ویکی‌پدیا

متون تاریخی به زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز افزودن سریع رده «کتاب‌های سازمان سمت» (با استفاده از رده‌ساز)
جایگزینی صفحه با '{{حذف سریع|نویسنده}}'
خط ۱:
{{حذف سریع|نویسنده}}
'''کتاب متون تاریخی به زبان فارسی''' شامل معرفی ۶۴ کتاب تاریخی به [[زبان فارسی]] از سده چهارم تا سیزدهم هجری به همراه نمونه‌ای از هر یک از این متن‌ها است. این کتاب توسط [[عبدالحسین نوایی]] ([[۱۳۸۳]]-[[۱۳۰۱]]) گرداوری شده است.
 
این کتاب بخش‌هایی از ۶۴ متن مهم تاریخی که پس از [[اسلام]] تا پایان پادشاهی [[قاجار]] به زبان فارسی تألیف شده است را در خود گنجانده است. در این کتاب، ابتدا توضیح مختصری (حدود یک صفحه) دربارهٔ کتاب تاریخی موردنظر آورده شده است و سپس بخشی از آن کتاب تاریخ (در حدود ۳ صفحه) آورده شده است. در حقیقت این کتاب شامل معرفی و نمونه‌هایی از مهمترین کتاب‌های تاریخی به زبان فارسی است.
 
نخستین کتاب تاریخی معرفی شده، [[تاریخ بلعمی]] متعلق به سده چهارم هجری است که بخش «تمامی حدیث انوشروان عادل و حوادث روزگار وی» از آن برگزیده شده است. آخرین متن معرفی شده نیز، کتاب [[تاریخ بیداری ایرانیان]] متعلق به اواخر سده سیزدهم خورشیدی است که بخش «صورت عهدنامهٔ بریگاد قزاق» از آن آورده شده است.
 
کتاب «متون تاریخی به زبان فارسی» ۲۷۶ صفحه دارد و گرداوری آن در سال ۱۳۷۵ پایان پذیرفته است و توسط [[سازمان سمت]] چاپ شده است.
 
== فهرست کتاب ==
*'''نام کتاب''': '''بخش آورده شده'''
*[[تاریخ بلعمی]]: [تمامی حدیث انوشروان عادل و حوادث روزگار وی]
*[[زین الاخبار]]: کی‌گشتاسب بن کی‌لهراسب؛ ابومسلم عبدالرحمن بن مسلم
*[[تاریخ سیستان]]: رفتن یعقوب به هرات و گرفتن هری
*[[تاریخ بیهقی]]: ذکر بر دار کردن [امیر] حسنک وزیر
*[[تاریخ بخارا]]: ذکر بنای مسجد جامع؛ ذکر نمازگاه در عید
*[[سلجوقنامه ظهیری]]: [فروختن وزیر احمد بن نظام‌الملک را به امیر سید هاشم علوی همدانی]؛ [کشتار و غارت غزان در خراسان]؛ آغاز «ذیل سلجوقنامهٔ ظهیری نیشابوری»
*[[عقدالعلی للموقف الاعلی]]: در ذکر عدل و ثواب منصفان و حکایت عادلان، در ذکر دولت آل سلجوق و ایام فترت ملک کرمان
*[[راحة الصدور و آیة السرور]]: [ذکر سلطان ارسلان بن طغرل]
*[[تاریخ الوزراء]]: [وزارت قوام‌الدین درگزینی و شمس‌الملک بن خواجه نظام‌المک طوسی]
*[[ترجمه تاریخ یمینی]]: [ذکر قحطی که به نیسابور افتاد]
*[[تاریخ طبرستان]]: [نامه تنسر]
*[[طبقات ناصری]]: حکایت [سفر مؤلف کتاب به قهستان]؛ وبای اهل ارگ سیستان
*[[نفثة المصدور]]: [آغاز کتاب]
*[[سیرت جلال‌الدین منکبرنی]]: ذکر شدایدی که سلطان کشید تا آنگه که در جزیرهٔ بحر قلزم وفات کرد
*[[جهانگشای جوینی]]: ذکر خروج تارابی
*[[جامع التواریخ]]: دعوت اسماعیلیه؛ حکایت وضع چاو نامبارک و خللها که بدان سبب در ممالک ظاهر شد؛ حکایت سی و ششم در باب ترتیب فرمودن عوامل در تمامت ممالک
*[[تاریخ وصاف]]: حسبت سلطانی
*[[تاریخ طبرستان و رویان و مازندران]]: [آغاز کار سید قوام‌الدین مرعشی]
*[[تاریخ بناکتی]]: سلطان محمود شیخ ابوالحسن خرقانی؛ در مراتب پادشاهان و سروران افرنج
*[[تجارب السلف]]: عبداللّه مأمون
*[[تاریخ گزیده]]: در ذکر حکام قزوین
*[[مجمع الانساب]]: الملک العادل نظام‌الدین حسن بن ابراهیم؛ الملک سیف‌الدین هزار سب؛ الملک نظام‌الدین حسن بن هزار سب
*[[ظفرنامه شامی]]: ذکر توجه امیر صاحب‌قران به جانب شوشتر؛ ذکر توجه امیر صاحب‌قران به جانب دارالملک شیراز
*[[ظفرنامه]] شرف‌الدین علی یزدی: ذکر وفات قیصر ایلدرم بایزید و شهزاده عالی‌مکان امیرزاده محمد سلطان
*[[زبدة التواریخ]]: [ذکر واقعه‌ای که حضرت سلطنت شعاری را افتاد]
*[[مطلع سعدین و مجمع بحرین]]: ذکر مولانازادهٔ بخاری و ابتدای سربداری در سمرقند
*[[روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات]]: روضه سیم
*[[تاریخ دیاربکریه]]: ذکر محاصره و فتح بغداد
*[[روضة‌الصفای میرخواند]]: ذکر خطیب فوشنج
*[[حبیب السیر]]: گفتار در بیان نهضت رایت فیروزی نشان [شاهرخ] از خراسان به عزم تسخیر ممالک آذربایجان؛ ذکر انتقال امیر قرایوسف از عالم پرستیز و رسیدن میرزا بایسنقر به دارالملک تبریز
*[[احسن التواریخ]]: آمدن همایون پادشاه به درگاه عالم‌پناه
*[[خلاصة التواریخ]]: [شرح کشته شدن سام میرزا به فرمان طهماسب]
*[[عالم آرای عباسی]]: ذکر دفع ضالهٔ ملاحده که در این سال به تقویت شریعت غرّاء روی داد
*[[عباس نامه]]: قرار دادن دیوان عدالت در هفته سه روز؛ شرح بنای تکیه فیض
*[[عالم آرای صفوی]]: [جنگ چالدران و کشته شدن ملقوج اوغلی]
*[[تذکرة الملوک]]: در بیان منصب هر یک از امراء عظام که لفظ «عالیجاه» مختص به ایشان است
*[[تاریخ سلطانی]]: [ذکر ظهور شبیه اسماعیل میرزا در کوه‌گیلویه]
*[[تاریخ حزین لاهیجی]]: معاودت به اصفهان؛ حادثه [سقوط] اصفهان و استیلای افاغنه
*[[جهانگشای نادری]]: در بیان خاتمهٔ کار خاقان غفران مآب [نادر] و کیفیت قتل او با اولاد و اعقاب
*[[عالم آرای نادری]]: [آمدن ایلچیان دولت روس به نزد نادر]
*[[تاریخ نادرشاهی]]: [علت و کیفیت قتل‌عام دهلی]
*[[مجمل التواریخ]] گلستانه: در بیان آتش گرفتن باروت‌خانهٔ قلعه کرمانشاهان و تزلزل اهل قلعه و حقیقت آن ایام
*[[مجمع التواریخ]]: ذکر در بیان انقراض دولت لطفعلی خان سپهسالار و برادرزادهٔ او که فتحعلی خان وزیر اعظم بود
*[[گیتی‌گشا]]: بیان احوال امیر مهنا ذعابی و گزارش آن کار
*[[تاریخ محمدی]] (احسن التواریخ): در ذکر تذهیب قبهٔ مبارک و گنبد منور معطر امام سیدالشهداء امام حسین (ع)
*[[مآثر سلطانی]]: [اقدامات عباس میرزا در پیشبرد کار سپاه]
*[[اکسیر التواریخ]]: گفتار در وقایع سال بدفال پرملال سال ۱۲۵۰، سال سی و نهم سلطنت [فتحعلی شاه] و رسیدن آن حضرت به رحمت ابدیت
*[[تاریخ نو]]: قصه احوال این دعاگوی دولت شاهی که از بدخواهی میرزا ابوالقاسم چون کشید [شرح تاریخ نو جهانگیر میرزا کور شدن مؤلف]
*[[روضة الصفای ناصری]]: [ذکر آمدن سفیران یمن و پرداخت قروض معتمدالدوله نشاط]
*[[ناسخ التواریخ]]: ذکر ابنیه‌ای که به حکم شاهنشاه عجم [ناصرالدین شاه] در دارالملک ایران بنیان شد
*[[حقایق الاخبار ناصری]]: [مرگ میرزا تقی خان امیرکبیر]
*[[خلسه (کتاب)|خلسه]]: [استنطاق حاجی میرزا آقاسی]
*[[خاطرات ناصرالدین شاه]] (در سفر سوم فرنگستان): روز جمعه (۲۵ شعبان)
*[[آیینه سکندری]]:‌ افسانه‌های قدیم ایران
*[[افضل التواریخ]]: [عزل میرزا عبدالوهاب خان نظام الملک]
*[[منتخب التواریخ مظفری]]: آغاز پادشاهی مظفرالدین شاه
*[[مرآة الوقایع مظفری]]: [استعفای دوم اتابیک علی اصغر خان امین السلطان]
*[[سفرنامه مظفرالدین شاه]] (سفر دوم): جمعه بیست و چهارم جمادی الأولی
*[[تاریخ و سرگذشت مسعودی]]: [مذمت دولت قاجاریه]
*[[اخبار مشروطیت]]: [وبای سال ۱۳۲۳ ه.ق.]
*[[تاریخ بیداری ایرانیان]]: [صورت عهدنامهٔ بریگاد (قزاق)]
 
== منابع ==
*[[عبدالحسین نوایی|نوایی، عبدالحسین،]] ''[[متون تاریخی به زبان فارسی]]''، [[سازمان سمت]]، ۱۳۷۵. (چاپ پنجم ۱۳۸۵، ۱۹۵۰ تومان)
 
 
[[رده:کتاب‌های تاریخی]]
[[رده:کتاب‌های ادبی]]
[[رده:کتاب‌های سازمان سمت]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/متون_تاریخی_به_زبان_فارسی»