تمبر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
ویرایش و ویکی‌سازی
خط ۱:
[[پرونده:Afghanistan-stamp2586quail.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل250x250 پیکسل|نقش تمبرهای [[افغانستان]] در گذشته تصاویری از طبیعت و محیط زیستمحیط‌زیست بود]]
[[پرونده:STAMP OF IRANIAN AIR FORCE 50th ANNIVERSARY-1.jpg|بندانگشتی|تمبر منتشرشده به مناسبت پنجاهمین سال تأسیس [[نیروی هوایی شاهنشاهی ایران]]]]
 
'''تَمبر''' {{فرانسوی|timbre}} یا '''تمبر پستی''' مدرکی چاپی است که نشان‌دهندهٔ پیش‌پرداخت مبلغی برای خدمات [[پست|پستیپُستی]] است. تمبر معمولاً به‌صورت [[کاغذ|کاغذی]] کوچک و چهارگوش تهیه می‌شود که در چهار سویچهارسوی آن، کاغذ حالت دندانه‌دار دارد و در پشت آن [[چسب|چسبی]] خاص مالیده شده که با برخورد آب، خاصیت [[چسبندگی]] پیدا می‌کند.
 
چسباندن تمبر بهبر روی یک [[نامه]] یا بستهٔ پستی نشان‌دهندهٔ این است که فرستنده، مبلغ لازمکامل یا بخشی از آن را برای ارسال [[محموله]] را به‌طور کامل، یا بخشی از آن را، پرداخته‌است. درصورتی‌که ارزش تمبر الصاقی کمتر از بهای خدمات پستیِ مربوطه باشد، گفته می‌شود که محموله «کسرِ تمبر» دارد.
 
تصویر تمبرها را از روی تصویر افراد مهم مانند پادشاه یا ملکه (در کشورهای پادشاهی)، رؤسای جمهور (در کشورهای جمهوری)، دانشمنداندانشمندان، هنرمندان و ...سایر مشاهیر، یا از روی رویدادهای مهم و تاریخی، سالگردها یا ... ومناسبت‌ها، یا مکان‌های تاریخی یا دولتی، یادبودها و ...یادبودها، و حتی از تصویر حیوانات، مناظر طبیعی، پیشرفت‌های علمی (مانند فرستادن ماهواره به فضا)، و ...موارد دیگر چاپ می‌کنند. افرادی که تمبر جمع‌آوری می‌کنند، تمبرها را به ترتیب سال چاپ و ارزش در آلبوم نگهداری می‌کنند. به افرادی که به‌صورت حرفه‌ای تمبر جمع‌آوری می‌کنند «تمبرباز» می‌گویند.
 
== پیرامون واژه ==
واژهٔ «تمبر» برای پستپُست در فارسی از [[زبان فرانسوی]] (timbre) وام گرفته شده‌است. در [[پارسیفارسی سره]] از واژهٔ «پـِیکه» بدین‌منظور استفاده می‌شود.
 
== تاریخچهٔ تمبر در افغانستان ==
در سال ۱۶۳۵ م، یکی از کارمندان پُست [[فرانسه]] به نام [[مسیو ولایه]] پاکتی با علامت ویژه ابداع کرد و به‌جریان انداخت. پس از وی یک نفر سوئیسی به نام جیمس چالمره تمبرهایی در [[چاپخانه|چاپخانهٔ]] خود چاپ کرد و آنها را در سال ۱۸۳۴ به دولت [[بریتانیا]] عرضه نمود.{{مدرک}} در سال ۱۸۷۳ م، [[رونالد هیل]]، کارمند ارشد ادارهٔ پستپُست [[بریتانیا]]بریتانیا، اهمیت کار را در [[مجلس عوام بریتانیا|مجلس عوام]] به تأیید رساند.{{مدرک}}
تمبر در افغانستان تاریخ بیش از ۱۵۰ ساله دارد. از جمله اولین و معروف‌ترین تمبر در افغانستان، تمبری با نام «[[کله شیر]]» بود که در عصر [[امیر شیرعلی خان]] رایج گردانیده شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://afghanpost.gov.af/fa/page/9219/9228|عنوان=نظر گذرا به تاریخچهٔ پست افغانستان - افغان پست: عرضه‌کنندهٔ خدمات پستی در افغانستان|ناشر=afghanpost.gov.af|بازبینی=2017-01-05}}</ref>
 
دولت بریتانیا در ماه مهٔ سال ۱۸۴۰ نخستین تمبر دنیا را به ارزش یک و نیم [[پنی|پِنی]]، با تصویر ملکهٔ انگلستان، [[ملکه ویکتوریا]]، که بعدها به [[پنی سیاه]] معروف شد، چاپ و منتشر کرد. به‌این‌ترتیببه‌این‌ترتیب، [[رونالد هیل]] پدر و ابداع‌کنندهٔ تمبر پستیپُستی در جهان است.{{مدرک}} اولین تمبر ایران در [[طبرستان]] رونمایی شد.{{مدرک}}
 
نخستین کشورهای آسیاآسیای جنوبی و آسیای غربی و خاورمیانه که به انتشار تمبر روی آوردند، [[هند]] در سال ۱۸۵۴، [[عثمانی]] در سال ۱۸۶۳ و [[مصر]] در سال ۱۸۶۶ بودند.{{مدرک}}
 
== تمبر در ایران ==
{{اصلی|تاریخ تمبر در ایران}}
نخستین بار در سال ۱۲۷۹ خورشیدی، با تأسیس دفتر پستیپُستیِ بریتانیا در [[بوشهر]] و استفاده از تمبر هندوستان در محمولات پستی،پُستی، تمبر در ایران رواج یافت. قدیمی‌ترین تمبر رسمیِ ایران، معروف به [[تمبر باقری]]، در روزگار پادشاهی [[ناصرالدین شاهناصرالدین‌شاه قاجار]] و در سال ۱۲۹۲ ه‍. ق برابر با [[۱۸۶۸ (میلادی)|۱۸۶۸ م]] منتشر شده‌است.
نقش این تمبر، نشان رسمی دولت وقت ایران، [[شیر و خورشید]]، است که درون دایره‌ای قرار گرفته و در چهارگوشهٔ آن بهای هر تمبر به فارسی درج شده‌است.<ref>[http://www.post.ir/DesktopModules/Articles/ArticlesView.aspx?TabID=0&Site=PostPortal&Lang=fa-IR&ItemID=338&mid=10770 پرتال شرکت پستپُست جمهوری اسلامی ایران<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات -->]</ref>
 
[[محمد مهروان]] و [[ناصر گرجی]] از طراحان تمبر در ایران هستند.
 
== تمبر در افغانستان ==
== تاریخچه ==
تمبر در افغانستان تاریخ بیش از ۱۵۰ ساله دارد. از جمله اولین و معروف‌ترین تمبرتمبرها در افغانستان، تمبری با نام «[[کله شیر]]» بود که در عصر [[شیرعلی خان|امیر شیرعلی خان]] رایج گردانیده شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://afghanpost.gov.af/fa/page/9219/9228|عنوان=نظر گذرا به تاریخچهٔ پستپُست افغانستان - افغان پست: عرضه‌کنندهٔ خدمات پستی در افغانستان|ناشر=afghanpost.gov.af|بازبینی=2017-01-05}}</ref>
در سال ۱۶۳۵ م، یکی از کارمندان پُست فرانسه به نام [[مسیو ولایه]] پاکتی با علامت ویژه ابداع کرد و به‌جریان انداخت. پس از وی یک نفر سوئیسی به نام جیمس چالمره تمبرهایی در چاپخانهٔ خود چاپ کرد و آنها را در سال ۱۸۳۴ به دولت [[بریتانیا]] عرضه نمود.{{مدرک}} در سال ۱۸۷۳ م، [[رونالد هیل]]، کارمند ارشد ادارهٔ پست [[بریتانیا]] اهمیت کار را در مجلس عوام به تأیید رساند.{{مدرک}}
 
دولت بریتانیا در ماه مهٔ سال ۱۸۴۰ نخستین تمبر دنیا را به ارزش یک و نیم [[پنی]]، با تصویر ملکهٔ انگلستان، [[ملکه ویکتوریا]]، که بعدها [[پنی سیاه]] معروف شد، چاپ و منتشر کرد. به‌این‌ترتیب [[رونالد هیل]] پدر و ابداع‌کنندهٔ تمبر پستی در جهان است.{{مدرک}}اولین تمبر ایران در طبرستان رونمایی شد.{{مدرک}}
 
نخستین کشورهای آسیا و خاورمیانه که به انتشار تمبر روی آوردند، [[هند]] در سال ۱۸۵۴، [[عثمانی]] در سال ۱۸۶۳ و [[مصر]] در سال ۱۸۶۶ بودند.{{مدرک}}
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۳۳ ⟵ ۳۲:
 
== منابع ==
{{پانویس}}http://afghanpost.gov.af/fa/page/9219/9228
<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.manastamp.com |عنوان = ماناستَمپ| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۲ ژانویه‌ی ۲۰۱۸}}</ref>
[http://www.manastamp.com تمبر]
* {{تمبرشناسی-خرد}}
{{ویکی‌انبار-رده|Stamps}}
{{محصولات کاغذی}}