محله سلسبیل (غرب تهران)- تاریخچه مختصرنام وجغرافی ومردم آن ...
--
این محله ازشمال به اراضی طرشت وازجنوب به گورستان ارامنه (قلعه ارمنی) محدودشده وازاملاک مهدعلیا مادرناصرالدینشاه یود که درجنوب آن باغ گلستان ییلاق خارج ازشهرش بوده و خیابان نواب! جاده ای مالروبود که ازشهربانجاازجاده کرج قدیم!بانجا میرفت وبنام او یعنی نواب والامهدعلیا معروف شد (گویا این باغ درنشستهای محرمانه مهدعلیا بارجال مورد نظر وسفیرانگلیس بخصوص برای دسیسه برعلیه امیرکبیرمورداستفاده بوده ) - بعدها این باغ بمحل تفریح اهالی تبدیل شد /
نام سلسبیل(سَرسبیل) ربطیدرست بهتر چشمهبنظرمیاید یارودخانهچون رودخانه سلسبیل وجود نداشته وتنها(تنها چشمهنهر-مسیل موجوددرانتهای دراینمحلههاشمی ازشمال بجنوب بود) وآب مصرفی محله از رودکرج جاری میشد و درجنوب آنمحله ودرمجموعه ودرگورستانباغ ارامنه (قلعه ارمنی) چشمه ای پرآب واقع بود که آب شرب اهالی بصورت (دستی) ازآنجا تأمین میشدمیشدوبلطف خدمه باغ وکلیسا سنگ چین شده وپاکیزه بود و ظاهرأهفت نامچنارمعروف اینمحلههم ازجملهدرآن حوالی بود(سَرُِسبیلانتهای کارون) گرفتهوشیب شدهمحله کهازشمال بمعنایبجنوب است (پس اب فرمانفرما نمی توانسته باین محل جاری شود) ونام (سَرُِسبیل) یحتمل از باج سبیل گرفتن!؟آمده چون مأموران قجری ازمردمی که با درشکه برای خوشگذرانی بان حدود میرفته اندبودهاند استدرحدود جاده نواب حق میگرفته اند(برمبنای روایات قدیمی هایقدیمیهای مطلع)/
روستای طرشت درشمال این محله با باغهای توت وگردوی فراوان وکشت صیفی جان وگندم وجو بوده ودرمیانه آن یخچالهای بزرگ طبیعی وجودداشتوجود داشت که درتابستانها ؛ یخ حاصل ازبارش برف وباران زمستان را شکسته وبمردم عرضه میکردند/ آب این محله ازشمال ونهرکرج جاری میشد ودرجنوب آن در(قلعه ارمنی) چشمه ای جوشان قرارداشت که بلطف عزیزان ارمنی سنگ چین شده ومراقبت میشد که اب شرب محله تأمین میشد/
درغرب منطقه بدلیل احداث فرودگاه درروستای مهراباد که غرش هواپیماها و نورافکن های قوی ووجود پادگان نظامی جی - اهل تهران آنجا رامناسب زندگی نمیدانستند
- دردهه سی ارتش ودولت با دادن زمینهای ارزان قیمت به درجه داران ارتش وکارکنان دون پایه مشوق اولین ساخت وسازها بود که بندریج هموطنهای مهاجرشهرستانی بدلیل ارزانی ونزدیکی بجاده کرج دراین منطقه ساکن شدند (خانه های کوچک ونقلی)
خیابانهای اصلی - ازمیدان توپخانه خیابان سپه بسمت غرب که به سپه غربی منتهی میشد وبعد خیابان هاشمی بود (شرقی - غربی) وخیابانهای سلسبیل (رودکی) ونواب وکارون وجیحون (شمالی جنوبی) وجاده کرج (خیابان آیزنهاوریا آزادی) درشمال منطقه/
-
محله سلیبیل نمونه بارزی ازهمنشینی مسالمت آمیزدرمیان اقوام رنگارنگ ایرانزمین بود که درکوچه های تنگ وباریک آن درکنارهم زندگی کرده ودرغم وشادی هم سهیم بودند/
گرچه دراوائل درگیری هائی درمیان عده ای که گروه تشکیل داده وبنام شهرو قوم خود زیاده گویی میکردند پیش آمد ازجمله لشگرکشی ملایریها با اراکیها و سرابیها که آرامش این منطقه بیشتربادخالت ریش سفیدها وهمین طورتأسیس کلانتری 8 بریاست زنده یاد سروان شمس بمحله بازگشت /
درقبل ارانقلاب دو خیابان بابائی ولشگری که بنام دو درجه دارارتش نامگذاری شد که آنها درحادثه ترورشاه درکاخ سعداباد بقتل رسیدند ودیگری شروع اولین تظاهرات مردمی بصورت علنی ودرخیابان بود که ازسه راه سلسبیل (قهوه خانه ) وبا پوسترجهان پهلوان تختی شروع گردیده وترس دیگراقشارمردم را ازنیروهای حکومتی ازبین برد/
--ازصفحه روزگارقدیم درتصویر- نگاشته توسط رابی فراهانی
