هداوند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
کاربر زاپاس ویرایش میکتد
برچسب: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار
خنثی‌سازی ویرایش 21437029 توسط کاسیت تبار (بحث)
خط ۶:
|rels = [[شیعه]]
}}
'''ایل هداوند''' یکی از ایل‌های [[استان تهران]] با هویت [[مردمان کرد|کردی لکی]] هستند که بیشتر در منطقهٔ ورامین شامل شهرستان‌های [[شهرستان ورامین|ورامین]]، [[شهرستان پیشوا|پیشوا]]، [[شهرستان پاکدشت|پاکدشت]] ساکنند.<ref>تبارشناسی قومی وحیات ملی. اسماعیل یوردشاهیان.انتشارات فرزان روز. تهران1380، چاپ اول. ص191تا194</ref><ref>آیت محمدی. سیری در تاریخ سیاسی کرد. انتشارات پرسمان. ۱۳۸۲</ref><ref>http://www.ilna.ir/بخش-کرمانشاه-103/352905-نگاهی-به-تغییرات-زیستی-اسمی-قوم-لک-به-گواهی-قدمت-تاریخ</ref><ref>http://aznakhabar.ir/fa/news/903/“قوم%20لک”%20در%20گذر%20تاریخ/</ref><ref>http://ashayer.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=160</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۲ فوریه ۲۰۱۵}}</ref><ref>جامعه‌شناسی مردم کرد، مارتین وان برویین سن، نشرپانیذ، تهران1378</ref> امروزه گویش هداوندی در حال فراموشی است.<ref>شیرکوند، ورامین بهشت گردشگران، ص ۵۵ و ۵۶</ref>
'''ایل هداوند''' یکی از ایل‌های [[لر]]<ref name=":2">شیرکوند، ورامین بهشت گردشگران، صفحه ۵۵–۵۶</ref><ref name=":0">{{یادکرد کتاب| نام خانوادگی=امان الهی بهاروند | نام=سکندر | عنوان=پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران | ناشر=آگاه | ماه=آذر |سال=1393 |صفحه= صفحهٔ ۱۸۴| شابک=964-329-135-9}}</ref><ref name=":1">تناولی، دستبافت‌های روستایی و عشایری ورامین، صفحهٔ ۱۳</ref><ref>http://archive.is/B9ZZ9#selection-555.0-555.28</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = محمد سعید جانب اللهی|نشانی=http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1017170/زیست-اقتصادی-عشایر؛-مطالعه-موردی-عشایر-هداوند?q=هداوند&score=6.856193&rownumber=1 |عنوان=زیست اقتصادی عشایر؛ مطالعه موردی عشایر هداوند| ناشر = فصلنامه فرهنگ مردم |تاریخ = بهار و تابستان ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=}}</ref> [[استان تهران]] هستند که بیشتر در منطقهٔ ورامین شامل شهرستان‌های [[شهرستان ورامین|ورامین]]، [[شهرستان پیشوا|پیشوا]]، [[شهرستان پاکدشت|پاکدشت]] ساکنند. امروزه گویش هداوندی که [[لری]] است در حال فراموشی است.<ref name=":2" />
 
== تاریخ ==
در خصوص نحوه تبعید لرهای هداوند اطلاع دقیقی در دست نیست.<ref name=":0" /> در قرن هشتم [[رشیدالدین فضل‌الله همدانی]] اشارهٔ کوتاهی به لرهالکها در ورامین کرده. اما نخستین دستهٔ لرهالکها را شاه عباس در سال ۱۰۰۱ هجری به ورامین تبعید کرد. اینان شاخه‌ای از هداوندها بودندو مطابق اسناد [[کریم خان زند]] گروهی از هداوندها را از لرستان به فارس آورد و [[آغا محمد خان قاجار]] آنان را به تهران آورد و ماند گروگان زیر نظر داشت.<ref>آیت name=":1"محمدی. سیری در تاریخ سیاسی کرد. انتشارات پرسمان. ۱۳۸۲</ref><ref>تناولی، دستبافت‌های روستایی و عشایری ورامین، ص۱۳</ref><ref>http://aznakhabar.ir/fa/news/903/“قوم%20لک”%20در%20گذر%20تاریخ/</ref><ref>http://www.ilna.ir/بخش-کرمانشاه-103/352905-نگاهی-به-تغییرات-زیستی-اسمی-قوم-لک-به-گواهی-قدمت-تاریخ</ref>
 
=== اجتماعی ===
اجتماعی هداوندها“ تخمه“ (toxma) است که از مجموع چند «تخمه» تیره و از مجموع چند خانوارچندخانوار یک «بیله» (beila) شکل می‌گیرد. بیله‌ها جد مشترک دارندو خویشاوندی آنان پدر تباری است. درجای دیگر به تفصیل ازاین طایفه سخن خواهم گفت واما طوایف دیگری هم درورامین حضور دارندحضوردارند مانند شصتی‌ها و شاهسوندها.
 
== تیره‌های ایل هداوند ==
خط ۳۱:
|
|}
هداوند در اصل دارای سه طایفه خانی، میرزایی و سیری بوده که بعدها هر تیره انشعابات جدیدی پیدا کرده‌است مثلاً” خانی به زیر تیره‌های دیگری بنام‌های شیرکوند، گوهروند، اتابکی، شاهی بکی و شهبازوند تقسیم شده‌است؛ و حتی سیری‌ها به هداوندسوری تغییر کرده‌اند. آیت محمدی کلهر می‌گوید: هداوند یکی از طوایف بزرگ قوم لک است که همراه با کریم خان زند به شیراز رفته‌اند. پس از به روی کار آمدن قاجارها به دستور [[آقا محمد خان قاجار]] لک‌ها به مناطقی چون اطراف تهران، دماوند، ورامین، لار، توچال و [[بخش ایوانکی]]، روستاهای سنگاب و کرسی علیا، کرسی سفلی و چنداب منتقل شدند. شماری از آنها نیز در ساوه و زرند و قزوین وزنجان ساکن شدند. لک هداوند در شهرستان ایوانکی [[استان سمنان]] از سه طایفه اصلی سیرس، خانی و میرزایی تشکیل شده‌اند و در مجموع بالغ بر ۴۲ طایفه را شامل می‌شوند.<ref>http://aznakhabar.ir/fa/news/903/“قوم%20لک”%20در%20گذر%20تاریخ/</ref><ref>http://www.ilna.ir/بخش-کرمانشاه-103/352905-نگاهی-به-تغییرات-زیستی-اسمی-قوم-لک-به-گواهی-قدمت-تاریخ</ref>
 
== پراکندگی ایل هداوند ==
در برخی منابع مانند دانشنامه ایرانیکا به عنوان بخشی از کردهای ورامین و تهران به آن اشاره شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-tribes |عنوان =KURDISH TRIBES | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۲ فوریه ۲۰۱۵}}</ref><ref>جامعه‌شناسی مردم کرد، مارتین وان برویین سن، نشرپانیذ، تهران1378</ref>در روایت اول گفته‌ای آمد که هداوند وقتی به ورامین آمدند ۶۰۰ خانوار بودند و در ۶۰ روستا وطن کردند. کسی البته نام آن روستاها را به تمامی نمی‌داند، در مآخذ مربوط به ورامین از برخیازبرخی از این روستاها نام برده شده‌است. مثلاً” بنا به قول امینی بیشتر آنها در روستاهای توچال. امر آباد کاظم‌آباد، سرگل، پوئینک، [[خیرآباد خالصه|خیرآباد]]، صالح آباد، پلنگ دره، حمامک، سوره، معین آباد، قوئینک (درخشانی)، کلین، شوش آباد، گل عباس، شوران، حیدرآباد و محمودآباد ومحمودآبادو شترخوار و چند روستا به نام قشلاق ساکن می‌باشند. بخشی از طایفهازطایفه هداوند درشهرستان‌های خمین دهستان اشناخور واستان لرستان سکونت دارند.
 
== محل ییلاق و قشلاق ایل هداوند ==