تالاب انزلی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 21954868 توسط سوماسرا (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
خنثی‌سازی ویرایش 21954718 توسط سوماسرا (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۳۱:
}}
 
'''تالاب انزلی''' یا '''مرداب انزلی''' یا '''تالاب صومعه‌سرا''' یا'''مرداب صومعه‌سرا''' با مساحتی در حدود ۲۰ هزار هکتار<ref name="تالاب انزلی/صومعه‌سرا «در زباله غرق شده‌است»">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/05/120501_l21_environment_wetland_anzali_gilan.shtml تالاب انزلی /صومعه‌سرا«در زباله غرق شده‌است»]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> در شمال [[ایران]]، واقع در [[استان گیلان]] قرار دارد. مرداب انزلی/صومعه‌سرا از جالب‌ترین و بزرگترین زیستگاه‌های طبیعی جانواران ایران محسوب می‌شود<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/07/110705_l28_warning_over_orumieh_lake.shtml احتمال بارش ۱۰ میلیارد تن نمک در آذربایجان ایران]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و هر ساله پذیرای تعداد زیادی از [[پرنده|پرندگانی]] است که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f4_killing_bears_iran_reasons_consequences/24336775.html همه چراغ‌های محیط زیست در ایران قرمز شده‌اند]، رادیو فردا</ref> تالاب انزلی / صومعه‌سرا به دلیل موقعیت جغرافیایی از نظر میزان بالای [[رطوبت]] و [[آب]] با هیچ‌یک از تالاب‌های ایران قابل مقایسه نیست.<ref name="تالاب انزلی/صومعه‌سرا «در زباله غرق شده‌است»" /> تالاب انزلی/صومعه‌سرا [[جزیره‌های تالاب انزلی|چندین جزیره]] را در خود جای داده‌استداده است.
 
== مقدمه ==
خط ۳۷:
 
== تالاب انزلی ==
تالاب انزلی از نوع تالابهای ساحلی "Coastal Wetland" بوده و بوسیله یک کانال [[کشتیرانی]] که از طریق دو [[موج شکن]] واقع در تأسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل می‌باشد. [[حوزه آبریز]] تالاب دارای مساحتی حدود ۳۷۴ هزار هکتار است. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید "کنوانسیون رامسر، سال ۱۹۷۵" و همچنین [[سازمان بین‌المللی]] حیات [[پرندگان]] این تالاب را بعنوان [[زیستگاه]] با اهمیت برای پرندگان تشخیص داده‌استداده است.<ref>[http://anzaliclub.ir/?page_id=5008 تالاب انزلی]</ref>
تالاب انزلی جزء تالاب‌های طبیعی و [[آب شیرین]] کشور بوده و دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها به همراه جریان‌های سطحی حوزه آبریز تالاب به آن وارد می‌شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می‌رسد که به دلیل نوسان‌های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است.
حوزه آبریز تالاب انزلی، مساحتی برابر ۳۷۴ هزار هکتار دارد که از مساحت فوق را موارد ذیل تشکیل می‌دهند:
خط ۵۲:
 
=== چگونگی پیدایش ===
آنچه مسلم است پس از سر برآوردن باریکه خشکی انزلی و غازیان از دریا و پیشرفت خشکی از طرفین منطقه وسیعی از دریا را از دریا جدا کرده و آن را در پشت سر خود در جنوب قرار داده و با کیلومترها فاصله از ساحل قدیمی ساحل جدیدی را تشکیل داده‌استداده است. پهنهٔ آب جدا شده از دریا را که بصورت راکد در پشت باریکه خشکی انزلی و غازیان قرار گرفته تالاب یا مرداب انزلی می‌نامند.<ref name="کرکان بندر انزلی">[http://www.karkan.ir/post-5738 کرکان بندر انزلی]</ref>
 
=== موقعیت جغرافیایی ===
خط ۶۸:
=== آب و هوای تالاب ===
{{وابسته|اقلیم گرم و مرطوب}}
تالاب بطور کلی تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم دارد.<ref name="clz8f">{{یادکرد وب | عنوان=تالاب انزلی | وب‌گاه=دانستنی‌های حیوانات | تاریخ=2015-08-26 | سال=2015 | پیوند=http://animal-informatics.com/_monographs/12/anzali_wetland.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-06-12}}‏</ref> مشخصات جوی تالاب انزلی شبیه به انزلی و غازیان است بجز آنکه مقدار رطوبت تالاب بیشتر از مناطق مجاور است. مختصات جوی این منطقه با حداثر مقدار بارندگی سالیانه در زمستان و حداکثر رطوبت در تابستان مشخص می‌گردد. حداقل حرارت در زمستان نزدیک یا مساوی صفر [[درجه سانتیگراد]] و به ندرت پایین صفر و حداکثر بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان از ایستگاه‌های هواشناسی محلی گزارش شده‌استشده است.<ref name="کرکان بندر انزلی" />
 
=== رودخانه‌های اصلی تالاب ===
خط ۷۹:
 
=== ژرفای تالاب انزلی ===
به گفته [[محمدجواد محمدی‌زاده]]، رئیس وقت [[سازمان محیط زیست ایران]]، ژرفای تالاب انزلی تا پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، حدود «۸ متر» بوده و امکان صید هفت تا هشت تن ماهی در آن وجود داشته، اما تا تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۹۰ خورشیدی، به دلیل افزایش سطح رسوب‌ها، ژرفای این تالاب به «یک و نیم تا حداکثر دو متر» رسیده‌استرسیده است.<ref>[https://archive.is/20120729095059/www.dw.de/dw/article/0,,15712469,00.html عمق تالاب انزلی ۶ متر کاهش یافته‌استیافته است]، دویچه وله فارسی</ref>
 
== ریشه‌یابی نام‌گذاری تالاب ==
* در [[زبان گیلکی]]، واژه «همزلی» معانی نظیر سایش و نزدیکی آب و خشکی را می‌دهد که می‌تواند، برگرفته از وجود مرداب در منطقه باشد و از پیشینیان منطقه به ارث رسیده‌استرسیده است.<ref>[http://kanakh.com/forum/forum17/thread29482.html فرزانگان]</ref>
* در [[زبان یونانی]] نیز واژه‌هایی نظیر «انزلیوس و انزلیا» وجود دارد به معنی «مرداب»{{مدرک}}، با توجه به اینکه جزیره و مرداب در این منطقه از قدمتی ۱۵۰۰۰ ساله برخوردار است.<ref>[http://www.chopogh.com/content/detail_4940.html انزلی شهر نیلوفرهای آبی]</ref> این نامگذاری می‌تواند به دورانی به مراتب کهن‌تر بازگردد و حتی نام‌گذاری شهر انزلی نیز می‌تواند برگرفته از وجود یکی از بزرگترین تالاب‌های جهان در این منطقه باشد.<ref>[http://mojshekan.persianblog.ir/post/6 ریشه نامگذاری بندر انزلی]</ref><ref>[http://anzaliclub.ir/?page_id=5008 ریشه نامگذاری تالاب انزلی]</ref>
 
خط ۱۰۳:
آقای دکتر [[علی درویش زاد]] استاد [[دانشکده علوم دانشگاه تهران]] و کارشناس مرداب وزمین‌شناسی به عنوان نگارنده چنین می‌نویسد:
 
به علت موقعیت شغلی خود تمام نقاط ایران و بعضی از [[کشورهای اروپایی]] و آسیایی را زیر پا گذاشته اعتراف دارد که زیباتر از مرداب انزلی تاکنون ندیده‌استندیده است.<ref name="کرکان بندر انزلی" />
 
== ثبت بین‌المللی ==
تالاب انزلی/صومعه‌سرا از جمله تالاب‌های بین‌المللی ثبت‌شده [[ایران]] است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/03/120312_l21_environment_review_iran_1390.shtml محیط زیست ایران سالی تب‌دار را پشت سر گذاشت]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> این تالاب از نخستین تالاب‌های ثبت‌شده در [[معاهده رامسر]] در سال [[۱۹۷۱ (میلادی)|۱۹۷۱]] میلادی است.<ref name=" «وضعیت تالاب‌های ایران قرمز است»">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120205_l21_environment_wetland_iran.shtml «وضعیت تالاب‌های ایران قرمز است»]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
مرداب انزلی/صومعه‌سرا از آن‌جایی که یک تالاب بین‌المللی ثبت شده‌است،شده است، هم‌اکنون در [[فهرست مونترآل]] قرار گرفته‌است. قرار گرفتن در این فهرست به معنای این است که «تالاب در حال خشک‌شدن است و به مراقبت نیاز دارد».<ref>[http://www.radiofarda.com/content/F7_Kahrom_Anzali_Lagoon/1738144.html کّهرم: «احتمالاً تالاب انزلی/صومعه‌سرا را از دست می‌دهیم»]، رادیو فردا</ref>
 
{{وسط|
خط ۱۱۹:
== به خطر افتادن اکوسیستم تالاب انزلی ==
مشکل مهم تالاب انزلی آلودگی روزافزون آب آن است. چرا که تقریباً فاضلاب تمام [[خانه‌های]] مسکونی و اغلب کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی واقع در اطراف تالاب به درون آن یا به داخل رودخانه‌هایی که به تالاب می‌ریزند سرازیر می‌شوند.
طبق نظر مؤسسهٔ استاندارد در صورتیکه مقدار آمونیاک از ۵ درصد بیشتر و زباله‌ها و زواید این ناحیه به داخل مرداب ریخته شود تردیدی نیست که با آلوده شدن بیش از پیش آب‌های مرداب که محیط آن در گذشته به منزله بزرگترین زایشگاه و پرورش انواع ماهی فلس دار از جمله [[ماهی سفید]] به‌شماربه شمار می‌رفت باقی‌ماندهٔ منابع آبزی مرداب هم در معرض خطر انهدام قطعی قرار خواهد گرفت.
از دیگر دلایلی که موجب تهدید تالاب انزلی شده، افزایش سطح رسوب‌ها که باعث کاهش عمق این تالاب شده<ref name=" «وضعیت تالاب‌های ایران قرمز است»" /> و هم‌چنین تغییر کاربری زمین‌ها و تبدیل بخشی از «اراضی حاشیه تالاب» به زمین‌های کشاورزی است. در همین حال فاضلاب [[گوهررود]] و [[زرجوب]] بعد از ریخته‌شدن به [[رودخانه پیربازار]]، راهی تالاب انزلی می‌شود که وضعیت آلودگی مرداب انزلی را تشدید می‌کند.<ref name="تالاب انزلی «در زباله غرق شده‌است»" />