سیاوش کسرایی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Gnosis (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۸:
|در زمان حکومت =
|اتفاقات مهم = [[کودتای ۲۸ مرداد]]{{-}}[[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]{{-}}[[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی]]
| نام دیگر = کولی{{سخ}}رفیق کسرائی<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120126_nk_toudeh_party_khatereh_.shtml سیاوش کسرائی و صلیبی که خود بر دوش نهاد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>{{سخ}}فرهاد ره‌آور<ref>[http://www.bbc.com/persian/arts/2016/02/160207_om_kasraei_jamshid در جستجوی خورشید: روایتی از شعری با دو قلب]، ''بی‌بی‌سی فارسی'' - دقیقه ۱۳:۱۵ در جستجوی خورشید</ref>{{سرخطسخ}}شبان بزرگِ امید
|لقب =
|بنیانگذار =
خط ۵۲:
|امضا =
}}
'''سیاوش کَسرائی''' (۵ اسفند ۱۳۰۵ [[هشت‌بهشت (عمارت)|هشت‌بهشت]] [[اصفهان]] - ۱۹ بهمن ۱۳۷۴ [[وین]]) شاعر، نقاش و از اعضای [[کانون نویسندگان ایران]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120130_l44_tudeh_party_writers_association.shtml حزب توده و کانون نویسندگان ایران]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و از فعالان سیاسی [[چپ‌گرا|چپ‌گرای]]ی [[تاریخ معاصر ایران]] بود. کسرائی دانش‌آموخته [[دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران]] و از بنیان‌گذاران ''[[انجمن ادبی شمع سوخته]]'' بود. او سالیان دراز در [[حزب تودهٔ ایران]] فعالیت داشت.
 
'''سیاوش کَسرائی''' (۵ اسفند ۱۳۰۵ [[هشت‌بهشت (عمارت)|هشت‌بهشت]] [[اصفهان]] - ۱۹ بهمن ۱۳۷۴ [[وین]]) شاعر، نقاش و از اعضای [[کانون نویسندگان ایران]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120130_l44_tudeh_party_writers_association.shtml حزب توده و کانون نویسندگان ایران]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و از فعالان سیاسی [[چپ‌گرا|چپ‌گرای]] [[تاریخ معاصر ایران]] بود. کسرائی دانش‌آموخته [[دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران]] و از بنیان‌گذاران ''[[انجمن ادبی شمع سوخته]]'' بود. او سالیان دراز در [[حزب تودهٔ ایران]] فعالیت داشت.
 
سیاوش کسرائی سُراینده منظومهٔ «''[[آرش کمانگیر (منظومه)|آرش کمانگیر]]''»، نخستین منظومه حماسی [[نیما یوشیج|نیمایی]] است.<ref name="dw-world.de">[http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6431463,00.html سالگرد خاموشی سیاوش کسرایی، شاعر انقلاب و غربت]، دویچه وله فارسی</ref> وی یکی از شاگردان [[نیما یوشیج]] بود که به سبک شعر او وفادار ماند. از جمله مجموعه شعرهای به‌جای مانده از سیاوش کسرائی، می‌توان به مجموعه شعر ''آوا''، ''مهره سرخ''، ''در هوای مرغ آمین''، ''هدیه برای خاک''، ''تراشه‌های تبر''، ''خانگی''، ''با دماوند خاموش'' و ''خون سیاوش'' اشاره کرد.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f4_art_culture_review/377466.html پنج دری؛ فرهنگ و هنر ایران در هفته گذشته]، رادیو فردا</ref>
سطر ۶۵ ⟵ ۶۴:
۹ از دانشکده حقوق [[دانشگاه تهران]] فارغ‌التحصیل می‌شود و برای خدمت سربازی به دانشکده افسری می‌رود.<ref name="ReferenceA">عابدی، کامیار. ۱۳۷۹. ''شبان بزرگ امید: بررسی زندگی و آثار سیاوش کسرائی''. تهران: کتاب نادر.</ref><ref name="ReferenceB">کسرائی، سیاوش. بدون تاریخ، احتمالاً اواسط دهه ۱۳۶۰. شرح زندگی. اسناد خصوصی کسرائی.</ref>
 
در ۱۳۳۱ کسرائی در سازمان همکاری بهداشت، وابسته به [[برنامه اصل چهار]] [[ترومن]]، شروع به کار می‌کند، و در نشریه‌های ''بهداشت همگانی در ناحیه دریای خزر'' و ''زندگی و بهداشت'' نقش دارد. از اواسط دهه ۱۳۳۰ تا اواخر دهه ۱۳۵۰ کسرائی در سازمانهای مربوط به مسکن عمومی (بانک ساختمانی، وزارت آبادانی و مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی) تقریباً بی وقفه مشغول است. در اوائل تا اواسط دهه ۱۳۵۰ در حالت تعلیق خدمت اداری، کسرائی در بخش تبلیغات گروه صنعتی بهشهر کار می‌کند. در کنار مشاغل دائمی، در مقاطع مختلف، کسرائی به تدریس ادبیات در دانشگاه‌های تهران و [[زاهدان]] می‌پردازد.<ref name="ReferenceA" /><ref name="ReferenceB" />
 
=== سیر سیاسی ===
در دوران دبیرستان، کسرائی به همراه [[محسن پزشکپور]] و [[داریوش فروهر]] در فعالیت دانش آموزان ملی‌گرا شرکت دارد. در ۱۳۲۷ عضو حزب توده می‌شود، و از آن وقت تا چهل سال بعد از آن پشتیبانی می‌کند. پس از [[کودتای ۱۳۳۲]]، مدت کوتاهی زندانی می‌شود. در ۱۳۴۷ کسرائی از بنیانگذاران [[کانون نویسندگان ایران]] است، و یکی از دبیران منتخب آن تا سال ۱۳۵۱ خورشیدی. در سال ۱۳۵۶ جزو سخنرانان [[شب‌های شعر گوته]] بود. در ۱۳۶۲، هم‌زمان با سرکوبی حزب توده توسط مقامات [[جمهوری اسلامی]]، کسرائی ایران را ترک می‌کند؛ تا ۱۳۶۶ در [[کابل]]، از ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۴ در [[مسکو]]، و بعد در وین اقامت دارد. از ۱۳۶۵ تا استعفایش در ۱۳۶۷ کسرائی عضو هیئت سیاسی حزب توده است، و در ۱۳۶۹ از کمیته مرکزی حزب هم کناره می‌گیرد. آخرین مجموع شعر کسرائی، مهره سرخ، چاپ ۱۳۷۴، اعتراضی علنی به سیاست حزب توده و عواقب آن است.<ref name="ReferenceA" /><ref>کسرائی، سیاوش. ۱۳۶۹. متن نطق در پلنوم فروردین ۱۳۶۹ کمیته مرکزی حزب توده. اسناد خصوصی کسرائی.</ref>
 
=== روابط اجتماعی ===
سطر ۸۱ ⟵ ۸۰:
[[پرونده:Siavash Kasrai.jpg|بندانگشتی]]
 
سیاوش کسرائی پس از یورش نیروهای امنیتی [[حکومت جمهوری اسلامی ایران]] به [[حزب توده ایران]] در زمستان سال ۱۳۶۱ به همراه خانواده‌اش از طریق [[زاهدان]] از ایران خارج شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/09/130919_u07_chamedan_bibi_kasraei_online.shtml چمدان: «زیورآلات را در خمیردندان جاسازی کردم و گریختیم»]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> ابتدا در [[کابل]] و سپس در [[مسکو]] و پس از فروپاشی [[شوروی]] به [[وین]] مهاجرت کرد.<ref name="dw-world.de" />
 
سیاوش کسرائی پس از خروج از ایران و در طول اقامت‌اش در افغانستان، در [[رادیو زحمت‌کشان]] که از شهر [[کابل]] پخش می‌شد، مشغول به فعالیت شد. ابوالفضل محققی از همکاران سابق سیاوش کسرائی در رادیو زحمت‌کشان، ادعا می‌کند که در زمان تصدی وی به عنوان «مسئول بخش ادبی رادیو»، هیچ‌گاه شعری از [[احمد شاملو]]، [[مهدی اخوان ثالث]] یا [[فروغ فرخزاد]] خوانده و پخش نشد.<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/02/120126_nk_toudeh_party_khatereh_.shtml سیاوش کسرائی و صلیبی که خود بر دوش نهاد]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
سیاوش کسرائی از «نسل چهارم» و از آخرین نسل مهاجران ایرانی به [[اتحاد جماهیر شوروی]] بود. او از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۵ در شوروی زندگی کرد.<ref>[http://www.roozonline.com/persian/honarerooz/honare-rooz-2-item/archive/2013/april/10/article/-aefb42a6ef.html سیاوش کسرایی: یک دور تمام ...]، روز آنلاین</ref> سیاوش کسرایی از زندگی در شوروی رنج می‌کشید و تجربه درونی و رنج روحی خود را در سروده «''دلم هوای آفتاب می‌کند''» وصف کرده است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120130_l44_tudeh_party_soviet_socialist_immigrant.shtml سرنوشت تلخ ایرانیان مهاجر در شوروی]، ''بی‌بی‌سی فارسی''</ref> وی در سن ۶۹ سالگی پس از عمل جراحی قلب و ابتلاء به [[ذات‌الریه]] در وین، پایتخت اتریش درگذشت و در «بخش هنرمندان»<ref name="dw-world.de" /> گورستان مرکزی شهر [[وین]]، پایتخت اتریش، به خاک سپرده شد.<ref name="چیستا">{{یادکرد ژورنال | تاریخ بازبینی=۱۷ سپتامبر ۲۰۱۵| سال=دی ۱۳۷۹ | شماره=۱۷۴ | صفحه=۲۹۸ | عنوان=سیاوش کسرایی خاموش اما نه فراموش: خاطره سفر اتریش | نام=مهرنوش | نام خانوادگی=ابو (رییسی) | پیوند=http://fakhredinblog.blogspot.nl/2012/02/blog-post.html | ژورنال=چیستا}}</ref>
 
در ۲۰مین سالمرگ سیاوش کسرایی، آرامگاه او در نزدیکی بخش هنرمندان<ref>[http://www.dw.com/fa-ir/ثبت-خانه-ابدی-کسرایی-به-عنوان-مزار-افتخاری-شهر-وین/a-19183903 ثبت خانه‌خانه ابدی کسرایی به عنوان «مزار افتخاری شهر وین»]، ''دویچه‌وله''</ref> [[گورستان مرکزی وین]] در زمره آرامگاه مشاهیر و نام‌آوران قرار گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.radiofarda.com/content/f4_siavash_kasraei_register_name_eminent_vienna/27688866.html |عنوان = ثبت آرامگاه سیاوش کسرایی در وین در زمره آرامگاه مشاهیر و نام‌آوران | ناشر = وب‌سایت رادیو فردا |تاریخ = ۲ اردیبهشت ۱۳۹۵ |تاریخ بازدید = ۲۶ آوریل ۲۰۱۶}}</ref>
 
=== مراسم ختم ===
سطر ۱۳۳ ⟵ ۱۳۲:
 
=== آرش کمانگیر ===
دومین کتاب کسرائی، ''آرش کمانگیر''، او را به شهرت می‌رساند. این اثر، که دربارهٔ چهره‌ای افسانه‌ای است که با پرتاب جانفرسای یک تیر میهن را از تحقیر و تیره‌بختی نجات می‌دهد، اولین نمونه شعر نوی حماسی به سبک [[نیما یوشیج]] است. آرش کمانگیر از طرف شاعر به [[خسرو روزبه]]، فعال تندروی حزب توده، پس از اعدام وی در اوائل ۱۳۳۷، تقدیم شده است. علی‌رغم ضعف فنی از نظر برخی منتقدین، و با وجود اشاره سیاسی مؤلف، ''آرش کمانگیر'' از نادر اشعار معاصری است که به کتابهای مدرسه راه پیدا کرده است.<ref name="ReferenceA" />
 
شاهکار او منظومهٔ «''[[آرش کمانگیر (منظومه)|آرش کمانگیر]]''» است. وی از جمله شاگردان [[نیما یوشیج|نیما]] بود که به او وفادار ماند. بنا به تاریخی که در پایان این شعر بلند آمده، این منظومه در روز شنبه، ۲۳ اسفند ماه ۱۳۳۷ سروده شده است. در میان اشعار وی شعر آرش کمانگیر که در کتاب درسی دوره دبستان در زمان حکومت [[محمدرضا شاه پهلوی]] تدریس می‌شد؛ از لحاظ اجتماعی و به سبک حماسه سرایی و شعر غزل برای درخت از لحاظ سبک و محتوا درخشش خاصی دارند. «آرش کمانگیر» در سال ۱۳۵۰ از سوی «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» منتشر شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=راوی حکایت باقی| عنوان=Ravi - شبنه ۲۳ اسفند ماه، «آرش کمانگیر» از «سیاوش کسرائی»... | وب‌گاه=Facebook | تاریخ=2015-03-15 | سال=2015 | پیوند=https://www.facebook.com/parand.ravi/posts/1579461095628980 | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2015-03-16}}</ref> بخشی از شعر آرش:
سطر ۳۰۹ ⟵ ۳۰۸:
با محتسب شهر بگویید که هشدار!
 
هشدار که من مست میِ هر شبه هستم!<ref name="kasrai" />
 
== منابع ==
سطر ۳۲۳ ⟵ ۳۲۲:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:کسرایی، سیاوش}}
 
[[رده:اعضای حزب توده|کسرایی، سیاوش]]
[[رده:اهالی اصفهان]]
خط ۳۴۱:
[[رده:نویسندگان اهل ایران]]
[[رده:نویسندگان مرد اهل ایران]]
[[رده:نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)]]