نجم ثانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جایگزینی صفحه با '{{حذف سریع|نویسنده}}' |
خنثی‌سازی ویرایش 2210669 توسط محسن عبدالهی (بحث) |
||
خط ۱:
'''امیر یاراحمد خوزانی اصفهانی''' ملقب به '''نجم ثانی''' (مرگ [[۸۹۱]] [[خ.]]/۹۱۸ ق.) از سرداران و وزیران [[شاه اسماعیل یکم]] [[صفوی]] بود.
در سال [[۸۸۸]] خورشیدی (۹۱۵ ق.) پس از درگذشت وزیر [[نجم مسعود گیلانی]] در [[خامنه]]، شاه اسماعیل یکم وزارت را به امیر یاراحمد خوزانی اصفهانی سپرد و او را نجم ثانی نامید. از نخستین کارهای نجم ثانی کشتن [[میرزا بیگ علایی قزوینی]] - از کارکنان دیوانی - است.
در سال [[۸۹۰]]، [[بابر|بابر تیموری]] (مؤسس پادشاهی [[گورکانیان|گورکانی هند]]) که هنوز به [[هند]] دست نیافته بود و قصد داشت که بر تخت پدران تیموری خود در [[ماوراءالنهر]] بنشیند، با کمک سپاهیان ایرانی [[سمرقند]] را از [[ازبک]]ان گرفت و بر تخت نشست ولی به دلیل دوستی با ایرانیان شیعه، مورد نفرت مردم ماوراءالنهر قرار گرفت و پس از شکست از ازبکان از آنجا رانده شد.
شاه اسماعیل در اواخر سال [[۸۹۰]]، نجم ثانی را به فرماندهی سپاه برای کمک به بابر برگزید و سرداران نامداری مانند [[زین العابدین صفوی]]، [[پیری بیگ قاجار]] و [[بادنجان سلطان روملو]] را همراه او کرد. در اواخر [[اسفند]] [[۸۹۰]] نجم ثانی از [[قم]] به سوی [[خراسان]] رهسپار شد.
در [[مهر]] [[۸۹۱]]، نجم ثانی و [[بابر]] در ناحیه [[بند آهنین]] به هم رسیدند. پس از آن سپاهیان ایران شهر [[قرشی]] را تصرف کردند و همه ۱۵ هزار تن مردم آنجا را کشتند و به دستور نجم ثانی از خون سادات نیز نگذشتند. پس از آن سپاهیان [[قزلباش]] به همراه بابر به سوی [[بخارا]] رهسپار شدند. ازبکان در قلعه [[غجدوان]] پناه گرفتند. بابر و برخی از سرداران که با وضع آنجا آشنا بودند از نجم ثانی خواستند که از محاصره آنجا دست بکشند و بازگردند ولی نجم بر جنگ تأکید داشت. به دلیل غرور و رفتار ناپسند نجم ثانی برخی از سرداران سپاه ار وی رو برتافتند و به [[خراسان]] بازگشتند و در سپاه ایران اختلاف پیش آمد.
سرانجام در روز یکشنبه [[۳ آذر]] [[۸۹۱]] (۳ رمضان ۹۱۸ قمری) [[ازبک]]ها به سپاه [[قزلباش]] یورش بردند و ایرانیان شکست سختی خوردند و نجم ثانی و دیگر سرداران کشته شدند. این شکست فاجعه بسیار بزرگی برای [[ایران]] بود، چرا که پس از آن [[ماوراءالنهر]] از دست صفویه خارج شد و ازبکها پیوسته به خراسان یورش می‌بردند.
== منابع ==
*منبع اصلی: [[قاضی احمد منشی قمی]]، ''[[خلاصة التواریخ]]'' (۲ جلد، تاریخ صفویه از شیخ صفی تا اوایل شاه عباس یکم)، به تصحیح احسان اشراقی. (جلد ۱، صص ۱۱۸ تا ۱۲۳)
*سایکس، سرپرسی، ''تاریخ ایران'' (۲ جلد)، ترجمه سید محمدتقی فخرداعی گیلانی. (جلد ۲، صص ۲۴۷ تا ۲۴۹)
*صفا، ذبیح‌اللّه، ''تاریخ ادبیات در ایران'' (۵ جلد)، انتشارات فردوس. (جلد ۴، صص ۴۰۰ تا ۴۰۱)
[[رده:اهالی اصفهان]]
[[رده:وزیران اهل ایران]]
[[رده:سپاهیان دوره صفوی]]
| |||