شاه (عنوان): تفاوت میان نسخه‌ها

{{درستی}}

{{اشتباه نشود|شاهنشاه}}

'''شاه''' عنوانی است که به پادشاهان و فرمانروایان ایرانی اطلاق می‌شود. این عنوان در گذشته به طور پیوسته در ایران و [[ایران بزرگ]] مورد استفاده قرار می‌گرفته. برخلافت پادشاهان اروپایی که خود را King به معنی «پادشاه» می‌نامیدند، فرمان‌روایان ایرانی خودشان را ''شاهنشاه'' (به معنی شاه شاهان) یا ''امپراتور امپراتوری ایرانی'' می‌خواند. در کشورهای پاکستان و هندوستان، این عنوان برای اشاره به [[گورکانیان]] مورد استفاده قرار می‌گرفت. واژه شاه از واژه قدیمی‌تر در [[فارسی باستان]] Xšâyathiya مشتق شده است که بر اثر دگرگونی زبانی در طول زمان، به شکل امروزی تغییر یافته است. این واژه خود می‌بایست از واژه‌ای دیگر در [[زبان مادی]] گرفته شده باشد. این واژه با واژه اوستایی xšaΘra- که به معنای «نیرو» و «دستور» است، از یک ریشه است. این واژه همچنین متناظر با واژه [[سانسکریت]]ی (هندی باستانی) kṣatra- است که همین معنی را دارد. واژه kṣatriya- به معنی «جنگجو» از این واژه مشتق شده است. در زمان [[هخامنشیان]]، عنوان Xšâyathiya Xšâyathiyânâm یا «شاه شاهان» به فرمان‌روایان اطلاق می‌شده. نام خانوادگی [[شاه (نام خانوادگی هندی)|شاه]] که در هندوستان رواج دارد، از ریشه متفاوتی است و با این عنوان تفاوت دارد.