لیبریا: تفاوت میان نسخه‌ها

نام اصلی = Republic of Liberia |

نام فارسی رسمی = جمهوری لیبریا |

تصویر نشان ملی = Coat of arms of Liberia.svg |

شعار ملی = «عشق به آزادی ما را به این‌جا رساند»|

نوع حاکمان = • [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور]]{{سخ}}• [[معاون اول رئیس جمهوررئیس‌جمهور]] |

مساحت = ۱۱۱٬۳۶۹ |

درصد آبها = ۱۳.۵۱۴۱۳٫۵۱۴ |

سال براوردبرآورد جمعیت = [[۲۰۰۸ (میلادی)|۲۰۰۸]] |

جمعیت = ۳٬۴۸۹٬۰۷۲ |

سال تولید ناخالص داخلی = |

تولید ناخالص داخلی = |

رتبه تولید ناخالص داخلی = |

سرانه تولید ناخالص داخلی = |

رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |

سال شاخص توسعه انسانی = |

شاخص توسعه انسانی = |

رتبه شاخص توسعه انسانی = |

وضع شاخص توسعه انسانی = |

واحد پول = [[دلار]] لیبریا |

منطقه زمانی تابستانی = |

utc = |

dst = |

کد بین‌المللی خودرو = |

'''لیبــِریالیبـِریا''' کشوری است در غرب [[آفریقا]]. پایتخت آن [[مانروویا]] است. این کشور در حاشیه شمالی خلیج گینه در غرب آفریقا قرار گرفته‌است.

لیبریا دارای حدود ۳.۵۳٫۵ میلیون جمعیت است. زبان رسمی این کشور انگلیسی است که به همراه ۲۹ زبان محلی آفریقایی دیگر در این کشور تکلم می‌شود. مسیحیت، اسلام و برخی عقاید دیگر در این منطقه رواج دارد. میانگین عمر مردان ۴۱ سال و زنان ۴۲ است. واحد پول این کشور [[دلار لیبریا]] می‌باشد. الماس، آهن، کائوچو، قهوه و کاکائو از محصولات صادراتی این کشور است.

[[پرونده:Joseph Jenkins Roberts.jpg|بندانگشتی|راست|125px|[[جوزف جنکینز رابرتز]]، اولین رئیس جمهوررئیس‌جمهور لیبریا.]]

در [[۱۸۲۱ (میلادی)|۱۸۲۱]] و [[۱۸۲۲ (میلادی)|۱۸۲۲]] انجمن کوچ نشین امریکا،آمریکا، لیبریا را برای استقرار بردگان آزاد شده بنیاد گذاشت.

در [[۱۸۴۷ (میلادی)|۱۸۴۷]] در لیبریا اعلام جمهوری شد. سیاهپوستان مهاجر امریکاییآمریکایی بر افریقایی‌های محلی چیرگی یافتند و کنترلشان را به دور از ساحل گسترش دادند.

از [[۱۸۷۸ (میلادی)|۱۸۷۸]] تا [[۱۹۸۰ (میلادی)|۱۹۸۰]] قدرت در دست رؤسای جمهوری از حزب ویگ واقعی، از جمله [[ویلیام تابمن]] (رئیس جمهوررئیس‌جمهور از [[۱۹۴۴ (میلادی)|۱۹۴۴]] تا [[۱۹۷۱ (میلادی)|۱۹۷۱]]) بود.

طی کودتایی در [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]]، ساموئل دو سرنگون شد. جامعهٔ اقتصادی کشورهای غرب افریقاآفریقا به منظور ایجاد نظم از چندین کشور منطقه‌ای سرباز گسیل کرد، ولی جنگ داخلی که در آغاز میان دو نیروی شورشی بود، به رغم آتش بسیآتش‌بسی در [[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]] ادامه داشت. جنگ داخلی ۱۴ ساله در لیبریا که در سال ۲۰۰۳ پایان یافت، باعث کشته شدن حدود ۲۵۰ هزار نفر شد.

در سال ۱۹۹۹، غنا، نیجر و دیگر کشورها، لیبریا را بدلیلبه دلیل پشتیبانی شورشیان سیرالئون محکوم کردند. در همین زمان چارلز تیلور نیز گینه را به طرفداری از آشوبگران شمال لیبریا متهم کرد.

[[الن جانسون سیرلیف]] که بخاطر فعالیت‌هایش در زمینه دفاع از حقوق زنان، جایزه نوبل را کسب کرد، نخستین رئیس جمهوررئیس‌جمهور زن دراین کشوراست که از زمان کسب استقلال این کشور در سال ۲۰۰۵ میلادی در آفریقا، بصورت دموکراتیک انتخاب شده‌است.

در قانون اساسی انتخاب رئیس جمهور،رئیس‌جمهور، معاون رئیس جمهور،رئیس‌جمهور، مجلس سنای ۲۶ نفره و مجلس نمایندگان ۶۴ نفره برای دوره‌ای شش ساله با رأی تمامی افراد بالغ پیش بینی شده‌است.

رئیس جمهور،رئیس‌جمهور، کابینهٔ وزیران را انتصاب می‌کند. در [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]]، نظام سیاسی لیبریا به دلیل جنگ داخلی از هم پاشید.

[[الن جانسون سیرلیف]] رئیس جمهوررئیس‌جمهور لیبریا، و «[[لیما گبمووی]]» (Leymah Gbmowee)، فعال صلح لیبریایی و مدیر شبکه صلح و امنیت آفریقا (که کمک‌های آن به دومین جنگ مدنی لیبریا پایان داد) در آن سال با فرد یادشده به عنوان برندگان مشترک جایزه ۱٫۵ میلیون دلاری نوبل صلح معرفی شدند.

چندسال بعد، دولت تولبرت در نتیجه کودتای سرهنگ ساموئل دوئه سرنگون و خود وی و شماری از وزیرانش دستگیر و اعدام شدند. در چنین شرایطی، سیرلیف موفق به فرار و زندگی در تبعید در کنیا شد و در نایروبی پایتخت این کشور آفریقایی از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ مدیریت [[سیتی‌بانک]] را برعهده گرفت.

اما شرایط برای تیلور نیز همواره موافق نبود. در سال ۱۹۹۹ لیبریا وارد شورش، درگیری و یک جنگ داخلی خونین شد و در نتیجه آن، تیلور ناچار شد در سال ۲۰۰۳ حکومت را به دولت موقتی واگذار کند که در آن، سیرلیف به عنوان رئیس کمیسیون اصلاح دولتی نقش موثریمؤثری ایفا کرد. در سال ۲۰۰۵ انتخابات ریاست جمهوری در لیبریا با حضور سیرلیف و [[جورج ویه]]، فوتبالیست پیشین معروف این کشور برگزار شد و در دور دوم، سیرلیف موفق شد با کسب حدود ۶۰ درصد آرا او را شکست دهد. وعده‌های سیرلیف به مردم کشور فقیر و جنگزده لیبریا در این انتخابات، آوردن سرمایه‌های خارجی، تداوم ثبات در کشور و کنترل فساد دولتی بود.

لیبریا از گذشته‌های دور اهمیت زیادی برای ایالات متحدهٔ آمریکا دارد. پس از پایان جنگ هایجنگ‌های داخلی لیبریا در سال هایسال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ ایالات متحدهٔ آمریکا، ۸۴۰ میلیون دلار به لیبریا کمک مالی کرد و جورج بوش اعلام کرد که پشتیبانی از دولت [[الن جانسون سیرلیف]] و کمک به جمهوری لیبریا در راس برنامه هایبرنامه‌های ایالات متحده است

در مراسم تحلیف جانسون که ۱۶ ژانویه ۲۰۰۶ برگزار شد مقام‌ها و شخصیت‌های مختلفی از کشورهای جهان از جمله [[لورا بوش]] همسر جورج بوش رئیس‌جمهور وقت آمریکا، [[کاندولیزا رایس]] وزیر خارجه آن کشور و نمایندگانی از چین، روسیه و کشورهای اروپایی و آفریقا شرکت کردند.

لیبریا بین گینه، ساحل عاج و سیرالئون قرار دارد و می‌توان از آن‌ها به عنوان دروازهٔ غربی آفریقا یاد کرد، زیرا راه ورود به همهٔ کشورهای آفریقای غربی است. از راه این کشور و خلیج گینه می‌توان به کشورهای بنین،توگو،بنین، توگو، نیجریه، کامرون و همچنین کشور چاد راه یافت.

در بعضی از محله‌ها از جمله Red Light Junction که فقیر ترینفقیرترین محله پایتخت است، مشکلات اجتماعی در رابطه با روسپیگری و استفاده از مواد مخدر وجود دارد.

* میزان با سوادی: ۳۵ ٪ (تخمین ۱۹۸۵).

* سنین تحصیل اجباری: (فرضاً) ۶ تا ۱۶ سال.

* تعداد دانشگاه : ۱.

رسانه‌های لیبریا ازسوی شبکه ارتباطات لیبریا (LCN) وابسته به رییسرئیس جمهوری هدایت می‌شوند. LCN دارای یک شبکه تلویزیونی و دو شبکه رادیویی است. مطبوعات لیبریا نیز معمولاً به این شبکه وابسته هستند. رادیو بین‌المللی فرانسه نیز در مونروویا تقویت می‌شود.

* کل نیروهای مسلح : به دلیل جنگ داخلی نیروی مسلح لیبریا دیگر موجود نیست.

* دولت انتقالی را نیروی مرکب از ۸۰۰۰ سرباز «جامعهٔ اقتصادی کشورهای غرب افریقاآفریقا» حمایت می‌کند.

* مجموع نیروی دو گروه شورشی ۱۱۰۰۰ نفر است.

* خدمت سربازی : ندارد.