دریای سیاه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰) +مرتب+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:دریاهای آسیا |
|||
خط ۳۰:
امروزه بیشتر نام‌های نوین این دریا، ترجمه‌ای از گزاره انگلیسی Black Sea است. در زبان‌های پیرامون این دریا همین نام بکار برده می‌شود<ref>{{cite book|url=http://www.karalahana.com/makaleler/karadeniz/karadeniz-ozhan-ozturk.htm|title=Karadeniz Ansiklopedik Sözlük|author=Özhan Öztürk|publisher=Heyamola Yayınları|year=2005|place=İstanbul|pages=617–620}}</ref>:
* {{lang-ab|Амшын Еиқәа|translit=Amšyn Eik̢°a}} {{IPA-all|ɑmʃɨn ɛjkʷʰɑ}}
* {{lang-ady|''Xə Ṣ̂uc̣e''}} ({{lang|ady|Хы шӏуцӏэ}}
* {{lang-bg|''Cherno more''}} ({{lang|bg|Черно море}}، {{IPA-bg|ˈtʃɛrno moˈrɛ|IPA}})
* {{lang-
* {{lang-ka|''Shavi zghva''}} ({{lang|ka|შავი ზღვა}} )
* [[زبان لازی|لازی]]:
* {{lang-ro|Marea Neagră}} ({{IPA-ro|ˈmare̯a ˈne̯aɡrə|pron}})
* {{lang-ru|''Chyornoye more''}} ({{lang|ru|Чёрное мо́рe}}
* {{lang-tr|Karadeniz}} ({{IPA-tr|kaˈɾadeniz|IPA}})
* {{lang-uk|''Chorne more''}} ({{lang|uk|Чорне море}}
در برخی از نام‌ها بطور قطع پیش از سده‌ی سیزدهم میلادی پدید نیامده‌اند ولی برخی دیگر کهن‌تر هستند.
در یونانی نام تاریخی '''افکسینوس پونتوس''' {{به یونانی|Eύξεινος Πόντος|Éfxeinos Póntos}} بر این دریا نهاده می‌شده است. همچنین در ادبیات یونانی از نام '''ماروی ثالاسا''' {{به یونانی|Μαύρη Θάλασσα|Mavri Thalassa}} یاد شده است.
=== نام‌های تاریخی ===
در متون قدیمی فارسی به این دریا، دریای کرز (گرز = گرج)، دریای کُرزیان (گرزیان = گرجیان)، دریای روس، دریای بنطس/بنطش، و دریای طرابزن می‌گفتند.<ref>لغتنامه دهخدا: مدخل دریای سیاه. برگرفته از: دائرةالمعارف فارسی.</ref>صاحب حدود العالم زیر عنوان دریای کرزیان می‌نویسد: او را دریای بنطس خوانند حد مشرق او حدود [[الان]] است و حد شمال جایها [[بجناک]] و [[خزران]] و [[مروات]] و [[بلغار]] اندرونی و قلاب است و از حد مغرب او ناحیت [[برجان]] است و از وی حد جنوب ناحیت روم است و درازای این دریا هزاروسیصد میل است اندر پهنای سیصدوپنجاه میل است.
نام اصلی این دریا در نزد یونانیان، '''پونتوس آکسینوس''' {{به یونانی|Πόντος Ἄξεινος|Póntos Áxeinos}} بوده است که برپایه پژوهش‌های زبانشناختی از ریشه‌ای ایرانی بوده است. ستاک ''-axšaina*'' از ایرانی باستان به معنای «تیره رنگ» است. برای نمونه در اوستایی '''اَخْشَئِیْنَ''' {{به اوستایی|𐬀𐬑𐬴𐬀𐬉𐬥𐬀|axšaēna}} به معنای «تیره رنگ»؛ در پارسی باستان '''اَخْشَئیْنَ''' {{به فارسی باستان|𐎠𐎧𐎡𐎴|axšaina}} به معنای «فیروزه رنگ»؛ '''اَخْشین''' یا '''خَشین''' در پارسی میانه{{به پارسی میانه|𐭠𐭧𐭱𐭩𐭭/𐭧𐭱𐭩𐭭|axšēn/xašēn}} به معنای «آبی (تیره)» و '''خَشین''' (xašīn) در فارسی نو به معنای «آبی»، '''شین''' در کردی {{به کردی|شین|şîn}} به معنای آبی و '''اَخشین''' در آسی
{{به آسی|œxsīn}}
به معنای خاکستری تیره است{{sfn|Schmitt|1989|pages=310–313}}. یونانیان باستان این نام را با تغییراتی واجی بواسطه تیره‌ها و نژادهای پیرامون همین دریا وام گرفته و به دیسه ''á-xe(i)nos'' در آوردند{{sfn|Schmitt|1989|pages=310–313}}.
سطر ۶۷ ⟵ ۶۶:
!نگارخانه
|-
! rowspan="11" |[[
[[
ادسا
|۱
سطر ۷۵ ⟵ ۷۴:
|'''استانبول'''
|14,324,240<ref>{{cite web|url=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=34&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html|title=Turkish Statistical Institute|date=|accessdate=January 14, 2014|publisher=Rapor.tuik.gov.tr|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120825102509/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=34&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html|archivedate=August 25, 2012|deadurl=yes|df=mdy-all}}</ref>
! rowspan="11" |[[
[[
وارنا
|-
سطر ۱۷۲ ⟵ ۱۷۱:
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
* Wikipedia contributors, "Black Sea," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Black_Sea&oldid=206039100
سطر ۱۹۴ ⟵ ۱۹۳:
[[رده:پهنه‌های آبی گرجستان]]
[[رده:جغرافیای شبه جزیره کریمه]]
[[رده:دریاهای آسیا]]
[[رده:دریاهای اروپا]]
[[رده:دریاهای اقیانوس اطلس|سیاه]]
| |||