ملاپریشان لر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی سازی شد پاکسازی منابع توسط شادگان
جز 1 ویرایش خرابکارانهٔ Henaselakesan (بحث) به آخرین ویرایش Shadegan خنثی‌سازی شد. ([[وپ:توینکل|تو...
خط ۱:
{{تمیزکاری}}{{جعبه زندگینامه
|نام_شخص=ملا ابولقاسم
|نام_تصویر=
خط ۶:
|نام دیگر=
|جوایز دریافتی=
|لقب‌ها='''پریشان لُر و ملاپریشان لرستانی'''
|زمینه فعالیت=[[عرفان]]، [[شعر]]
|ملیت=ایرانی از قوم لک
 
|اهل=استان لرستان یا دینور استان کرمانشاه
|دوره=
|سال‌های فعالیت=
خط ۳۷:
}}
 
'''ملاپریشان لرستانی'''<ref name=ToolAutoGenRef2>{{یادکرد وب|نویسنده = علی فتح‌اللهی و علی سپهوند|نشانی = http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1026924/خوانش-عرفانی-معراج-در-دیوان-ملا-پریشان?q=ملا%20پریشان&score=445.49976&rownumber=1|عنوان =خوانش عرفانی| ناشر =مجله تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> یا '''پریشان لُر'''<ref name="ToolAutoGenRef1">{{یادکرد وب|نویسنده = عبدالمحمد روحبخشان|نشانی =https://cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8443|عنوان =پریشان لُر| ناشر =[[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> (به لکی: ملا پەرێشان )شاعر [[مردم لک|لک زبان]]<ref name="ToolAutoGenRef2" /><ref name="ToolAutoGenRef3">{{یادکرد وب|نویسنده = علی نوری و احسان حیدری جمشیدی |نشانی = http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1197498/بررسی-شعر-عاشورایی-فارسی-در-لرستان-(از-آغاز-تا-پیروزی-انقلاب-اسلامی)?q=ملا%20پریشان&score=102.735405&rownumber=3|عنوان =بررسی شعر عاشورایی فارسی در لرستان | ناشر =مجله تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref><ref name=ToolAutoGenRef2 /> سده چهارده و پانزده میلادی است<ref>[http://isna.ir/fa/news/93070703846/-ملا-پریشان-کیست ایسنا: ملا پریشان کسیت؟]</ref> (مصادف با نیم دوم قرن هشتم هجری<ref name="ToolAutoGenRef2" />) که در [[دلفان]] و یا [[دینور]] زندگی می‌کرده است. اشعار وی به [[زبان لکی]]<ref name=ToolAutoGenRef3 /><ref>{{Cite book|title=مێژووی وێژهٔ کوردی|last=بۆره‌که‌ای-سه‌فی زداه|first=سدیق|publisher=|year=|isbn=|location=ده‌زگای ئاراس، هه‌ولێر، ٢٠٠٨.|pages=}}</ref><ref name=ToolAutoGenRef3 /> تا حدودی شبیه اشعار شاعران [[یارسان]] دارد. او یکی از [[استانمردم لرستانلر|مشاهیر استان لرستانلر]] در حوزه ادب عرفانی محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = ایرج کاظمی دلفانی |نشانی = http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16944/عرفان-در-قلمرو-مشاهیر-ادب-لر?q=ملا%20پریشان&score=111.29403&rownumber=2|عنوان =عرفان در قلمرو مشاهیر ادب لر| ناشر =مجله تخصصی نور |تاریخ = اردیبهشت ۱۳۷۳ |تاریخ بازدید =}}</ref> اشعار وی به لکی دارای وزن هجایی هستند. [[سید خلیل عالی‌نژاد]] و گروه مستور از جمله کسانی هستند که اشعار وی را در موسیقی خود به کار برده‌اند. دیوان او در سال ۱۹۱۶ برای اولین بار در [[کرمانشاه]] چاپ شده است.<ref>{{Cite web|url=http://www.kulturname.com/?p=2370|title=Mela Perîşan (1356-1431)|date=|accessdate=|website=Kulturname-Ensîklopedya|publisher=|last=|first=}}</ref>
 
== تبار قومی ==
پاره‌ای از محققان موطن او را [[دینور]] و او را کرد دانسته‌اند. برخی دیگر او را از [[مردم لکلر|طایفه لکلر]] ، [[قیاسوند]] و اهل [[دلفان]] به شمار آورده‌اند، و بر [[مردم لکلر|لکلُر]] بودن او معتقد هستند پای‌فشرده‌اند. ملاپریشان اشعار خود را به زبان [[لری]] و گویش [[لکی]] (ونه زبان [[کردی]]) سروده است.<ref name=ToolAutoGenRef1 />
 
== زندگی ==
غضنفری امرایی محل تولد ملا پریشان را به سبب زبان اشعار وی [[نورآباد|دلفان]] می‌داند. وی برای سخن خود این سند را می‌آورد؛ که ملا پریشان در شعری بدین مضمون خود را [[لر]] و یا اهل [[لرستان]] معرفی می‌کند. همچنین وی زبان اشعارگویش ملا پریشان را گویش لکی اهالی [[سلسله]] و [[دلفان]] می‌داند.<ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/16944/عرفان-در-قلمرو-مشاهیر-ادب-لر?q=ملا%20پریشان&score=337.41843&rownumber=2ملا عرفان در قلمرو مشاهیر لر،کیهان فرهنگی]</ref> در دیوان شعر '''نورعلی بن علی مردان بیرانوند'''، نام ملا پریشان با پسوند [[حسنوند]] ذکر شده است.<ref>[http://dl.nlai.ir/UI/23bb6b13-3880-4e82-9a91-e733e008cb93/Catalogue.aspx دیوان شعر،سازمان اسناد کشور]</ref>
{{شعر}}
{{ب|ژەژ الوار کوه ئەڵڤار کۆێ حەق حق پیدا مەیومیو| یا من فی‌الجبال، خزائنهُ}}
{{پایان شعر}}
برخی نیز من جمله زیباجویی ملا پریشان را اهل [[دینور]] می‌دانند. اسفندیار غضنفری امرایی گردآورنده دیوان ملا پریشان بر طبق این شعر وی را هم دوره [[شیخ رجب برسی|شیخ رجب بُرسی]] می‌داند؛ و می‌گوید با توجه به معاصر بودند وی با شیخ رجب بررسی استنباط می‌شود وی در قرن هفتم و یا هشتم می‌زیسته است. ملا پریشان یکی از شاعران متعصب نهضت [[حروفیه]] است. عقاید حروفیه در اشعارش نمایان است.
{{شعر}}
{{ب|ڤە ئەووَ اَو گِشت قورصی،قُرصی، شیخ رجب برسی|لەلَه وەحدتوحدت حەرفی،حرفی، ئەواَو لەلَه مِن پرسی}}
{{ب|پەنجاپنجاه ساڵسال طەریقطریق خدمتم گوذاشتگذاشت|غیر ژەژَ یەکیَک رشته، جربزه نداشت}}
{{ب|و ترسەترسَ سِلمێسِلمی و سِلمەسِلمَ تِرسێتِرسِی|یەسەیَسَه ماهیت شیخ رجب برسی}}
{{پایان شعر}}
 
خط ۶۰:
 
== نمونه شعر ==
=== با رسم‌الخط لکی ===
نمونه شعر ساقی نامه :{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|ساقی باووەڕێ جامێ پەێ مەستی |سوودم نسێە، زیانم هەستی}}
{{ب|سآقی بآؤأرئ جآمێ پئ مأستی|سۈدم نسییإ، زیآنم هأستی}}
{{ب|ساقی پڕ بکه جام یەک مەنی|بەڵکەم بگزەرم ژە ما و مەنی}}
{{ب||}}
{{ب|فەدات بام ساقی تەر زووانم کە |من دەردەدارم دەووای گیانم کە}}
{{ب||}}
{{ب|ژەئەوو بادەێ بێ غەش خەم خانەێ دێرین |شێر مەرد ئەفکەن تەڵخ لەب شیرین}}
{{ب||}}
{{ب|بدەر تا یەکجا پاک ژە گونا بۆم |مەستی باوەروون "فنا فی الله" بۆم}}
{{پایان شعر}}
 
نمونه شعری دیگر :
=== با رسم‌الخط فارسی ===
{{شعر}}
{{ب|ساقی باوره، جامی پی مستی|سودِم نیسیه؛ زیاِنم هستی}}
{{ب|خودا من بەندەێ ناچیزو فەزیل
{{ب|ساقی پڕ پُر بکه جام یەکیک مەنیمنی|بەڵکەم بلکه بگزەرمبگذرم ژەژ ما و مەنیمنی}}
{{سخ}}{{آبی|معنی :خدایا من بنده ناچیز و پرهیزکار}} |گونام کەسیرەن، تاعەتم قەلیل
{{ب|فدات بام ساقی تر زوانم که|من درددارم ساقی، دوای گیانم که}}
{{سخ}}{{آبی|که گناهانم زیاد و طاعاتم اندک است}} }}
{{ب|ژو بادی بی غش خم خانهٔ دیرین|شیرمرد افکن تلخ لب شیرین}}
{{ب|چەنیم عەداڵەت مەکەر ئەێ کەریم
{{ب|بدر تا یکجا پاک ژه گناه بوم|مستی باورون فنا فی الله بوم}}
{{سخ}}{{آبی|معنی :ای که آنقدر عدالتگر و بخشنده هستی}}|ببەخشەم وەلوتف بە فەزلی عەمیم
{{سخ}} {{آبی|با لطف و بخشش فراوان مرا ببخش}}}}
{{ب|حەکیمێ عەلیم کەس شەڕ نەزان کەس
{{سخ}} {{آبی|معنی :دانایی عالم و پوشاننده بدی های دیگران}}|عەلیمی عەزیم، زاتی وێتەن بەس
{{سخ}} {{آبی|دانشمندی بزرگ هستی ذاتی که داری و بس}}}}
{{ب|لاڵاێ ڤە ئەڵحا من بکەر قەبووڵ
{{سخ}} {{آبی|معنی :التماس من را با دعاهایم قبول فرما}}|یاحەق و ئسمەت فاتمەێ بەتووڵ
{{سخ}} {{آبی|یا حق به عصمت فاطمه(ص) بتول}}}}
{{پایان شعر}}
 
سطر ۹۵ ⟵ ۸۹:
[[رده:اهالی دینور]]
[[رده:زادگان ۱۳۵۶ (میلادی)]]
[[رده:شاعران لر]]
[[رده:شاعران لک‌تبار]]
[[رده:مردم لک]]