ژان-فرانسوا لیوتار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ژان فرانسوا لیوتار''' {{به فرانسوی|Jean-François Lyotard}} {{تتم|۱۰ اوت|۱۹۲۴|[[ورسای]]|۱۳ آوریل|۱۹۹۸|[[پاریس]]، [[فرانسه]]|م}} [[نظریه‌پرداز ادبی]] و از پیشگامان [[فلسفهٔ پست‌مدرن]] در جهان به شماربه‌شمار می‌رود. علی‌رغم این‌که ژان فرانسوا لیوتار یک فرانسوی [[فعال سیاسی]] نیز بود، ولی مفصل‌بندی [[فلسفهٔ پست‌مدرن]] و تحلیل تأثیر [[پست‌مدرنیته]] بر وضعیت بشری، مهمترین عامل شهرت وی محسوب می‌شود.

ژان فرانسوا لیوتار در ۱۰ [[اوت]] سال ۱۹۲۴ میلادی در شهر [[ورسای]] [[فرانسه]] زاده شد. پدرش ژان پیر لیوتار یک نمایندهٔ فروش و مادرش مادلین کاوالی {{به فرانسوی|Madeleine Cavalli}} بود. ژان در [[پاریس]] در مدارس بوفون {{به فرانسوی|Buffon}} و لویی لگراند {{به فرانسوی|Louis-le-Grand}} درس خواند.<ref>Jacques Derrida, ''The Work of Mourning'', ed. Pascale-Anne Brault and Michael Naas, Chicago: University of Chicago Press, p. ۲۱۱.</ref> در جوانی آرزو داشت یک [[راهب]] دومنیک، [[نقاش]]، [[مورخ]] یا [[داستان‌نویس]]ی شود که مسیر حرکت وی به سمت [[فلسفه]] را هموار سازد.{{مدرک}} لیوتار پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در پاریس، پس از دوبار مردود شدن در امتحان ورودی مدارس عالی اکول نرمال سوپریور {{به فرانسوی|École Normale supérieure}} سرانجام در [[دانشگاه سوربون]] در رشتهٔ [[فلسفه]] شروع به تحصیل نمود.<ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://www.zendagi.com/new_page_1026.htm | عنوان =پست مدرنیسم جامعه شناختی در برابر جامعه شناسیجامعه‌شناسی پست مدرنیسم | نویسنده =احمد محمدپور| تاریخ بازدید= ۲۷ دی ماه ۱۳۹۰ | ناشر = زندگی}}</ref> در [[دانشگاه سوربن]] با [[ژیل دلوز]] آشنا و دوست شد<ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://www.iep.utm.edu/lyotard/ | عنوان =Jean-François Lyotard (۱۹۲۴—۱۹۹۸) | تاریخ بازید = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲ |ناشر = [[IPE]] | نویسنده = [[Ashley Woodward]]}}</ref> علاقهٔ اولیهٔ وی به [[فلسفه تفاوتها]] منتج به پایان‌نامهٔ فوق لیسانس وی در مورد تفاوت به مثابهٔ یک مفهوم اخلاقی شد. پس از اخذ درجهٔ دکتری در سال ۱۹۴۸ با آندره مای {{به فرانسوی|Andrée May}} ازدواج کرد و دارای دو فرزند به نام‌های کورین {{به فرانسوی|Corinne}} و لورنس {{به فرانسوی|Laurence}} گردید. لیوتار بعدها در سال ۱۹۹۳ برای بار دوم نیز با دولور دیزک ازدواج کرد که حاصل ازدواج دوم وی یک فرزند پسر به نام داوید بود.

ژان فرانسوا لیوتار در ۲۱ آوریل سال ۱۹۹۸ در حال آماده شدن برای کنفرانسی راجع به [[پست‌مدرنیسم]] و نظریهٔ رسانه‌ها، به طوربه‌طور ناگهانی بر اثر [[سرطان خون]]{{مدرک}} که به سرعت در وجود وی پیشرفت کرده بود، درگذشت و در [[گورستان پرلاشز]] [[پاریس]] به خاک سپرده شد.{{مدرک}}

کانون نوشته‌های لیوتار را پرسش‌هایی در باب [[سیاست]]، [[عدالت]]، و [[آزادی]] تشکیل می‌دهند. او چه در مورد یک اثر هنری بحث کند، چه یک متن ادبی، چه [[برهان‌های الاهیاتی]] و چه حتی از پایان دنیا، توجه‌اش همیشه معطوف به مسائل اجتماعی و اخلاقی‌ای است که از این پرسش‌ها ناشی می‌شوند. لیوتار در وهلهٔ نخست یک [[فیلسوف]] سیاسی است که به شیوه‌های سازمان‌دهی و کنترل زندگی‌های ما به وسیلهٔ جوامعی که در آن ساکنیم توجه دارد و تحلیل‌هایش از [[هنر]]، [[ادبیات]] و [[فرهنگ]] همگی به فهم این مسئله کمک می‌کنند. چالش‌های سرسختانهٔ لیوتار در برابر باورها، آموزه‌های سیاسی و رویه‌های فرهنگیِ مستقر، نوشته‌های او را همواره سردرگم‌کننده و دشوار، اما در عین حال برانگیزاننده و الهام‌بخش، می‌سازند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://anthropology.ir/node/4352 | عنوان =ژان-فرانسوا لیوتار | تاریخ بازید = ۱ فوریه ۲۰۱۲ | ناشر = [[انسان شناسیانسان‌شناسی و فرهنگ]] | نویسنده = [[بهرنگ پورحسینی]]}}</ref>

* Lessons on the Analytic of the Sublime: Kant’s Critique of Judgment،Judgment, ۲۳23-۲۹،29, trans. Elizabeth Rottenberg (Stanford: Stanford University Press، ۱۹۹۴).

نخستین کتاب لیوتار که در ۱۹۵۴ منتشر شد، مقدمه‌ای کوتاه و بررسی [[پدیدارشناسی]] است. نخستین بخش این اثر، اندیشهٔ [[پدیدارشناسی]] را از [[ادموند هوسرل]] معرفی می‌کند و دومین بخش آن رابطهٔ پدیدارشناسی را با [[علوم انسانی]]، مخصوصاً [[روان‌شناسی]]، [[جامعه‌شناسی]] و [[تاریخ]] ارزیابی می‌نماید. در بخش دوم تمرکز از هوسرل به سمت [[موریس مرلو-پونتی]] {{به فرانسوی|Maurice Merleau-Ponty}} جابه‌جا می‌گردد. در کل کتاب، لیوتار به تلاش [[پدیدارشناسی]] جهت یافتن '''شیوهٔ سوم''' بین [[ذهنی‌گرایی]] و [[عینی‌گرایی]] توجه می‌کند و درصدد اجتناب از مشکلات هر یک از آن‌هاست. لیوتار استدلال می‌کند که [[پدیدارشناسی]] می‌تواند سهم ارزشمندی در [[علوم اجتماعی]] داشته و بایستی به دو کارکرد خدمت کند. نخست: موضوع علم را مقدم بر هر آزمایش و بررسی تعریف کند؛ دوم از نظر فلسفی نتیجهٔ آزمایش‌ها و بررسی‌ها را مجدداً ارزیابی نماید. لیوتار با دیدی مثبت با پدیدارشناسی برخورد می‌کند و [[استدلال]] می‌کند، [[جامعه‌شناسی]] نیاز به تعریف [[پدیدارشناسی|پدیدارشناختی]] از ماهیت اجتماعی دارد قبل از این‌که بتواند به طوربه‌طور مؤثر به عنوان یک علم گام بردارد؛ ضمن این‌که وی ثمربخشی [[پدیدارشناسی]] در بسیاری از رشته‌ها را در نظر می‌گیرد، با این حال نتیجه‌گیری وی در مورد ثمربخشی [[پدیدارشناسی]] برای [[مارکسیسم]] بسیار منفی است. به باور وی [[پدیدارشناسی]] پیشرفت‌های [[مارکسیسم]] را نمایان نمی‌سازد بلکه در واقع یک گام به عقب می‌راند. از نظر لیوتار، [[پدیدارشناسی]] نمی‌تواند به صورت مناسب [[جهان‌بینی ماتریالیستی]] و [[ماهیت عینی]] رابطهٔ تولیدی را نشان داده و فرمول‌بندی کند. این مکتب، تفسیر [[تنازعات طبقاتی]] به عنوان امری واقع‌شده در آگاهی را امری تمام‌شده و کامل می‌داند. لیوتار تلاش [[پدیدارشناسی]] برای یافتن '''راه سوم''' بین [[عینی‌گرایی]] و [[ذهنی‌گرایی]] را طرد کرده و برتری [[مارکسیسم]] در تلقی از [[ذهن‌گرایی]] به مثابهٔ امری که تقریباً دارای عینیت است را رد می‌کند.

لیوتار مخصوصاً روی [[میل جنسی]] تأکید دارد. وی این واژگان را به طوربه‌طور استعاری برای تشریح عملکردهای واقعیت در جامعه به مثابهٔ یک کل به کار می‌گیرد و آن‌ها را از پیوندهای معمولی موجودات انسانی جدا می‌سازد. لیوتار اذعان می‌کند که این توصیف همه چیز بر حسب لیبیدو یک بت‌وارهٔ نظری را فراهم می‌سازد. پاسخ لیوتار به [[نهیلیسم]] ساختار از طریق مفهوم کتمان عملی می‌شود بدین معنی که انرژی لیبدوئی بایستی در درون ساختارها عمل کند. این انرژی لیبیدویی در حال انتظار برای آزاد شدن و جریان یافتن در ساختارهای جدید است. نهایتاً [[فلسفه لیبیدویی]] لیوتار می‌گوید که ما نمی‌توانیم بر شیوه‌هایی که در آن انرژی لیبیدو رها می‌شود و ساختارهای جدیدی ایجاد می‌کند، کنترل داشته باشیم.

* [//[:en.wikipedia.org/wiki/:Jean-François_LyotardFrançois Lyotard|ویکی‌پدیای انگلیسی]]