اکونومیکوس

اکونومیکوس (به یونانی Οἰκονομικός) یا خانه داری، یکی از رسالات سقراطی به قلم گزنفون است و موضوعات کلی آن در مورد مدیریت منزل و کشاورزی است.

این نوشته یکی از اولین آثار در خصوص اقتصاد در قالب مدیریت امور منزل است و منبعی ارزشمند در خصوص تاریخ فکری و اجتماعی آتن باستان محسوب میشود.

محققان این رساله را یکی از آثار متاخر گزنفون میدانند و تاریخ تالیف آن را احتمالا بعد از 362 قبل از میلاد میدانند. سیسرون اکونومیکوس را به لاتین ترجمه کرد و در عصر رنسانس به محبوبیت رسید و چندین بار بازترجمه شد.

واژه شناسی

واژه ی اکونومیکوس از ترکیب دو واژه ی اویکوس (oikos) به معنی خانه و نوموس (nomos) به معنی قانون و نظم ایجاد شده است.این واژه در زبان یونانی بار معنایی بیشتری نسبت به واژه ی خانه داری در زبان فارسی دارد و در کل آن را میتوان به صورت علم مدیریت کلیه ی امور و دارایی های خانگی فرد از قبیل   خانه و املاک، محصولات ، خدمتکاران و غیره در نظر گرفت. لازم به ذکر است که در زبان انگلیسی واژه ی اکونومی به معنای اقتصاد نیز از همین واژه ریشه گرفته است.

خلاصه

ابتدا رساله با مکالمه ی بین سقراط و کریتوبولوس فرزند کریتون آغاز میشود. سقراط در خصوص معنای ثروت بحث میکند و مطرح میکند که معنای ثروت با مفید و خوب بودن برابر است و نه صرفا تملک داشتن. او سخت کوشی و اعتدال را با مدیریت بهینه ی منزل مرتبط میداند.

هنگامی که کریتوبولوس در خصوص کارهای لازم برای مدیریت منزل از سقراط سوال میپرسد ، سقراط ادعای ناآگاهی میکند اما برای او مکالمه خودش با یک اشراف زاده ی کشاورز آتنی به نام ایسخوماخوس را تعریف میکند که در اینجا ایسخوماخوسِ ثروتمند به همسر خود چگونگی مدیریت و اداره‌ی خانه‌شان را آموزش می‌دهد.

منابع

• ویکی پدیای انگلیسی ماخذ اکونومیکوس
• رسالات سقراطی اثر گزنفون، ترجمه مرتضی امیرمجاهدی