یزد: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام‌های‌قدیمی= [[کثه]]، [[ایساتیس]]

|سال‌شهرشدن= ۱۳۰۵ [[گاه‌شماری هجری خورشیدی|خورشیدی]]

|رشدجمعیت=

|تراکم‌جمعیت=

|ارتفاع=۱۲۳۰ متر

|میانگین‌دما=۱۹

|شمارروزهای‌یخبندان سالانه=۵۲ روز

|شهردار= جمالی نژاد

|ره‌آورد= [[قطاب]]، [[باقلوا]]، [[حاجی بادام]]، [[پشمک]]{{سخ}}بافتنی‌ها: [[ترمه]]، [[دارایی‌بافی|دارایی (ایکات)]]،{{سخ}}سفال، حلوا ارده، [[واجبی]]

|پیش‌شماره=۰۳۵

|جمله‌خوشامد= به شهر قنات، قنوت و قناعت خوش آمدید.

|پانویس=

| شماره ثبت ملی = ۱۵۰۰۰

}}

 

[[پرونده:ورودی شهر یزد.jpg|290px|بندانگشتی|ورودی شهر یزد]]

 

 

=== دوره [[زندیه]] ===

 

امیر حسینخان طبسی مقدم [[لطفعلی خان]] و اتباعش را گرامی شمرد و بعد از ۵۰ روز پذیرایی سیصد سوار در اختیار او قرار داد. خان زند که در مدت اقامت خود در طبس از تخریب قلعه و حصار شیراز خبر یافت، لذا با همان نفرات کم به عزم تسخیر آن شهر حرکت کرد. در حوالی یزد محمد تقی خان یزدی به مخالفت برخاست و به مقابله آمد. لطفعلی خان با سپاه زند و سواران طبس در ناحیه [[اردکان (یزد)|اردکان]] بر خان یزدی حمله برد و افرادش را پراکنده و منهزم و گروهی را اسیر نمود و راه [[ابرقو]] را در پیش گرفت.

 

=== دوره [[قاجاریه]] ===

 

== مردم ==

=== دین ===

بیشتر مردم یزد [[مسلمان]] و [[شیعه دوازده‌امامی|شیعهٔ دوازده‌امامی]] هستند. همچنین گروه بزرگی از [[زرتشتیان]] [[ایران]] در یزد ساکن هستند. اقلیت کوچکی از [[یهودیان]] نیز ساکن این شهر می‌باشند.{{سخ}}

 

با وجود این که بیش تر مردم یزد مسلمان هستند، اما اقلیت‌های دینیِ دیگری که در بالا اشاره شد نیز در آن شهر ساکن‌اند. در اطراف شهر یزد و همچنین داخل آن، [[زیارتگاه]]‌های مختلفی برای زرتشتیان به چشم می‌خورد که در هر ماه یا فصل، مراسم‌های ویژهٔ پیروان این دین در آنها برگزار می‌شود. از آن جمله می‌توان به [[جشن سده]] اشاره کرد که یکی از مراسم معروف و عمومی زرتشتیان است و هرساله در روز دهم بهمن‌ماه، همزمان با مناطق دیگر ایران، در یزد برگزار می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= زنده‌دل|نام= حسن|کتاب= استان یزد| ناشر= نشر ایرانگردان|سال= ۱۳۷۷}}</ref>

 

== جغرافیا<ref>«[http://www.safar-bank.ir/forums/16-اطلاعات-ایران-شناسی/15-همه-چیز-درباره-استان-یزد همه چیز درباره یزد]» بانک اطلاعات صنعت گردشگری و توریسم</ref> ==

 

قرار گرفتن در بخش مرکزی [[فلات ایران]] در برگیرنده نا مناسب‌ترین عوامل طبیعی چیره بر [[فلات]] مرکزی ایران نیز است. بارش اندک همراه با [[تبخیر]] شدید، دور بودن از دریا، نزدیکی با کویر خشک و پهناور نمک، رطوبت نسبی کم همراه با گرمای بسیار، از عواملی هستند، که یزد را به گونه یکی از خشک‌ترین مناطق ایران درآورده است. گذشته از آن، در این منطقه نوسان شدید درجه حرارت نیز وجود دارد.

* یهودیان ([[کنیسه کمال]])

* ارگ و برج و بارو ([[برج و باروهای یزد|برج و باروی یزد]]، [[ارگ حکومتی]]، [[قلعه اسدان]])

* قبه‌ها و بقعه‌ها ([[آرامگاه دوازده‌امام|قبهٔ دوازده امام]]، [[آرامگاه سید رکن‌الدین|بقعه سید رکن الدین]]، [[آرامگاه سید خلیل|بقعهٔ سیدخلیل]]، [[آرامگاه سید شمس‌الدین|بقعهٔ سید شمس الدین]])

* خانه‌های تاریخی ([[خانهٔ رسولیان]]، [[خانهٔ عرب‌ها]]، [[خانهٔ لاری‌ها]]، [[خانه مرتاضیون (دکتر مرتاض)|خانه مرتاض]]، [[خانهٔ ملک‌التجار]])

- انجام پروژه‌های خدمات فنی و مهندسی

* '''فولاد آلیاژی ایران<ref>«[http://www.iasco.ir/SC.php?type=static&id=27 تاریخچه شرکت فولاد آلیاژی]» پایگاه رسمی شرکت فولاد آلیاژی ایران</ref>'''

* '''گروه پیشگامان کویر<ref>«[http://www.pishgaman.net/SC.php?type=static&id=1&mid=7 درباره گروه پیشگامان]» پایگاه رسمی گروه پیشگامان کویر یزد</ref>'''

- سال تأسیس: ۱۳۷۵

فرش ستاره کویر یزد و فرش خاطره کویر یزد شرکتهای بافندگی فرش ماشینی در این گروه هستند.

 

در تداوم فعالیت‌های گروه، توسعه شرکت ستاره کویر در شرکت فرش خاطره کویر تبلور یافت. خاطره کویر که از مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌های بافندگی فرش ماشینی بهره می‌برد، در سال ۱۳۷۵ تأسیس شد و هم اکنون در کنار ستاره کویر تنوعی بسیار چشمگیر از انواع [[گلیم]]، [[جاجیم]]، [[گلیم فرش]] و [[فرش]] را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کند.

* '''نیروگاه سیکل ترکیبی شیرکوه'''

اهمیت استراتژیک اداره کل راه‌آهن یزد به دلیل واقع شدن در منطقه معدنی کشور و نقش آن در جابجایی و انتقال مواد معدنی همچنین اتصال بخش اصلی کریدورهای ترانزیتی ریلی راه‌آهن، اهمیتی قابل توجه می‌باشد. به گونه‌ای که مبتنی بر آمار عملکرد در دهه هشتاد در مجموع از حیث شاخص‌های عملکردی در راه‌آهن رتبه اول را کسب نموده‌است. کسب ۴۰? درآمد راه‌آهن در بین ۱۸ اداره کل بسیار حائز اهمیت و تحسین‌برانگیز می‌باشد.

 

در زمینی به مساحت ۵۷ هکتار حد فاصل جاده شهرک صنعتی و جاده ترانزیتی و بلوار شهید دهقان که متعلق به [[سازمان مسکن وشهرسازی]] بود طی مراحل قانونی تملک، و در تاریخ ۷۷/۱/۲۵ عملیات عمرانی پایانه آغاز شد و در تاریخ ۱۳۸۸/۱۰/۱۵ با تعطیلی پایانه قدیم، خدمات دهی به مردم در پایانه جدید آغاز شد. زیر بنا پایانه بزرگ حدود ۱۴۰۰۰ مترمربع شامل ساختمان، حیات مرکزی و رواق‌ها می‌باشد که هزینه حدود ۱۰۰٬۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ریال است که توسط شهرداری یزد ساخته شده‌است. ۱۲ هکتار فضای جنگلی- ۲ هکتار فضای سبز تزئینی - ۱۷ مرکز تجاری عرضه سوغات و تنقلات، مطبوعات، میوه فروشی، اسباب بازی فروشی، محصولات فرهنگی و خدماتی – رستوران بزرگ و مجهز – نمازخانه بزرگ- پاسگاه نیروی انتظامی – کافی نت – کافی شاپ – ۱۶ دفتر فروش بلیط با امکانات کافی وبه روز به مساحت هرکدام ۳۵۰مترمربع در سه طبقه، محل استراحت رانندگان (یک واحد ۸۰مترمربعی)، اتاق مدیریت مشرف به سالن انتظار مسافر، شرکت و گیشه فروش بلیط - سرویس‌های بهداشتی متعدد(۶۴ چشمه)-تعداد۱۲۸ سکوی سوار شدن مسافر – پارکینگ خودروهای سبک به تعداد۳۰۰ واحد (۲۰۰ واحد مسقف و۱۰۰ واحد بدون سقف) - سیستم تهویه مطبوع – ساختمان اداری مناسب – سالن عمومی بسیار مناسب به مساحت ۱۵۰۰مترمربع – ۳۵۰۰۰مترمربع کف فرش و ۵۰۰۰۰ مترمربع آسفالت؛ و هم. اکنون. BRT در یزد راه اندازی شده و در حال خدمت رسانی به شهروندان یزدی می‌باشد

 

== رسانه ==

[[صدا و سیمای مرکز یزد]] در تاریخ ۱۳۵۱/۱۱/۶ با یک فرستنده ۱۰ [[کیلووات]] و صرفاً به عنوان یک مرکز خبری و تقویت کننده رادیویی واقع در کیلومتر جاده یزد - [[کرمان]] کار خود را آغاز کرد. در سال ۱۳۵۳ با اضافه شدن یک [[فرستنده]] ۵۰ کیلو وات تلویزیونی به عنوان تقویت کننده برنامه‌های شبکه سراسری ([[شبکه ۱ سیمای جمهوری اسلامی ایران|شبکه یک]]) این مرکز از حیث فنی تکمیل تر و به عنوان رادیو و تلویزیون محلی یزد نام گرفت. در بیست و پنج مهر ماه سال ۱۳۵۷ شبکه استانی صدای مرکز یزد با ظرفیت تولید و پخش ۳ الی ۴ هزار ساعت برنامه در سال بر روی [[فرکانس]] ۱۰۳۵ راه‌اندازی گردید. افتتاح شبکه استانی سیما با نام '''[[صدا و سیمای مرکز یزد|تابان]]''' در تاریخ ۱۳۸۲/۲/۲۸ با ظرفیت تولید بیش از هزار و صد ساعت و پخش بیش از ۴۰۰۰ ساعت برنامه صورت گرفت. سطح پوشش برنامه‌های صدا و سیما یزد در سال ۱۳۸۳ با افتتاح سیستم uplink به خارج از مرزهای استان و حتی خارج از کشور گسترش یافت. شبکه استانی تابان هم اکنون بر روی ماهواره‌های Asiasat و Badrsat پخش می‌شود.

 

* پارک هفت تیر

* پارک آزادگان

{{wide image|Park Panorama Yazd.jpg|1000px|[[سراسرنما]] از [[پارک]] کوهستان یزد}}

 

 

== آب وهوا ==

 

{{آب و هوا

مقالهٔ اهالی مشهور این شهر را در [[:رده:اهالی یزد]] ببینید.

{{چندستون}}

* [[سید رضا حسینی‌نسب]]

* [[جمشید جمشیدیان]]

* [[محمد علی صدوقی]]

* [[محمد رضا عارف]]

* [[محمد صدوقی]]

* [[رضا پاک‌نژاد]]

* [[صنیع الله معمار یزدی]]

* [[مهدی آذریزدی]]

* [[پرویز شاه جهان]]

* [[شیخ عبدالکریم حائری یزدی]]

* [[سید محمود دعایی]]

* [[عبدالعزیز محقق طباطبایی]]

* [[سید روح‌الله خاتمی]]

* [[سید جلال دهقانی فیروزآبادی]]

* [[غلامرضا آگاه]]{{چندستون-شکست}}

* [[کتایون مزداپور]]

* [[اسفندیار یگانگی]]

* [[مهدی حائری یزدی]]

* [[پهلوان ابراهیم یزدی]]

* [[ابوالقاسم قلم‌سیاه]]

* [[عباس شیر محمدی]]

* [[دبیرستان استعدادهای درخشان برازنده مقدم]]

* [[دبیرستان نمونه دولتی ملک ثابت]]

* [[مجتمع فرهنگی مهنور]]

* [[مجتمع فرهنگی امام علی]]