زبان ییدیش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۴۶:
زبان ملی اسراییل، عبریِ نو است. کنار رفتن یدیشی به عنوان زبانی که میل و توان جانشینی دارد، خود بازتابیدهٔ کشاکش دو نیروی مذهبی و گیتی‌گرایانه بود. گروه‌های گیتی‌گرا زبانِ ملیِ نویی برای برجسته کردنِ هویت می‌خواستند و اهل مذهب به طور سنتی می‌خواستند که عبری، زبانِ مقدس ویژه نماز و نیایش و مطالعاتِ مذهبی، پذیرفته باشد. در آغازِ سدهٔ بیستم ترسایی کوچندگان صهیونیست در فلسطین کوشیدند تا کاربرد یدیشی را در میان جامعهٔ خودشان از ریشه برکنند یا دست کم از لحاظ اجتماعی ناپذیرفتنی کنند.
 
این کشاکش همچنین نگاه‌های مخالف میان یهودیان گیتی‌گرا را در سراسر جهان بازمی‌تاباند. از سویی عبری و [[صهیونیسم]] و از دیگر سو یدیشی و [[انترناسیونالیسم]] به عنوان وسایل تعریف کردن ظهور [[ملی‌گرایی]] یهود. سرانجام پس از ۱۹۴۸ و با نفوذ یهودیان سفاردی [[میزراحیمزراحی]] -که یدیشی برای شان بیگانه بود اما از پیش با عبری آشنا بودند- عبری دیگر تنها گزینهٔ عملی به نظر می‌آمد. اگرچه عامل اجتماعی فرصت‌ها را برای کام یافتن یدیشی از میان برد، اما از دیگر سو اولیای امور در اسراییل نیز، در دههٔ ۱۹۵۰، با گستراندن قوانین سانسوری که از حاکمیت [[بریتانیا]] ارث رسیده بود، تئاتر یدیشی را در اسراییل کمابیش ممنوع کردند.
 
با این همه هنوز برخی کوچندگان کهنسال‌تر به اسراییل از [[شوروی]] که بیش‌تر از پنجاه سال دارند تا اندازه‌ای به یدیشی سخن می‌گویند یا دست کم آن را می‌فهمند. در حلقه‌های مذهبی، این هاردی اشکنازیان و به ویژه [[یهودیان حسیدی]] و میتناگدیمِ (ضد حسیدیّه) یشیوایِ جهانیِ [[لیتوانی]] بودند که آموزاندن سخن گفتن و به کار بردن یدیشی را پی گرفتند و آن را زبانی ساختند که صدها هزار از [[یهودیان هاردی]] امروزه آن را به کار می‌برند. بزرگترین این مرکزها در [[بنی براک]] و [[بیت المقدّس]] است.<ref name="ReferenceB" />