کروموزوم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کروموزم''' (معادل فارسی '''فام‌تن'''<ref>http://www.parsi.wiki/fa/wiki/topicdetail/ce623e3ff90f425a91d78b698447589e</ref>) به معنی جسم رنگی است که اولین بار در سال ۱۸۸۸ بوسیله والدیر  بکار گرفته شد. هم اکنون این واژه برای نامیدن رشته‌های رنگ‌پذیر و قابل مشاهده با میکروسکوپهای نوری بکار می‌رود که از همانندسازی و نیز بهم پیچیدگی و تابیدگی هر رشته کروماتین اینترفازی در سلولهای یوکاریوتی تا رسیدن به ضخامت ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰ نانومتر ایجاد می‌شود. در پروکاریوتها نیز ماده ژنتیکی اغلب به حالت یک کروموزوم متراکم می‌شود. در برخی باکتریها علاوه بر کروموزوم اصلی که اغلب ژنها را شامل می‌شود کروموزوم کوچک دیگری که بطور معمول آن را پلاسمید (پلازمید) می‌نامند، قابل تشخیص است گر چه تعداد کمی از ژنها بر روی پلاسمید قرار دارند.

هر انسان در مجموع 46۴۶ کروموزوم دارد که هنگام لقاح نصف می‌شود. از این 46۴۶ کروموزوم دو کروموزوم جنسی اند و جنسیت را مشخص می‌کنند.

هر انسان به هنگام [[لقاح]] 23۲۳ کروموزوم از اسپرم پدر و 23۲۳ کروموزوم از تخمک مادر دریافت می‌کند. سلول‌های تخمک و اسپرم هاپلوئید هستند یعنی دارای یک سری از هر کروموزوم‌ند.{{سرخط}} سلول‌های [[پروکاریوت|پروکاریوتی]] (پیش هسته‌ای [[باکتری]]‌ها) معمولاً دارای یک کروموزوم می‌باشند. البته باکتری‌هایی هم وجود دارندهستند که دارای چند کروموزوم می‌باشند اما این باکتری‌ها نادر هستند. کروموزوم باکتری‌ها به صورت حلقوی است. باکتری‌ها (و برخی [[مخمر]]ها) علاوه بر کروموزوم اصلی دارای یک یا چند [[پلاسمید]] نیز می‌باشند. انسان سالم دارای 23۲۳ جفت فام‌تن است. 22۲۲ جفت فام‌تن که تعیین‌کننده منش‌های ارثی به غیر از جنس (نر و ماده) است و [[خودتن]] (اتوزوم) نامیده می‌شود. یک جفت دیگر را فام‌تن جنسی می‌گویند. فام‌تن‌های جنسی در مردان طبیعی به صورت XY و در زنان طبیعی XX است.