گرد و غبار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 21998410 توسط 2607:FB90:46:CE1D:B4DB:9118:8196:84B3 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۳:
'''گرد و غبار''' یا '''ریزگرد''' {{انگلیسی|Dust}} توده‌ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه [[دود]] و … است که در [[جو (هواشناسی)|جو]] پخش شده و دید افقی را میان ۱ و ۲ کیلومتر محدود می‌کند و برای [[بیماری تنفسی|بیماران تنفسی]] بسیار زیان‌آور است. ریزگرد همچنین گاه باعث بروز پدیدهٔ [[ماه آبی]] می‌شود.
 
در [[مریخ]] ریزگرد رویدادی تقریباً همیشگی است که گاه تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری (بیش از ۵ برابر ارتفاع [[کوه دماوند]] از سطح دریا) بالا می‌رود و در فصل [[تابستان]] شدت گرفته و طوفان هایطوفان‌های دیدی را ایجاد می‌کند. یکی از دلایل بسیاری از [[انقراض|انقراض‌های]] بزرگ تاریخ - از جمله انقراض [[دایناسور|دایناسورها]] - پدیدهٔ ریزگرد است، زیرا این پدیده در موارد بحرانی با جلوگیری از تابش نور [[خورشید]] به [[زمین]] موجب [[زمستان جهانی]] می‌شود. نمونه‌ای از چنین رویدادی در تاریخ بشر در سال [[۱۸۱۶ (میلادی)|۱۸۱۶]] میلادی و به دنبال فوران [[کوه تامبورا]] روی داد که [[سال بی تابستان]] نام گرفت.
 
== ریزگرد در ایران ==
خط ۹:
در [[ایران]] سرچشمهٔ اصلی ریزگرد [[باد شمالی (هرمزگان)|باد شُمال]] است. این باد که از خرداد تا خرداد فعال است، در شمال [[خاورمیانه]] شکل می‌گیرد و با گذر از کوه‌های [[ترکیه]] و شمال [[عراق]]، مانند قیفی به بیابان‌های عراق و [[سوریه]] سرازیر می‌شود و تا [[خلیج فارس]] و رسیدن به آب‌های آزاد پیش می‌رود. جریان‌های خشک هوای عربستان و عدم توجه به [[محیط زیست]] و [[بیابان‌زدایی]] در عراق باعث خشک‌شدن بسیاری از باتلاق‌های عراق و ایجاد نواحی غبارساز شده‌است. در گذشته سه کشور ایران، عراق، و [[عربستان]] به‌صورت مشترک هزینه‌های مالچ‌پاشی این زمین‌ها را تأمین می‌کردند و تمام زمین‌ها در فصل خاصی از سال مالچ‌پاشی می‌شدند. [[مالچ]] نوعی فراوردهٔ چسبندهٔ نفتی است که برای تثبیت [[شن‌های روان]] در [[بیابان|بیابان‌ها]] استفاده می‌شود. [[جنگ عراق]] و تغییر رویهٔ این دولت‌ها در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی سبب فراموشی این کار، و در نتیجه افزایش ریزگرد در [[خوزستان]]، غرب ایران، و سرانجام تقریباً در سراسر ایران شد. توفان اخیر، که به گفتهٔ برخی اهالی [[بغداد]] بدترین [[توفان غبار]] زندگیشان بوده‌است، سبب بیشترین میزان ریزگرد در سه دههٔ اخیر ایران شد و ترکیب غبار با [[آلاینده‌های شهری]] ریزگرد خطرناکی را تولید کرد که صدها شهروند را به بیمارستان کشاند.
 
== عوامل ریشه ایریشه‌ای در به وجود آمدن ریزگرد در ایرانی ==
طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد که باعث شد ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه شود.همچنین دولت عراق در زمان صدام با کانال کشی و انتقال آب رود دجله باعث شد آب رود دجله به شدت کاهش و در نتیجه این کاهش تعدادی از تالاب هایتالاب‌های منطقه دچار آسیب و خشکی شود و بیابان هایبیابان‌های عراق رشد فراوانی کنند.
از سوی دیگر کشور عربستان که در رویای تبدیل شدن به بزرگترین صادر کنندهصادرکننده گندم جهان بود شروع به استخراج آبهای فسیلی از عمق 1000 متری زمین کرد که پس از مدتی با تمام شدن منابع آب این رویارؤیا ناتمام ماند اما تاثیرتأثیر بدی در سفره هایسفره‌های آب زیر زمینی داشت که خود عامل افزایش بیابان بود.
همچنین توقف چند ساله عملیات مالچ پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متأسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم می رسد.
 
== افزایش ریزگرد در سالهای اخیر ==
درباره علت افزایش ریزگرد اخیر همچنان نظر یکسان یا فراگیری وجود ندارد. برخی آن را همچنان شدت یافته پدیده (شمال یا شمل) می دانند، برخی آن را به فرایند بیابان زایی در عراق، شدت یافته بدلیلبه دلیل مرداب زدایی در جنگ امریکا، دانسته و دیگران آن را به شکلشکل‌گیری گیری پدیده هایپدیده‌های جوی دیگر در خاور میانه نسبت می دهند. وجود مواد رادیو اکتیو در ریزگرد همچنان تایید نشده اما شواهد غیر رسمیغیررسمی از آن خبر می دهند. "[http://www.project-dust.org پروژه ریزگرد]" در حال حاضر، بخش بزرگی از تحقیقات آکادمیک و ژورنالیستی فارسی و انگلیسی را در باره این پدیده گرد آوری کرده استکرده‌است.
 
== تغذیه در گرد وغبار ==
در شرایط نا مناسبنامناسب هوا و خصوصاً هوای با بوی بد ها،علاوه بر استفاده از ماسک یا وسایل کمکی در تصفویه هوا، رعایت نکات تغذیه ایتغذیه‌ای نیز بسیار حایز اهمیت است.استفاده از مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان، میوه هامیوه‌ها و سبزیجات با برگ هایبرگ‌های سبز میتوانند اثرات نامطلوب ناشی از گرد و غبار را کاهش دهند. بهتر است استفاده از فست فودها، غذاهای حاوی مواد افزودنی و آلرژی زا، محدود شود ضمن اینکه مصرف لبنیات به خصوص شیر و غذاهای دریایی و موتد غذایی حاوی امگا6 توصیه می شودمی‌شود.<ref> باشگاه خبرنگاران جوان 8 بهمن 1395 http://www.yjc.ir/fa/news/5954751/ </ref>
 
== جستارهای وابسته ==