پتر کبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
گسترش مقاله و ترجمه دقیق‌تر با کمک گرفتن از ویکی‌پدیای انگلیسی و ...
خط ۳۹:
| religion = [[کلیسای ارتدوکس شرقی|ارتدوکس شرقی]]
}}
'''پتر کبیر''' یا '''پتر یکم''' (۹ ژوئن ۱۶۷۲–۸ فوریه ۱۷۲۵)، [[تزار]] [[روسیه]] بود که در ده‌سالگی به حکومت رسید. او از [[۷ مه]] [[۱۶۸۲ (میلادی)|۱۶۸۲]] که تا ۸ فوریه ۱۷۲۵ میلادی، همراه با برادر بیمار و ناتوانش [[ایوان پنجم روسیه|ایوان پنجم]] بر روسیه حکومت کرد. او مشهورترین تزار روسیه است. او توانستتوانست، روسیه را به یک ابرقدرت [[اروپا]]یی تبدیل کند. او پس از آنکه توسط خواهرش برای جلوگیری از به سلطنت رسیدن به یکی از دهات مجاور مسکو تبعید شد، بالاخره در سال ۱۶۸۹ با جمعی از یاران خود به مسکو حمله کرد و خواهرش سوفی را به زندان افکند و خود به جای او به سلطنت نشست.<ref>اطلاعات عمومی، گنجینه‌های دانش، سید محمود اختریان، سید کاظمی خلخالی، رحیم چاووش اکبری</ref>
 
== زندگی‌نامه ==
پس از مرگ [[الکسیس یکم روسیه|الکسیس یکم]] در ۳۰ ژانویه ۱۶۷۶ میلادی، [[فیودور سوم روسیه|فیودور سوم]] در حالی که پانزده۲۱ سال بیشتر نداشت و بیمار و ضعیف بودبود، به‌جایسرانجام پدردر نشست۷ مه ۱۶۸۲ میلادی درگذشت. فیودور سوم در دوران کوتاه سلطنت خویشخویش، مدام تحت نفوذ اطرافیانش قرار داشت. فیودور سرانجام در ۷ مه ۱۶۸۲ میلادیپس از دنیامرگ رفت. پس ازفیودور اوسوم، اختلافاتی بر سر جانشینی برادرش ایوان و پی‌یرپی‌تر فرزند ناتالی ناریشکین، همسر دوم آلکسیناریشکین رخ داد و. در پی آن گروهی از سربازان در برابر اقدامات ناریشکین‌ها دست به شورش زدند و با حمله به کاخ خواستار سلطنت ایوان شدند. مجلس شورای ملی مرکب از اعضای حاضر ولایات در مسکو تشکیل شد و به اتفاق آرا، ایوان به عنوان تزار اول و پی‌یرپی‌تر به عنوان تزار دوم انتخاب شدند. از آن‌جا که هر دو هنوز کودک بودندبودند، صوفی خواهر تنی ایوان به عنوان نائب‌السلطنه معین شد. ایوان پیش از رسیدن به فرمانروایی فوت کرد و پی‌یرپی‌تر تبدیل به یکی از پر نفوذترین تزارهای تاریخ روسیه، یعنی پترکبیر، شد.
 
پی‌تر در دوران نوجوانی و جوانی فردی عیاش بود. مادر پی‌تر به دنبال آن بود تا پی‌تر را مجبور به اتخاذ رویکردی متعارف‌تر کند. مادر پی‌تر به همین علت، ازدواج پی‌تر را با [[اودوکسیا لوپوخینا]] در سال ۱۶۸۹ میلادی سازماندهی کرد. این ازدواج، با شکست مواجه شد. ده سال بعد، پی‌تر همسرش را مجبور کرد تا به یک [[راهبه]] در یک [[صومعه]] تبدیل شود. پیتر با این کار، خود را از زندگی با اودوکسیا لوپوخینا آزاد کرد.
پترکبیر دوران نوجوانی خود را در محله خارجی‌ها گذراند که مرکب از آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها، هلندی‌ها و انگلیسی‌ها بود. او در این محله با شخصی به نام فرانسوا آلوفور دوست بود که اغلب در خانه زیبای او به شب‌نشینی و خوشگذرانی مشغول بود. پترکبیر فردی بلند قامت و پر انرژی بود. او عقیده داشت که روسیه تا زمانی که در عرصه فناوری به پای اروپا نرسد، هرگز یک امپراتوری قدرتمند نخواهد شد. برای همین کارشناسان فنی خارجی را استخدام کرد تا چگونگی ساخت کشتی‌های بهتر و بنای استحکامات نیرومندتر را به روس‌ها بیاموزند. مدارسی را برای آموزش ریاضیات و مهندسی برپا کرد که برای هدف‌گیری دقیق‌تر توپخانه و بنای استحکامات مناسب به دانستن آن‌ها نیاز داشتند. نخستین روزنامه روسیه را به راه انداخت تا روس‌ها مانند اروپاییان، بتوانند دربارهٔ وقایع جاری کسب اطلاع کنند. او تقویم سنتی روسیه را که تاریخ رخدادها را از پیدایش جهان تعیین می‌کرد، کنار گذاشت و به جای آن تقویم مورد استفاده در اروپای غربی را پذیرفت که تاریخ رخدادها را از میلاد مسیح محاسبه می‌کرد. درهای مناصب دولتی را که تا آن زمان تنها به پسران اشراف اختصاص داشت به روی پسران با استعداد خانواده‌های معمولی گشود. آکادمی علوم را برای ترویج آموزش و پژوهش تأسیس کرد. حتی به مردم دستور داد او را به جای تزار، امپراتوری بنامند. پتر فرمانی صادر کرد که به‌جز روحانیون و دهقانان، همه روس‌ها می‌بایست ریش خود را می‌تراشیدند و همین مخالفت‌های زیادی را بین مردم در پی داشت چرا که برای آنان ریش صرفاً آرایش نبود بلکه اهمیتی مذهبی داشت. پترکبیر شخصیتی تندخو و بی‌رحم داشت و افرادی که مورد غضب واقع می‌شدند به شدت مورد شکنجه قرار می‌گرفتند؛ حتی پسر و جانشین او که با اصلاحاتش موافق نبود در زندان تحت شکنجه کشته شد.
 
پترکبیر دوران نوجوانی خود را در محله خارجی‌ها گذراند که مرکب از آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها، هلندی‌ها و انگلیسی‌ها بود. او در این محله با شخصی به نام فرانسوا آلوفور دوست بود که اغلب در خانه زیبای او به شب‌نشینی و خوشگذرانی مشغول بود. پترکبیر فردی بلند قامت و پر انرژی بود. او عقیده داشت که روسیه تا زمانی که در عرصه فناوری به پای اروپا نرسد، هرگز یک امپراتوری قدرتمند نخواهد شد. برای همین کارشناسان فنی خارجی را استخدام کرد تا چگونگی ساخت کشتی‌های بهتر و بنای استحکامات نیرومندتر را به روس‌ها بیاموزند. مدارسی را برای آموزش ریاضیات و مهندسی برپا کرد که برای هدف‌گیری دقیق‌تر توپخانه و بنای استحکامات مناسب به دانستن آن‌ها نیاز داشتند. نخستین روزنامه روسیه را به راه انداخت تا روس‌ها مانند اروپاییان، بتوانند دربارهٔ وقایع جاری کسب اطلاع کنند. او تقویم سنتی روسیه را که تاریخ رخدادها را از پیدایش جهان تعیین می‌کرد، کنار گذاشت و به جای آن تقویم مورد استفاده در اروپای غربی را پذیرفت که تاریخ رخدادها را از میلاد مسیح محاسبه می‌کرد. درهای مناصب دولتی را که تا آن زمان تنها به پسران اشراف اختصاص داشت به روی پسران با استعداد خانواده‌های معمولی گشود. آکادمی علوم را برای ترویج آموزش و پژوهش تأسیس کرد. حتی به مردم دستور داد او را به جای تزار، امپراتوری بنامند. پتر فرمانی صادر کرد که به‌جز روحانیون و دهقانان، همه روس‌ها می‌بایست ریش خود را می‌تراشیدند و همین مخالفت‌های زیادی را بین مردم در پی داشت چرا که برای آنان ریش صرفاً آرایش نبود بلکه اهمیتی مذهبی داشت. پترکبیر شخصیتی تندخو و بی‌رحم داشت و افرادی که مورد غضب واقع می‌شدند به شدت مورد شکنجه قرار می‌گرفتند؛ حتی پسر و جانشین او که با اصلاحاتش موافق نبود در زندان تحت شکنجه کشته شد.
در دوران پترکبیر ارتش روسیه به سبک ارتش‌های اروپایی بازسازی و نیرومند شد. روسیه از نظر سیاسی و اقتصادی نیاز شدیدی به دریای آزاد داشت و پترکبیر می‌خواست با ارتش قدرتمند روسیه بنادر [[دریای سیاه]] در جنوب و [[دریای بالتیک]] در شمال غرب را به منظور تسهیل تجارت با اروپا در اختیار بگیرد و در عین حال قوای خود را متوجه [[دریای خزر]] کند. با چنین هدفی بود که جنگ آزوف بین روسیه و عثمانی بر سر در اختیار گرفتن بندر بزرگ آزوف در دریای سیاه درگرفت. درگیری با اهمیت دیگر ارتش پتر، جنگ شمال بود که با سوئد برای دستیابی به سواحل دریای بالتیک درگرفت و از ۱۷۰۰ تا ۱۷۲۱ ادامه داشت. در ۱۷۲۱ با امضای صلح بین روسیه و سوئد، سرانجام کنترل بخش‌هایی از [[لیوونی]] و [[استونی]]، دو منطقه در دریای بالتیک، به دست روسیه افتاد. پترکبیر در ۱۷۰۳ تصمیم گرفت در باریکه‌ای باتلاقی که در طول ساحل دریای بالتیک به تصرف خود درآورده بود، یک شهر جدید و بزرگ بنا کند که [[سن پترزبورگ|سن‌پترزبورگ]] نام گرفت. با تلاش جان‌فرسای هزاران کارگر، شهر سن‌پترزبورگ به بندری بزرگ برای تجارت بین روسیه و اروپا تبدیل شد. این شهر تا حدود دو قرن به صورت پایتخت روسیه درآمد.
 
در دوران پترکبیرپترکبیر، ارتش روسیه به سبک ارتش‌های اروپایی بازسازی و نیرومند شد. روسیه از نظر سیاسی و اقتصادی نیاز شدیدی به دریای آزاد داشت و. پترکبیر می‌خواست با ارتش قدرتمند روسیه بنادر [[دریای سیاه]] در جنوب و [[دریای بالتیک]] در شمال غرب را به منظور تسهیل تجارت با اروپا در اختیار بگیرد و در عین حال قوای خود را متوجه [[دریای خزر]] کند. با چنین هدفی بود که جنگ[[لشکرکشی‌های آزوف (۱۶۹۵–۱۶۹۶)]] بین روسیه و عثمانی بر سر در اختیار گرفتن بندر بزرگ آزوف در دریای سیاه درگرفت. درگیری با اهمیت دیگر ارتش پتر، جنگ شمال بود که با سوئد برای دستیابی به سواحل دریای بالتیک درگرفت و از ۱۷۰۰ تا ۱۷۲۱ ادامه داشت. در ۱۷۲۱ با امضای صلح بین روسیه و سوئد، سرانجام کنترل بخش‌هایی از [[لیوونی]] و [[استونی]]، دو منطقه در دریای بالتیک، به دست روسیه افتاد. پترکبیر در ۱۷۰۳ تصمیم گرفت در باریکه‌ای باتلاقی که در طول ساحل دریای بالتیک به تصرف خود درآورده بود، یک شهر جدید و بزرگ بنا کند که [[سن پترزبورگ|سن‌پترزبورگ]] نام گرفت. با تلاش جان‌فرسای هزاران کارگر، شهر سن‌پترزبورگ به بندری بزرگ برای تجارت بین روسیه و اروپا تبدیل شد. این شهر تا حدود دو قرن به صورت پایتخت روسیه درآمد.
{{-}}