امپراتوری گورکانی: تفاوت میان نسخه‌ها

|continent= آسیا

|region= خاورمیانه

|government_type= پادشاهی

|religion= [[اسلام]]

|year_end= [[۱۸۵۸ (میلادی)|۱۸۵۸]]

'''گورکانیان'''، '''بابریان''' یا '''مغولان هند''' و به سبب انتسابشان به [[تیمور]] از ایشان به عنوان '''تیموریان هند''' نیز یاد شده استشده‌است،<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=52 دانشنامه جهان اسلام]</ref>، امپراتوری بزرگی است که به‌دست نوادگان امیر تیمور در [[هندوستان]] ایجاد شد. این سلسله از ۱۵۲۶ تا ۱۸۵۷ میلادی در بخش بزرگی از [[شبه قاره هند]] شامل کشورهای امروزی [[هند]]، [[پاکستان]]، [[بنگلادش]] و بخش‌هایی از [[افغانستان]] امروزی فرمانروایی کرد.

زبان رسمی در دربار گورکانیان هند، [[فارسی دری|فارسی]] بود و [[فرهنگ ایرانی]] نفوذ قابل توجهی در این دربار داشت و همین باعث گسترش زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در شبه قاره هند شد.<ref name="EngWikipedia">[[:w:en:Mughal_Empire#Urdu_language|مقاله انگلیسی ویکی‌پدیا در مورد گورکانیان]].</ref>.

پس از مرگ تیمور ترکان [[عثمانی]] و [[آل جلایر]] و [[قراقویونلو|ترکمانان قراقویونلو]]، برخی سرزمین‌هایی را که تیمور گرفته بود تصرف کردند. بااین همه، فرزندان تیمور موفق شدند که شمال ایران را در مدت یک سده تحت فرمانروایی خود نگاهدارند.نگاهدارند؛ ولی آنان اغلب با یکدیگر در کشمکش بودند. سرانجام [[شاهرخ]] موفق شد که مناقشات اقوام خود را تا حدی رفع و قدرت و اعتبار کشور را نگهداری کند.کند؛ ولی پس از مرگ او منطقه تحت فرمانش به قسمت‌های کوچک‌تر مجزا شد و [[صفویان]] توانستند آن‌ها را به حکومت خود پیوست کنند.

پس از حملهٔ [[نادرشاه]] گورکانیان ضعیف شدند در جنوب [[پادشاهی ماراتا]] که قدرتی تازه و دشمنی خطرناک از هر لحاظ حتی فرهنگی به شماربه‌شمار می‌آمد مناطق جنوبی را تصرف کرد. دین رسمی حکومت ماراتا [[هندو]] بود در حالی که گورکانیان یک دولت مسلمان بودند. به این ترتیب گورکانیان ضعیف شدند تا اینکه در سال ۱۸۵۷ میلادی بدست [[کمپانی هند شرقی بریتانیا]] نابود شدند.

| valign="top" | '''دوران تصرف افغان‌ها '''

| valign="top" | '''[[محمد شاه گورکانی|محمد شاه]]''' (که از [[نادرشاه افشار]] شکست خورد.)

در زمان گورکانیان هند [[زبان فارسی]] در این کشور گسترش پیدا کرد. اگر چه پیش از به قدرت رسیدن این خاندان در هند، دین اسلام توسط عرفای فارسی زبانفارسی‌زبان در [[شبه قاره هند]] نفوذ کرده بود، اما تاثیرتأثیر ظهور این خاندان در هندوستان، گسترش و رونق زبان فارسی را به حدی رسانید که ادبیات فارسی نه تنها مایه حیات روحی مردم عام شد بلکه این زبان، زبان رسمی درباریان نیز گردید. این رویکرد باعث هجرت بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و شاعران از ایران به هند شد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =ملا احمد تتوی، آصف خان قزوینی | نام = | پیوند نویسنده = | عنوان =تاریخ الفی | ترجمه = | جلد =اول| سال =1382 | ناشر =شرکت انتشارات علمی فرهنگی |مکان =تهران | شابک =9644452739 | صفحه =1 | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref> دوران طلایی ادب فارسی در هند، دوره‌یدورهٔ [[اکبر کبیر]] است. به امر وی وزیرش تودارمال فرمانی را صادر کرد که به موجب آن، زبان فارسی زبانفارسی‌زبان تمام امپراتوری اعلام گردید. همچنین به فرمان اکبر شاه برخی از کتاب‌های مهم هندوان از سانسکریت به نظم و نثر فارسی ترجمه شد و بر غنای ادب فارسی افزوده گردید. اگر در دوره‌یدورهٔ غزنویان مرکز زبان فارسی در هند تنها شهر لاهور بود، این مرکزیت در سده‌های بعدی به ترتیب به مولتان و دهلی و اگره منتقل گردید. علاوه بر شاعران و عالمان و نویسندگان ایرانی که در مدت چند سده به هند مهاجرت کردند، از هندیان اعم از مسلمان و هندو، شاعران و نویسندگان و عالمان بزرگی ظهور کردند که آثارشان به فارسی است. دوران فرمانروایی گورکانیان هند با دوره‌یدورهٔ فرومانروایی دودمان صفوی در ایران همزمان است که این خود به گونه‌ای ناخواسته یکی از عوامل مؤثر در نیرو گرفتن زبان پارسی در هند به شماربه‌شمار می‌رود. نوع نگاه پادشاهان صفوی به ادبیات و فرهنگ به گونه‌ای بود که شاعران و نویسندگان ایران را از بخشش و نواخت پادشاهان صفوی ناامید می‌کرد و آنان گاه ناگزیر و گاه مشتاقانه رهسپار دربار ادب‌پرور گورکانی می‌شدند.<ref>{{یادکرد وب

| تاریخ = ۷ آذر ۱۳۹۳

}}</ref>