شهرستان بندر ماهشهر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جمعیت ،سال شهرستان شدن |
جز توضیحات کامل تر داده شد |
||
خط ۳۶:
'''بندر ماهشهر''' به عنوان یکی از سه منطقه بادخیز استان خوزستان شناسایی شده و با نصب اولین توربین، نخستین شهر استان در تولید انرژی پاک برق بادی میباشد.
'''بنادرشهرستان بندر ماهشهر'''
شهرستان بندر ماهشهر تنها شهرستانی هست که دارای چهار بندر تاریخی و مهم ایران هست
بنادر این شهرستان شامل
'''بندرصادراتی ماهشهر''' در فاصله حدود 5 تا 7 مایلی مرکز شهرستان قرار دارد. این بندر دارای قدمت حدود 90 سال در امر صادرات و واردات فرآورده های مواد نفتی دارد. قبل از سال 1966 میلادی بندرصادراتی ماهشهر مختص صادرات نفت خام منطقه آغاجاری بود که توسط خطوط لوله به مخازن بندرصادراتی انتقال و سپس به اسکله های بندرصادراتی برای صادرات پمپاژ می گردید. در سال 1346بندرصادراتی ماهشهر جهت صادرات فرآورده های پالایشگاه آبادان مدنظر قرار گرفت. بندرصادراتی ماهشهر در فاصله 130 کیلومتری پالایشگاه قرار گرفته و انواع فرآورده ها از طریق خطوط لوله به منطقه مخازن ماهشهر انتقال ، انباشت و سپس صادر می گردد. بندر صادراتی دارای 6 اسکله عملیاتی یک اسکله تعمیراتی و یک اسکله باری می باشد که صادرات ( نفتکوره، نفتا، ، میعانات گازی) و واردات ( بنزین سوپر ، بنزین ، نفت گاز) در بخش خارجی و جابجائی فرآورده به بنادر و جزایر داخلی از طریق این اسکله ها انجام می پذیرد .
'''بندر امام خمینی'''(بندرشاپور) همزمان با احداث راه آهن سراسری کشور به دست رضاشاه در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی ، ۲ پست اسکله چوبی در شمال غربی خلیج فارس و در انتهای آبراه خورموسی ( با موقعیت جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۵ دقیقه شمالی و ۴۹ درجه و ۵ دقیقه شرقی ) ساخته شد . پس از چندی به بندر شاپور موسوم گشت و سه سال بعد به مهم ترین مرکز ورود و خروج کالا تبدیل شد . در سال ۱۳۵۲ محل سکونت اهالی این نقطه ، از کنار اسکله ها به سربندر ( شهر بندر امام خمینی (ره) ) انتقال یافت و زمینه برای توسعه هرچه بیشتر بندر مهیا گردید ؛ بعد ازانقلاب ، این بندر به بندر امام خمینی تغییر نام یافت و در سال ۱۳۶۱ با تصویب هیات وزیران رسماً بندر امام خمینی (ره) نام گرفت . بندر امام خمینی (ره) حرکت به سوی تحول را از همان دو اسکله چوبی آغاز نمود و امروز با انجام بیش از ۳۵% از کل تجارت دریایی کشور ، نوید توسعه ای پایدار را برای منطقه از طریق صنعت حمل و نقل می دهد .
[[پرونده:اسکله خور غزاله با قدمتی کهن.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل]]
'''بندر غزاله''' یکی از قدیمیترین بنادر ایران که قدمت آن به دوران ساسانیان بازمیگردد.نام این بندر در گذشته دست خوش تغییرات بود ولی نام غزاله از آنجا می آید که این منطقه روزگاری زیستگاه آهوان بوده است ولی شوربختانه امروز به دلایل گوناگون از جمله محافظت نکردن از محیط زیست، شکار بی رویه و تغییرات محیط زیست نسل آن ها منقرض شده است.بندر غزاله درگذشته های نه چندان دور مرکز وارداتی و صادراتی و رفت امد بود . درسال ۱۳۰۷ هجری شمسی با احداث راه آهن و اتصال این بندر به حمل نقل ریلی این بندر نقش مهمی در احداث بنادر و شرکت ها وسازهای وارداتی داشت .امروزه این بندر محل پاسگاه غزاله و استفاده صیادان میباشد و رونق اقتصادی چندانی ندارد اسکله و ریل قطار بجا مانده از این بندر کهن به دلیل کم توجه ای درحال از بین رفتن هست.
'''بندر سیف''' بندر ته لنجی که درشرف بهره بردای بود که به دلایل نامشخص ازفعالیت آن به صورت موقعت جلو گیری شده
== تقسیمات کشوری ==
سطر ۴۸ ⟵ ۶۲:
** دهستان بندر امام خمینی
شهرها: [[بندر امام خمینی]]
== تاریخچه شهرستان ==
'''شهرستان بندرماهشهر يكي از بنادر قديم كرانه خليج فارس می باشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال 231میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید.'''
'''در سفرنامه‌ها و تواریخ متعددی از ماهشهر با نام‌هایی همچون مه رویان، ماچول و معشور سخن به میان آمده است.'''
'''در سفرنامه ناصر خسرو قبادیانی(۳۹۴–۴۸۱قمری) اینگونه گفته شده،''' از آنجا (عبادیان یا آبادان) پس از طی ده فرسنگ به شهر مه رویان( ماهشهر ) رسیدیم. شهری بزرگ است بر لب دریا نهاده بر جانب شرقی و بازاری بزرگ دارد و جامعی نیکو اما آب ایشان از آب باران، چاه و کاریز نبود که آب شیرین دهد. ایشان را حوض‌ها آبگیرها باشد که هرگز تنگی اب نبود و درآنجا سه کاروانسرای بزرگ ساخته‌اند هر یک از ان چون حصاری است محکم و عالی، در مسجد ادینه آنجا بر منبر نام یعقوب لیث دیدم نوشته. پرسیدم از یکی که حال چگونه بوده‌است گفت که یعقوب لیث تا این شهر گرفته بود و لیکن دیگر هیچ امیر خراسان را قوت نبوده‌است. در این تاریخ که من آنجا رسیدم این شهر به دست پسران اباکالنجار بود که ملک پاریس بود. و خواربار یعنی ماکول این شهر از شهرها و ولایت‌ها بردند که آن جا جز ماهی چیزی نباشد و این شهر باجگاهی است و کشتی بندان، چون از آنجا به جانب جنوب بر کنار دریا بروند ناحیت توه و کازرون باشد و من در این شهر مه رویان بماندم به سبب آنکه بگفتند راه‌ها نا ایمن است از آن که پسران اباکالنجار را با هم جنگ و خصومت بود و هر یک سری می‌کشتند و ملک مشوش گشته بود
'''''همانطوری که در متن بالا ذکر شده فاصله عبادیان یا آبادان تا مه رویان ۱۰ فرسنگ بوده، که حدود 70 کیلومتر راه میشود و چون از راه آبی توسط کشتی طی شده، جایی حوالی ماهشهر کنونی می باشد.'''''
تاریخ‌نویسانی همچون حمزه اصفهانی نام پیشین این شهر ریواردشیر (ریشهر) نوشته‌اند. همچنین نوشته‌اند که گروهی از دبیران ساسانی پس از فتح تیسفون به‌دست عرب‌ها، به ریشهر (ماهشهر) پناه بردند.
ماچول منطقه‌ای سرسبز بوده چنان‌که ابن بطوطه جهانگرد اندلسی در سفرنامه خود نوشته‌است: « از بندر ماچول تا هندوان در زیر سایه درختان راه می‌رفتیم و در روز روشن از انبوهی درختان کم‌تر نور آفتاب را می‌دیدیم. » هندوان در این‌جا نام دیگر هندیجان است.
ابن بطوطه، این بندر را «ماچول» نامیده که به نظر سلطانی بهبهانی، همان معشور است که از عشر (گمرک) گرفته شده‌است. به نوشتة ابن بطوطه، ماچول شهر کوچکی بوده با زمینهای شوره زار و بدون درخت و سبزه، و دارای یکی از بزرگترین بازارها بوده و از رامز (رامهرمز) به آنجا حبوبات می‌برده‌اند، و از ماچول تا رامز از طریق بیابان سه روز راه بوده‌است.
بندر معشور ( ماهشهر ) در دوره صفویه و بعداز آن اهمیت چندانی نداشته و اسمی از آن در کتب تاریخی و جغرافیایی نیامده‌است. کُرزُن که در اواخر دوره قاجاریه به جنوب ایران سفر کرده بود، بندر معشور را بندری حقیر دانسته که نام و نشان سابق خود را از دست داده معرفی می کند.
در اوایل قرن چهاردهم شمسی، اواخر قرن نوزدهم میلادی، ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل می‌کردند. کازرونی فاصله آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم می داند.
نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده میشود ماچول است. این نام بعدها به صورت ماشول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال 1344 شمسی نام آن به ماهشهر تغییر یافت. مردم بومی به آن مه‌شور(یا معشور) می‌گویند.
معشور واژه ای عربی است که از دو بخش "مع" و "شور" تشکیل شده است. معشور اسم مفعول بوده و چون این بندر در گذشته دارای تجارت، صادرات و واردات بوده و مالیات گمرکی را همانند بصره ده به یک می پرداخته ، نامش بدین صورت نهاده شده است.
از آثار تاریخی آن بقایای عمارات مخروبه‌ای به نام " '''تل کافران''' "، " '''تل شِکال''' "، آب انبارها و چاههای سنگ چین شده فراوان، و خرابه‌های آبادی ریشهر در حوالی شمال شرقی بندر ماهشهر است اشاره نمود.
تاریخ معاصر
بندر ماهشهر با احداث راه آهن سراسری و تأسیس و توسعه بندر شاپور( امام خمینی ره) در اوایل حکومت پهلوی جان دوباره گرفت. پس از آن، به این بندر برای صدور نفت خام توجه شد و بتدریج با کشیده شدن لوله‌های نفت ـ که نفت را از آغاجاری به پالایشگاه آبادان و از آنجا به بندر ماهشهر می‌رساند ـ و با ایجاد مخازن نفت، روبه آبادانی گذاشت.
صدور نفت خام از این بندر در ۱۳۲۴ ش آغاز شد. در ۱۳۳۷ ش، شرکتهای عامل نفت ایران بندر دیگری برای صدور نفت خام در جزیره خارک ایجاد کردند و سپس با اجرای طرحی به نام "چم "، بندر ماهشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز در کنار خور موسی و دسترسی بهتر نفتکشها برای حمل و صدور فرآورده‌های نفتی پالایشگاه آبادان انتخاب و به بندری مجهز و امروزی تبدیل گردید.
در ۱۳۳۸ ش، نفت منطقة آغاجاری با خطوط لوله به این بندر ارسال و از آنجا به خارج از کشور صادر می‌شد . امروزه به جای آنکه نفت خام منطقة آغاجاری به بندر ماهشهر انتقال داده شود، فراورده‌های نفتی آبادان از طریق خط لوله به این مرکز حمل میشود.
== منابع ==
| |||