آتشکده: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش‌های مشکوک به خرابکاری ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه
Kourosh Tehrani (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۲:
[[پرونده:Zoroastrian Fire Temple, Yazd (2).jpg|بندانگشتی|چپ|320px|آتشکده زرتشتیان در یزد.]]
 
'''آتَشکَده''' به گونه‌ای از [[نیایشگاه|نیایشگاه‌های]]‌های [[زرتشتیان]] گفته می‌شود که در آن آتش در جایگاه ویژه‌ای جای گرفته استگرفته‌است و مهمترین نیایش‌های دینی در آن و در برابر آتش انجام می‌گیرد.
 
از جمله نیایش‌ها خواندن اوستا و گاتها است
 
== بناهای چارتاقی ==
بسیاری از بناهای [[چهارتاقی|چارتاقی]] در سطح کشور - به تصّور آتشکده - یا به طوربه‌طور کامل تخریب شده یا تغییر کاربری داده شده است.شده‌است؛ ولی تعدادی هم مانند [[چهارتاقی نیاسر]] و چارطاقی [[تفرش]]، سالم مانده‌اند. چارتاقی‌ها را آتشکده‌های دوره ساسانی می دانندمی‌دانند.{{مدرک}}
 
== بنای آتشکده‌ها ==
[[پرونده:Parsi-Fire-Temple-Secunderabad-India-2014.jpg|بندانگشتی|چپ|320px|یک از آتشکده‌های پارسیان در هند.]]
[[پرونده:Abdoli.jpg|بندانگشتی|300px|باقی مانده آتش کده نوشیجان ([[ملایر]]"مل آگر: تپه هایتپه‌های آتش) تنها اثر مانده از دوران [[ماد]] ها ‌ها<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =|نشانی =http://www.irstm.ir/new/اخبار/دانستنیها/tabid/550/language/fa-IR/Default.aspx?topic=ملایر؛+شهر+مادها|عنوان = تنها اثر به جا مانده ماد ها مادها | ناشر =موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران |تاریخ بازدید = ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱٥}}</ref> ]]
بنا بر نظر احمد تفضلی اطلاعات ما دربارهدربارهٔ آتشکده‌ها عموماً از دوره [[ساسانی]] و اسلامی است. شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده، معمولاً ً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته استمی‌سوخته‌است. اما با گذر زمان و به تدریج در دین [[زرتشت]] مقرر می‌شود که آفتاب بر آتش نتابد.نتابد؛ بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن جای داشت. شمار آتشکده‌ها بسیار بود و بنیاد آن‌ها به زمان پیش از [[زرتشت]]، یعنی زمان [[پیشدادیان]] ([[هوشنگ]] و [[جمشید]]) می‌رسید.می‌رسید؛ ولی در دوره [[ساسانیان]] سه آتشکدهٔ مشهور بدین قرار بود:
* [[آتشکده آذرگشنسب]] ( آذرگشسب یا آذرجشنس ) واقع در [[شهرستان تکاب]]
* [[آتشکده آذربرزین‌مهر]] در ریوند [[خراسان]]
* [[آتشکده کاریان]] یا [[آتشکده آذرفرنبغ کاریان]] در روستای [[لارستان|کاریان]] از توابع جویم لارستان
به نام سه طبقهٔ اصلی اجتماعی در آن دوران یعنی طبقهٔ ارتشتاران و نظامیان، طبقهٔ کشاورزان و پیشه وران، و طبقهٔ [[موبد|موبدان]] و روحانیان، که با سه رنگ سرخ و سبز و سپید یا همان سه رنگ پرچم [[ایران]] مشخص می‌شده‌اند، اهمیت می‌یابد.{{مدرک}} به زعم احمد تفضلی آتشکده‌ها بنا بر اهمیت نوع آتشی که در آن است، به سه دسته تقسیم می‌شوند: آتشِ بَهْرام، آدُران و دادگاه.{{دقیق}}
 
خط ۳۷:
* [[آتشکده شاهپور]] در [[قسطنطنیه]]
* [[آتشکده پوران]]
* [[آتشکده کرکویه|آتشکده کرکویه]] در سیستان
* [[آتشکده بارنوا]] در جنوب ایران
* [[آتشکده سرده]] در [[تفت]] یزد
خط ۵۴:
* [[آتشکده کرمان]]
* آتشکده [[آشتیان]]
* [[آتشکده فیروزآباد ]]
* آتشکده [[بازه حور|روستای بازه حور]]: این آتشکده در روستای بازه حور در خراسان میانی می باشدمی‌باشد که تا اندازه یاندازهٔ فراوانی دستنخورده مانده ولی در خطر نابودی است.{{مدرک}}
* آتشکده [[اندبیل (شبستر)|اندبیل]]: آتشکده یآتشکدهٔ اندبیل واقع در شهرستان خلخال و منطقه یمنطقهٔ تفرجگاه اندبیل میباشدمی‌باشد و از بنای آن هیچ چیزی باقی نمانده و فقط به محل آنجا آتشکده میگویندمی‌گویند البته حفاریحای زیادی از سوی سودجویان انجام شده و آثار این محل دستخوش تغییراتی بوده استبوده‌است.{{مدرک}}
 
== نگارخانه ==
=== ساختمان آتشکده‌ها ===
{{وسط‌چین}}
<gallery mode=packed>
خط ۹۱:
* [[آتش بهرام]]
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* اوشیدری، جهانگیر، دانشنامهٔ مزدیَسنا
* تفضلی، احمد، آتشکده، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ۱، [http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=55 نسخه آنلاین]. مقاله ۵۵
خط ۱۰۰:
{{درگاه|مزدیسنا}}
{{انبار رده|Fire temples}}
 
== پیوند به بیرون ==
{{آتش}}
{{دیوها در مزدیسنا}}