فن‌سالاری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تکمیل متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{شیوه‌های حکومت}}
'''فن‌سالاری''' یا '''تکنوکراسی''' {{انگلیسی|Technocracy}} در اصطلاح به حکومت تکنیک اطلاق شده است که در آن [[نظام سیاسی]]، اقتصادی و اجتماعی باید بوسیلهٔبه وسیلهٔ صاحبان فن اداره شود. به دیگر سخن فن‌سالاری به مفهوم هواداری از رهبری ارباب فن است که بر [[ماشینیسم]] و دانش فنی و مهارت‌های فناورانه تکیه دارد و همان‌ها یعنی مهندسان، دانشمندان و تکنوکرات‌ها باید فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی را رهبری کنند.
 
نهضتی بنام فن‌سالاری در سال ۱۹۳۲ در آمریکا بوجودبه وجود آمد که مرکز آن [[دانشگاه کلمبیا]] بود. در بحبوحهٔ بحران بزرگ اقتصادی آمریکا که اقتصاددانان و سیاست‌مداران از غلبهٔ بر آن عاجز بودند گمان می‌رفت که شاید مهندسان و فن سالاران قادر به مهار آن باشند. در واقع این نهضت واکنش [[رکود بزرگ]] بود.
از آن پس حکومت ارباب فن هوادار چندانی نیافت و این عقیده رایج شد که مغزها و دست‌های تکنوکرات‌ها هر اندازه که خوب چرخ‌های [[فناوری]] جدید را بچرخاند دلیل آن نیست که بتواند چرخ‌های حکومت را هم به خوبی به گردش در آورند. به ویژه که در عصر ما فناوری خود به سبب داشتن عارضه‌های منفی مورد انتقاد و نکوهش برخی از متفکران اجتماعی قرار گرفته‌استگرفته‌ است.
 
اصطلاح تکنوکراسی یا فن سالاری در سال ۱۹۱۹ توسط ویلیام هنری اسمیت، نویسنده آمریکایی، ساخته شد و با ساخت آن پیشنهاد "حکومت فنکاران" را نیز ارائه کرد. هواداران فنسالاریفن‌سالاری پس از جنگ جهانی اول به مطالعه وضع اقتصادی [[ایالات متحده آمریکا]] پرداختند و یکی از ایشان به نام هووراد اسکات با نوشتن کتاب "مهندسان و سیستم قیمت" اصطلاح تکنوکراسی را رواج داد. اسکات بر آن بود که سیستم [[اقتصاد]] کنونی، که بر اساس سیستم قیمتها قرار دارد، کهنه شده است، زیرا با سیستم قیمتهاقیمت‌ها جامعه هر چه بیشتربیش‌تر وامداروام‌دار می‌شود و در نتیجه [[قدرت خرید]] از پیشرفتهای فنی واپس می‌ماند و این واپس ماندگی نتایج گرانی برای قیمتها و ثبات اجتماعی دارد. از اینرو به نظر آنان باید واحد تازه‌ای برای سنجش ارزش در کار آید که اساس آن قوانین [[ثابت فیزیکی]] باشد. این واحد به نظر او "انرژی تولید" است. در این صورت حکومت به دست فن شناسان خواهد افتاد. این اصطلاح در دهه ۱۹۶۰ در فرانسه گسترش یافت و فرانسویان آنرا ادامه نظریات [[فیلسوف]] فرانسوی سن-سیمون می‌دانستند.<ref>(دانشنامهدانش‌نامه سیاسی، داریوش آشوری: ISBN 964-6026-22-2)</ref>
 
== کاربرد در فرهنگ عمومی و سیاسی ایران ==