ایمانوئل کانت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۶۱:
=== زیبایی‌شناسی ===
اگر کار مهم فلسفی کانت میانجیگری میان تقابل «[[عقل‌گرایی]]» و «[[تجربه‌گرایی]]» یا فراروی از آن دانسته شود، تنها قلمروی از فلسفه که در آن وی وظیفه خودش را دقیقاً در این حدود می فهمد [[زیبایی شناسی]] است. وی راه حلهای عقل گرایان و تجربه گرایان درباره احکام ذوق را ناپذیرفتنی می داند و می گوید راه حل قانع کننده برای مسأله ذوق باید هنجاری بودن اصیل چنین احکامی یا ضرورت و اعتبار کلی آنها برای همه سوژه‌ها را با [[سوبژکتیویته]] ذاتی‌شان ترکیب کند. یعنی این احکام بدانچه خشنود یا ناخشنود می کنند مربوط می شوند نه به هرگونه ویژگی عینی که موجب لذت یا الم می شود.<ref>وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 257-258.</ref>
حکم ذوق متضمن چیزی است که کانت «بازی آزاد» خیال و فاهمه در رابطه متقابل می نامد. مقصود از آزاد بودن، آن است که خیال تابع هیچ مفهوم از فاهمه نیست. این بازی آزاد، سبب هماهنگی دو قوه می شود و هر دو را جان می بخشد و سوژه، فعالیت ثمربخش هر یک از قوای ما را به شکل احساس لذت، تجربه می کند. این احساس لذت در نظریه کانت، لذت زیبایی شناختی یا تجربه زیبایی است. حکم زیبایی شناختی مقابل، یعنی درباره زشتی یک چیز، هنگامی است که تصور، فاهمه را از درک داده های خیال باز می دارد، به طوری که قوای ما نمی توانند همکاری بی مخمصه ای داشته باشند.<ref>وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، صص 259-260.</ref>
لذت زیبایی شناختی به نحو کلی انتقال‌پذیر است و چون ما موجودهایی اجتماعی هستیم که از توانایی ارتباط برقرار کردن با هم‌نوعانمان لذت می بریم، به لذت جنب و جوش متقابل قوا، لذت اجتماعی بودن نیز افزوده می شود - لذت داشتن احساسهایی که به نحو کلی انتقال‌پذیر و با دیگران شرکت‌پذیرند.<ref>وود، آلن، کانت، ترجمه عقیل فولادی، تهران: نگاه معاصر، 1396، ص 260.</ref>
=== آزادی اراده ===
| |||