ذات‌الجنب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏منابع: اصلاح فاصله مجازی با استفاده از AWB
خط ۱:
'''پلورزی''' {{به فرانسوی|Pleurésie}} یا '''پلوریت''' {{به فرانسوی|Pleurite}} به‌معنی [[التهاب]] و تحریک [[پرده جنب|پردهٔ جَنب]] است. پلورزی خود یک بیماری نیست، بلکه عارضه‌ای‌ست که ممکن است نشانهٔ بیماری‌های گوناگونی باشد. پلورزی به دو صورت پلورزیِ خشک و پلورزیِ مرطوب ظاهر می‌شود. پلورزی مرطوب با تجمع مایع در بین دو لایهٔ پردهٔ جنب همراه است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://lung.ca/diseases-maladies/a-z/pleurisy-pleuresie/index_e.php|عنوان=Pleurisy | ناشر =Canadian Lung Association |تاریخ = |تاریخ بازبینی=7 March 2013}}</ref>
{{ادغام به|پهلودرد|تاریخ=مارس ۲۰۱۳}}
{{لحن}}
'''ذات‌الجَنب''' نوعی بیماری در طب سنتی است که با [[درد]]، آماس و [[ورم]] ناحیهٔ پهلو، [[قفسه سینه]] و دنده‌ها و [[سرفه]] و [[تب]] مشخص می‌شود. انواعی از آن را '''برساما''' و '''شوصه''' هم نامیده‌اند. به نظر می‌رسد معادل التهاب [[پرده جنب|پلور]] یا [[دیافراگم (کالبدشناسی)|دیافراگم]] در [[پزشکی]] نوین باشد هرچند برعکس دیدگاه گذشتگان [[دیافراگم (کالبدشناسی)|دیافراگم]] به تنهایی بعید است که ملتهب یا عفونی شود.{{مدرک}}
 
== علائم ==
در [[آنندراج]] این بیماری این‌گونه تعریف شده‌است: «ورمی باشد در حجاب که آن پرده‌ای است میان [[قلب]] و [[معده]] و این ورم گاه در یمین بود و گاهی در یسار و علامات آن درد پهلو با [[تب]] و ضیق النفس بود.»
درد قفسه سینه و کتف و شانه به همراه تنگ نفس و سرفه از علائم عمده آنست درد با تنفس عمیق و سرفه تشدید می‌یابد. در مواقعی که پلورزی با تجمع مایع در داخل دولایه پرده جنب همراه است، علاوه برتنگی نفس، تعداد تنفس در دقیقه نیز افزایش می‌یابد (Tachipenea) وممکنست بیمار دچار کبودی (Cyanosis) لب‌ها و ناخن دست و پا شود. از علائم دیگر می‌توان به تب، سرفه خشک، ضعف عمومی اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0002347/ |عنوان=Pleurisy | ناشر =PubMed |تاریخ = |تاریخ بازبینی=7 March 2013}}</ref>
 
== یافته‌های بالینی ==
صاحب کشاف آن را التهابی گرم و دردناک در اطراف سینه یا عضلات داخلی یا در پردهٔ اندرون، یا در پردهٔ حاجز بین دستگاه گوارشی و دستگاه تنفسی یا در عضلات خارجی یا در پردهٔ بیرون تعریف کرده و خطرناک‌ترین حالت آن را نوعی دانسته که [[پرده حاجز|پردهٔ حاجز]] را گرفتار می‌کند و آن را ذات الجنب خالص نامیده‌است.
چون دولایه پلور ضخیم می‌شود، مالش آنها بهمدیگر صدائی را تولید می‌کند که با [[گوشی پزشکی]] قابل شنیدن است.
 
== درمان ==
[[ابن سینا]] این بیماری را با بیماری‌های برسام و شوصه یکی دانسته ولی سمرقندی بین آن‌ها تفاوت گذاشته و نوشته «ذات الجنب خالص ورمی است که عارض می‌گردد غشاء مستبطن مر اضلاع و [[حجاب حاجز]] را که در یکی از دو طرف پهلو واقع است.»
درمان بستگی به علت پلورزی دارد. بی حرکتی و استراحت، مسکن و تب بر، واگر علت عفونی و میکروبی داشته باشد تجویز آنتی‌بیوتیک لازم می‌آید. در پلورزی مرطوب گاهی لازم است مایع بین پرده جنب خارج گردد.
 
در [[ذخیره خوارزمشاهی]] هم آمده است: «آماسی است گرم و دردناک اندر نواحی سینه. اما اگر آماس اندر عضله‌های سینه باشد خاصه اندر عضله‌های زندرونین. آن را شوصه گویند و اگر اندر غشاء باشد که زندرون سینه بدان پوشیده‌است و سینه را همچون بطانه است یعنی آستری، آن را برسام گویند یعنی آماس سینه (سام آماس است و بر، سینه) و اگر اندر حجاب باشد که میان احشاء بَرسوئین و فروسوئین ایستاده‌است آن را ذات الجنب گویند. بسیار باشد که اندر جگر آماسی گرم افتد و معالیق او کشیده می‌شود و درد آن بحجاب باز می‌دهد و نفس تنگ می‌شود و بیمار و طبیب هر دو پندارند ذات الجنب است ولی آن ذات الکبد باشد.»
 
== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
* لغت‌نامه دهخدا
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=پلورزی&SSOReturnPage=Check&Rand=0 سایت رشد]
 
{{نشانه‌های بیماری}}
 
{{آسیب‌شناسی تنفسی}}
[[رده:پزشکی سنتی]]
[[رده:آماس]]
[[رده:بیماری‌های تنفسی]]
[[رده:علایم و نشانه‌های بیماری: دستگاه تنفس]]