سکته مغزی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بخشی از متن که ظاهرا دستکاری به قصد خرابکاری بود حذف شد.
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه/ ویرایش نیمه خودکار با استفاده از AWB
خط ۱۹:
به نظر برخی پزشکان و متخصصان، خطر بروز سکته مغزی در زنان به علت بیماری‌های ژنتیک، موارد هورمونی، مصرف برخی داروها و پیامدهای ناشی از زایمان بیشتر از مردان است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81771089/ خطر بروز سکته مغزی در زنان بیشتر از مردان است] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>
 
معمولاً قبل از بروز سکته مغزی علائم هشدار دهنده‌ای وجود ندارد یا اینکه علائم بسیار جزئی هستند. بعد از بروز سکته مغزی بیمار باید بلافاصله در بیمارستان بستری گشته تا از بروز صدمات دائمی به مغز جلوگیری شود. عوارضی که بعد از سکته مغزی ایجاد می‌شود بستگی به محل سکته و وسعت بافت‌های گرفتار شدهٔ مغز دارد. عوارض سکته مغزی از عوارض خفیف و گذرا مثل تاری دید تا عوارض فلج کنندهفلج‌کننده دائمی یا حتی مرگ را شامل می‌شود.{{سخ}}
اگر این علائم در طول ۲۴ ساعت از بین بروند، این وضعیت را اصطلاحاً [[حمله ایسکمی گذرا]] (transient ischemic attack)می‌نامند که یک علامت هشدار دهنده از یک سکته مغزی احتمالی در آینده می‌باشد. سکته مغزی سومین عامل مرگ و میر در جهان است.<ref>[http://www.tebyan.net/Index.aspx?pid=7428 سکته مغزی چیست؟-تبیان]</ref>
 
آمار سکته مغزی در ایران نیز چندان مناسب نیست. پزشکان ایرانی می‌گویند افراد در ایران ۱۰ سال زودتر از سایر کشورها به سکته مغزی مبتلا می‌شوند. متخصصان کم‌تحرکی، مصرف بی‌رویه نمک و چربی، چاقی، استعمال دخانیات و در مجموع رژیم نامناسب غذایی را عاملی برای حرکت به سمت سکته‌های مغزی ایرانیان می‌دانند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81770829/ افراد در ایران 10 سال زودتر از بقیه کشورها به سکته مغزی مبتلا می‌شوند] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref> بر اساس آمار میدانی سکته‌های مغزی در مردان ایرانی ۲۵ درصد بیشتر از زنان است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81795545/ سکته‌های مغزی در مردان 25 درصد بیشتر از زنان است] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref> دبیر انجمن سکته مغزی ایران اعتقاد دارد که این سکته به عنوان دومین عامل مرگ و میر در ایران و برخی از کشورهای در حال پیشرفت است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81883371/ سکته مغزی دومین عامل مرگ و میر در ایران]</ref>
 
پژوهش‌ها نشان می‌دهند گرچه اشراف بر زبان دوم احتمالاً بی ارتباط با سلامت فیزیکی به نظر می‌رسد، اما ظاهراً این مهارت از مغز در برابر آسیب‌های ویرانگر به عملکردهای مغزی محافظت می‌کند و افرادی که در سخن گفتن به دو زبان مهارت دارند، احتمال بهبودی و درمان آنهاآن‌ها در صورت بروز سکته مغزی، دو برابر دیگران است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81846925/ تسلط به زبان دوم شانس بهبودی بیماران سکته مغزی را افزایش می‌دهد] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>
 
== انواع سکته مغزی ==
خط ۳۴:
 
محققان آلمانی نوعی پروتیین در عروق مغزی را کشف کردند که بر خطر ابتلا به سکته مغزی تأثیر می‌گذارد. دیواره مویرگ‌های خونی مغز نسبت به دیگر مویرگ‌های بدن، تفاوت دارد.
سلول‌های عصبی مغز، به جای آنکه مانند دیگر سلول‌های بدن، از طریق نشت غیرفعال مواد غذایی از مویرگ‌ها، تغذیه شوند به طوربه‌طور فعالانه، توسط مولکول‌هایی که از عروق خونی جابه‌جا شده‌اند، تغذیه می‌کنند.
 
سد مویرگی خونی در مغز، بسیار مهم است زیرا نقشی محافظتی دارد و در صورتی که این سد دچار اختلال شود، خطر بروز سکته مغزی و دیگر مشکلات مغزی افزایش می‌یابد. برای رشد و نمو مویرگ‌های خونی، سلول‌های ویژه‌ای به نام [[پری سیت‌ها]] (pericytes) نیاز است که این سلول‌ها در مغز، پروتیینی ویژه به نام [[FoxF2]] دارند. این پروتیین فقط در پری سیت‌های مغزی یافت می‌شود. محققان [[دانشگاه گوتنبرگ آلمان]] متوجه شدند که وجود این پروتئین، به کاهش خطر بروز سکته مغزی کمک می‌کند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81661146/ پروتیین عامل سکته مغزی شناسایی شد] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی http://www.irna.ir]</ref>
خط ۶۳:
[[پرونده:Intracerebral hemorrhage 2.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|سی تی اسکن یک خونریزی مغزی را نشان می‌دهد.]]
درمان اولیه پس از وقوع یک سکته مغزی شامل تحت نظر گرفتن دقیق فرد و انجام اقدامات پرستاری برای محافظت راه تنفسی او می‌باشد. اگر در [[سی تی اسکن]] دیده شد که یک لخته خون در شریان وجود دارد، باید فوراً با استفاده از داروهای ترومبولیتیک اقدام به حل کردن آن نمود. این درمان ممکن است باعث بهبود عواقب سکته مغزی بشود اما در هر موردی نباید آن را بکار برد، زیرا باعث افزایش خطر بروز خونریزی در مغز می‌شود.{{سخ}}{{مغز}}
انجام درمان طولانی مدت برای کاهش خطر وقوع سکته‌های مغزی بعدی بستگی به این دارد که علت ایجاد این سکته مغزی چه بوده‌است. یکی از راه‌های درمان سکته مغزی ناشی از انسداد عروق، حل کردن لخته مسدود کنندهمسدود‌کننده رگ است. این کار با استفاده از دارویی به نام Alteplase یا به اختصار tPA انجام می‌شود. «البته tPA خطراتی هم دارد برای مثال tPAبعد از اثر گذاری و عمل ترومبولیز به درون مغز ترواش می‌کند و به دلیل نیمه عمر بالا و پروتئاز بودن روی پروتئین سازنده عروق خونی PDGF_CC اثر می‌گذارد و سپس روی گیرنده آن اثر می‌گذارد و سرانجام سازوکاری که از مغز در مقابل سموم محافظت می‌کرد (سد خونی مغزی یاBBB) مختل می‌کند و ادم وازوژنیک را به وجود می‌آورد به علاوه باعث پارگی عروق مغزی در آن ناحیه می‌شود. tPAفعال کنندهٔtPAفعال‌کنندهٔ پروتئین پلاسمینوژن است که در کبد ساخته شده و ترشح می‌شود اما در زمان سکته مغزی-قلبی یا ترشح نمی‌شود یا کم ترشح می شودکهمی‌شودکه باعث کاهش زمان درمان می‌شود. هر قدر این درمان سریعتر انجام شود نتیجه بهتری دارد و حداکثر ظرف چهار ساعت و نیم از شروع سکته مغزی قابلیت تزریق وجود دارد. هر قدر تزریق از شروع سکته به تأخیر بیفتد احتمال بروز خونریزی مغزی بدنبال این درمان بیشتر می‌شود. این دارو از طریق ورید بازویی یا داخل شریانی تزریق می‌شود. اگر زمان فوق از دست برود و علت سکته آمبولی یا ترومبوز عروق مغزی بوده‌باشد، داروهایی مثل [[آسپیرین]] یا [[وارفارین]] تجویز می‌شود تا با رقیق کردن خون از وقوع لخته‌های خون جلوگیری کند. اگر مشخص شد که یک شریان دچار تنگی شده‌است ممکن است با جراحی بتوان آن را باز نمود. بعد از بروز یک سکته مغزی که علتش خونریزی و پاره شدن یک شریان بوده‌است، درمان بر روی زمینهٔ ایجاد کنندهایجاد‌کننده آن متمرکز می‌شود. درمان طولانی مدت آن ممکن است شامل تجویز داروهای ضد فشار خون باشد تا فشار خون را پایین آورده و از احتمال خونریزی‌های بعدی جلوگیری کند. اگر سکته مغزی بر اثر التهاب شریان باشد ٬داروی [[کورتون]] دار تجویز می‌شود.
[[پرونده:Merci L5.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|وسیله‌ای که با آن لخته‌های خون را در رگ از بین می‌برند.]]
 
خط ۶۹:
یکی از روشهای جدیدی که در توانبخشی و درمان بیماران سکته مغزی استفاده شده‌است استفاده از تحریک غیر تهاجمی مغز می‌باشد که شامل دو تکنولوژی تحریک مغناطیسی مغز یا ''rTMS'' و تکنولوژی تحریک الکتریکی مغز یا «تی دی سی اس» می‌باشد در بررسی بازبینی مقالات که توسط انجمن نوروفیزیولوژی بالینی<ref>(International federation of clinical neurophysiloy)</ref> در سال ۲۰۰۹ انجام شده و در ژورنال نوروفیزیولوژی بالینی<ref>(Clin Neurophysiol (2009) ,doi:10.1016/jclinph.2009.08.016</ref> به چاپ رسیده‌است به مطالب زیر اشاره شده‌است. در روش تحریک مغناطیسی مغز تحریک سلولهای مغزی برای اصلاح عملکرد سلولهای مغزی از طریق افزایش خاصیت نوروپلاستیسیتی مغز انجام می‌شود این روش بسیار کم عارضه بوده و توسط پزشکان متخصص [[طب فیزیکی و توانبخشی]] یا مغز و اعصاب انجام می‌شود. در این روش یا به کمک القای با فرکانس بالا نیمکره صدمه دیده تحریک می‌شود یا به کمک القای با فرکانس پایین فعالیت نیمکره سالم کم می‌شود که در نتیجه آن فعالیت نیمکره صدمه دیده زیاد می‌شود. این روش در بازگشت عملکرد دست بهبود گفتار کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مؤثر بوده‌است. این روش درمانی اولین با ر در ایران توسط مرکز تخصصی توانبخشی سکته مغزی تبسم و سپس مرکز آموزشی و درمانی فیروزگر وابسته به [[دانشگاه علوم پزشکی ایران]] در سال ۱۳۸۶ و سپس در [http://www.drmahmoudiclinic.ir/ مرکز جامع توانبخشی سکته مغزی دکتر محمودی] در شیراز در سال ۱۳۸۷ مورد استفاده برای درمان بیماران سکته مغزی قرار گرفت.
 
تغییر عادات و نحوه زندگی مثل کم کردن میزان چربی در رژیم غذایی ترک کردن [[استعمال دخانیات]] می‌توانند باعث کاهش خطر بروز یک سکته مغزی دیگر آینده شوند. پیش بینی عاقبت یک سکته مغزی بسیار دشوار است و بستگی زیادی ه عوامل ایجاد کنندهایجاد‌کننده آن دارد. معمولاً یک سوم افراد بعد از سکته مغزی به بهبودی کامل یا نسبتاً کامل دست می‌یابند. یک سوم دیگر از افراد نیز دچار ناتوانی‌هایی به صورت دائمی می‌شوند. اگر مشکلاتی که برای افراد بعد از سکته مغزی ایجاد شد در طول ۶ ماه بهبود نیابد احتمالاً این مشکلات دائمی خواهند بود. حدود ۲۰٪ از افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند در عرض یک ماه فوت می‌کنند.
 
تشخیص زودهنگام این عارضه می‌تواند کمک چشمگیری به جلوگیری از آن یا کاهش آسیب‌های سکته مغزی داشته باشد. بتازگی محققان دانشگاه [[کورنل]] آمریکا با استفاده از یک روش جدید، زمان تشخیص را به ۱۰ دقیقه کاهش داده‌اند. در این روش، محققان یک آنزیم را به نانوذرات متصل کرده و وارد جریان خون می‌کنند. زمانی که آنزیم وارد جریان خون می‌شود، روشن شده و محققان با استفاده از آن می‌توانند نشانگر زیستی ایجاد شده بر اثر آسیب‌های مغزی را مشاهده کنند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81856401/ تشخیص سکته مغزی در 10 دقیقه] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>