منابع اطلاعاتی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی با استفاده از AWB |
||
خط ۵:
== ''مقدمه'' ==
ارزیابی منابع اطلاعاتی در حقیقت پاسخ به این سؤال است که آیا یک [[کتاب]] خاص، یک عنوان [[مجله]] یا هر منبع اطلاعاتی دیگر با عنوان و مشخصات خاص، ارزش تهیه و خرید را دارد یا نه؟ به طور کلی، معیار ارزش هر منبع بر مبنای محتوا، مرتبط بودن، سودمندی و هزینه می باشد. تعیین معیارها جهت انتخاب و خرید، برای مسئول مجموعه سازی بسیار مفید و ارزنده است. ارزیابی منابع اطلاعاتی بهتر است توسط کمیته ی انتخاب صورت پذیرد و معیارهای آن مکتوب در اختیار آنها قرار گیرد. هر یک از معیارهای ارزیابی در تمامی انواع منابع اطلاعاتی و موضوعات اهمیت یکسانی ندارند. برای مثال؛ در مورد اطلاعات تجاری، سرعت روزآمد کردن بسیار اساسی و مهم است، در حالی که برای اطلاعات علمی [[صحت و اعتبار علمی منابع]] ارزش بیشتری دارد. به طور کلی، معیارهای انتخاب با توجه به [[سیاست های مجموعه سازی کتابخانه]] و نوع منابع اطلاعاتی اهمیت و اعتبار متفاوتی دارند. از نکته های بسیار اساسی که یک کتابدار خوب باید همواره در نظر داشته باشد این است که هر چند در ارزیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی، به دلیل محدودیت های مختلف، ممکن است تمام منابع اطلاعاتی مورد درخواست خریداری نشوند، اما وی باید احساس مسئولیت کند و فراموش نکند که برای همان منابع مردود شناخته شده، متقاضی وجود داشته است. بنابراین، باید از طریق روش های مختلف از قبیل [[امانت بین کتابخانه ای]] ، [[اشتراک در خرید منابع اطلاعاتی]] و غیره این منابع را تهیه کند. به علاوه، به این نکته نیز باید توجه داشت که هیچکدام از این معیارها " به تنهایی" عامل انتخاب محسوب نمی شوند و یک کتابدار خوب باید سعی کند " مجموعه ی معیارها " را به دقت بررسی کند تا انتخابی خوب و مناسب داشته باشد. برای مثال؛ هر چند اعتبار یک [[ناشر]] یا [[نویسنده]] معروف
== ''محتوای مرتبط و مناسب'' ==
معیار اصلی انتخاب هر منبع اطلاعاتی، محتوای مرتبط و مناسب با [[اهداف مجموعه سازی]] است. در صورتی که این ملاک در مورد یک منبع خاص صادق نباشد بررسی بقیه ی ملاک های انتخاب بیهوده است. به عبارت دیگر، بررسی سایر ملاک های انتخاب زمانی شروع میشود که ارتباط موضوعی منبع با اهداف مجموعه سازی کتابخانه ثابت شود. در غیر این صورت بررسی سایر ملاک ها بیهوده خواهد بود. پس از ارتباط موضوعی باید ارزش محتوایی آن ارزیابی شود. در صورتی که مدرکی محتوای مرتبط و مناسبی داشته باشد، می توانیم سایر ملاک های ارزیابی را بررسی کنیم و تصمیم نهایی را اخذ کنیم. در صورت ناتوانی کتابخانه برای خرید چنین مدرکی، بهتر است از طریق روش های دیگر مانند امانت بین کتابخانه ای، [[اشتراک منابع]] آن را در اختیار [[متقاضیان کتابخانه]] قرار داد.
خط ۲۱:
ممکن است اثری در زمان انتشار، اعتبار علمی خوبی داشته باشد، اما با گذشت چند سال اعتبار آن از بین رفته باشد، یا کتاب مناسب تری در آن زمینه منتشر شده باشد. برای مثال؛ امروزه زمان اعتبار علمی کتابها ی حوزه فناوری اطلاعات به مراتب پایین تر از نمونه های فوق هستند. زیرا یافته های جدید به سرعت اعتبار اثر قبلی را زیر سؤال می برند. زمان انتشار منابع مرجع، سالنامه ها، راهنماها، و بسیاری از منابع خاص دیگر نیز بسیار مهم است. بنابراین باید در زمان انتخاب و خرید منابع اطلاعاتی به تاریخ انتشار و اعتبار محتوای آنها توجه کافی کنیم.
== ''نویسنده'' ==
اعتبار و شهرت یک نویسنده
== ''ناشر'' ==
بسیاری از ناشران در زمینه های خاص شهرت و اعتبار ویژه ای دارند و به انتشار منابع اطلاعاتی در یک حوزه ی خاص می پردازند. برای مثال؛ [[انجمن کتابداران آمریکا]] با استفاده از افراد با تجربه و سرشناس، فقط کتاب هایی را در زمینه ی کتابداری و اطلاع رسانی چاپ می کند. از این جهت، انتشار کتاب توسط چنین ناشرانی
== ''سطح'' ==
برای ارزیابی یک منبع اطلاعاتی باید به سطح علمی آنها توجه ویژه ای کرد. یعنی منابعی را انتخاب کنیم که متناسب با سطح علمی مراجعان و جامعه کتابخانه باشد. برای مثال؛ با توجه به اینکه سطح علمی مراجعان [[کتابخانه ی آموزشگاهی]] با [[کتابخانه ی تحقیقاتی]] کاملاً متفاوت است، انتخاب یک واژه نامه ی عمومی مختصر برای کتابخانه ای آموزشگاهی کفایت می کند، اما در کتابخانه ای تحقیقاتی باید دهها [[واژه نامه ی عمومی]] و تخصصی که متناسب با جامعه ی کتابخانه ی تحقیقاتی باشد، انتخاب و تهیه شود. عده ای از ناشران، مانند [[کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان]] سطح علمی منابع منتشر شده را بر روی جلد کتاب اعلام می نمایند که
== ''نمایه، کتابنامه و فهرست مندرجات'' ==
[[نمایه]] ی خوب و کتابنامه ی انتهای کتاب شاخص دیگری برای ارزیابی منابع اطلاعاتی محسوب می شود. میزان منابع و مآخذ استفاده شده تا حدودی نشان دهنده ی مطالعه ی همه جانبه ی نویسنده در تالیف اثر می باشد. یک نمایه و فهرست مندرجات خوب ابزار مناسبی برای بازیابی اطلاعات متن اصلی نیز می باشد.
|