسته = قضاوت [[نسا]] در [[۳۵۹ (قمری)|۳۵۹ق]]؛ سفیر [[سامانیان]] نزد [[آل بویه]]
| سبک =
| تأثیرگذاران = [[مسلم بن حجاج]]، [[ابوبکر بیهقی]]، [[ابن فورک]]
خط ۲۳:
| شهر خانگی = [[نیشابور]]
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[سنی]]، [[شافعی]] با گرایش‌های [[تصوف|صوفیانه]]
| منصب = قاضی
| مکتب = محدثان سدهٔ چهارم قمری
خط ۲۹:
| خویشاوندان سرشناس =
}}
'''محمد بن عبدالله نیشابوری''' شهرت‌یافته به '''ابوعبدالله، حاکمِ نیشابوری''' همچنین '''ابن البَیِّع''' ([[۹۳۳۹۳۳–۱۰۱۴ (میلادی)|۹۳۳]]- [[۱۰۱۴ (میلادی)|۱۰۱۴م]]) [[محدث]] برجسته، [[شافعی|فقیه شافعی]]، [[تاریخ‌نگاری|تاریخ‌نگار محلّی]] و [[قاضی]] [[ایرانی‌ها|ایرانی]]<ref>{{cite book|last1=Frye|first1=ed. by R.N.|title=The Cambridge history of Iran.|date=1975|publisher=Cambridge U.P.|location=London|isbn=978-0-521-20093-6|page=471|edition=Repr.}}</ref> در [[سدهٔ چهارم قمری]] بود؛ به [[تصوف]] نیز گرایش داشت، چندی نیز [[سفیر]] دوسویهٔ [[سامانیان]] و [[آل بویه|بویهیان]] بود.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://www.almeshkat.net/book/733|عنوان=شذرات الذّهب|نام خانوادگی=حنبلی|نام=ابن عماد|ناشر=دار ابن کثیر|سال=[[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]]|جلد=سی و دوم |مکان=[[دمشق]]|صفحه=ص ۱۷۶}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = صفدی | نام = صلاح‌الدین | پیوند نویسنده = صلاح‌الدین صفدی | عنوان = [[الوافی بالوفیات]]| جلد = سوم | سال = [[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]]| ناشر = دار إحیاء التّراث العربی |مکان = [[بیروت]] | صفحه = ص۳۲۰}}</ref> او حدیث‌آموزی را نزد بزرگان [[نیشابور]] آغاز کرد و به [[مرو]]، [[بخارا]]، [[ری]]، [[همدان]]، [[بغداد]]، [[کوفه]] و [[مکه]] سفر کرد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =قزوینی | نام =خلیل بن عبدالله | پیوند نویسنده =| کوشش = محمد سعید عمر إدریس | عنوان = <nowiki>الإرشاد في معرفة علماء الحديث</nowiki> | جلد = سوم، «<nowiki>في معرفة علماء الحديث</nowiki> من تجزئة السّفلیٰ» | سال = [[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]] | ناشر = مکتبة الرّشد |مکان = [[قاهره]] | صفحه = ص۸۵۱ | پیوند = http://waqfeya.com/book.php?bid=3575}}</ref>
 
== نام، نسب و لقب‌ها ==
خط ۳۹:
 
== زندگی ==
او از سنّ ۹سالگی [در سال (۳۳۰ق]) و تحت نظر پدر و دایی‌اش شروع به سماع حدیث کرد و از سنّ ۱۶سالگی نوشتن را شروع کرد[ (۳۳۷ق].) در ۲۰ سالگی در سفری به عراق برای شنیدن حدیث رفت و پس از بجای آوردن حج، به خراسان و ماوراءالنهر بازگشت و در نیشابور ساکن شد.
 
در زمان دولت سامانیان و در سال ۳۵۹ق به قضاوت شهر نساء منسوب شد و نیز پس از مدتی قضاوت [[جرجان]] (گرگان امروزی) را به او پیشنهاد کردند که این سمت را نپذیرفت. در همان روزها به عنوان سفیر دولت سامانی به دربار [[آل‌بویه]] رفت‌وآمد داشت و در کارهای سیاسی، قضایی و اجتماعی فعّال بود. حاکم سرانجام پس از ۸۴سال۸۴ سال زندگی -که بیشتر در پیِ دانش جوئی و نوشتن بوده استبوده‌است-در صفر سال ۴۰۵ هجری قمری درگذشت و در نیشابور به خاک سپرده شد.
 
== استادان وی ==
در زمان حاکم، نیشابور یکی از بزرگترین مدارس حدیثی جهان اسلام بهبه‌شمار شمار می‌رفته استمی‌رفته‌است و همچنین به دلیل سفرهای علمی حاکم، در کتاب‌های تاریخ و سرگذشت نامه‌ها تعداد استادان وی را بیش از ۱۰۰۰تن ذکرکرده‌اند.<ref>البته سُبکی تعداد مشایخ حاکم را ۲۰۰۰نفر می‌داند که ۱۰۰۰تن از آنها شیوخ او در نیشابور و ۱۰۰۰تنِ دیگر شیوخ وی در دیگر نقاط بوده‌اند.</ref>
 
=== در علم حدیث ===
خط ۵۸:
 
== مرگ ==
الحاکم در روز چهارشنبه سوم (۵) یا هشتم (۶) صفر سال ۴۰۵ در نیشابور در حالی که از حمام بیرون آمده بود و هنوز لنگ حمام را از خود باز نکرده بود تا جامعه بپوشد به سکته درگذشت. او را در نیشابور به خاک سپردند و قاضی ابوبکر حیری یکی از مشاهیر زهاد و علمای عصر بر او نماز گذارد.<ref>تصحیح تاریخ نیشابور (الحاکم) از شفیعی کدکنی بخش پیش گفتار</ref>
 
== آثار ==
* [[المستدرک علی الصحیحین]] :معروف‌ترین اثر حاکم است. این کتاب مجموعه‌ای از احادیث است که با وجود تطابق با معیارهای دو پیشوای علم حدیث؛ محمد بن اسماعیل بخاری و مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری، اما آن دو این احادیث را جمع‌آوری و ارائه نداده‌اند!
* '''[[تاریخ نیشابور (الحاکم)|تاریخ النیسابوریین]].
* معرفة علوم الحدیث یا معرفة اصول الحدیث. ر قاهره به سال ۱۹۳۷ به تصحیح معظم حسین چاپ شده استشده‌است.
* الاربعین
* الاکلیل