نبرد استالینگراد: تفاوت میان نسخه‌ها

در این نبرد ارتش [[آلمان]] [[حزب نازی|نازی]] و [[نیروهای محور|متحدان آن]] به‌منظور فتح شهر [[استالینگراد]] ([[ولگاگراد]] کنونی) در جبهه شرقی و جنوب روسیهروسیهعملیات بارباروسا به آن یورش بردند که پس از چندین ماه درگیری خونین در سوم فوریه ۱۹۴۳ شکست خوردند و [[فیلد مارشال]] «[[فون پاولوس]]» (Von Paulus) به اتفاق ۲۵۰۰ افسر عالی‌رتبه که ۲۴ نفر از آنها را ژنرال‌ها تشکیل می‌دادند و بیش از صد هزار نفر دیگر تسلیم ارتش سرخ [[شوروی]] شدند.

حمله آلمانی‌ها برای اشغال شهر از اوت ۱۹۴۲ به کمک لشکر ششم و برخی عناصر لشکر چهارم پنزر آغاز شد. لوفتوافه،[[لوفت‌وافه|لوفتوافه]]، نیروی هوایی آلمان نازی با بمباران‌های مخرب از مهاجمان حمایت کرد که همین موضوع شهر را به تلی از خرابه‌ها بدل نمود. در ادامه نبرد به جنگ خانه به خانه تبدیل شد که دو طرف را مجبور به اعزام نیروهای کمکی کرد. تا میانه نوامبر ۱۹۴۲ آلمانی‌ها به قیمتی گران مدافعان را به نواری نازک در کرانه غربی رود ولگا عقب راندند.

نوزدهم نوامبر همین سال ارتش سرخ عملیاتی موسوم به عملیات اورانوس را از دو جهت علیه جناحین ضعیف تر که توسط رومانیایی‌ها و مجارستانی‌ها نگهداری می‌شد، آغاز کرد. جناحین نیروهای آلمانی به سرعت در هم کوبیده شد تا لشکر ششم به طور کامل در منطقه استالینگراد به محاصره دربیاید. [[آدولف هیتلر،هیتلر]]، پیشوای آلمان نازی دستور داد تا این نیرو در مکان خود باقی بماند و هیج اقدامی از طرف آن برای شکستن محاصره صورت نگیرد. درعوض به به لشکر از طریق مسیر هوایی آذوقه رسانده شود و از بیرون برای شکستن محاصره تلاش گردد. نبرد برای دو ماه دیگر ادامه یافت. در فوریه ۱۹۴۳ دیگر آذوقه و مهمات محاصره شدگان رو به پایان بود تا این این که تمامی نیروهای باقی مانده در پی وخامت اوضاع خود را تسلیم دشمن کردند. این نبرد در کل پنج ماه و یک هفته و سه روز به طول انجامید.

تا بهار ۱۹۴۲ با وجود شکست [[عملیات بارباروسا]] برای به زانو درآوردن شوروی در یک حمله برق آسا، آلمان توانسته بود بخش گسترده‌ای از اراضی دشمن از جمله بلاروس،[[جمهوری سوسیالیستی بلاروس شوروی|بلاروس]]، [[جمهوری سوسیالیستی شوروی اوکراین|اوکراین]] و [[کشورهای حوزه دریای بالتیک|کشورهای حوزه بالتیک]] را به اشغال خود درآورد. از طرفی حملات زیردریایی‌های آلمانی در اقیانوس اطلس بسیار موفق بود و [[اروین رومل]] در آفریقا توانسته بود طبرق را به سلطه خود درآورد. در شرق نیز آلمان توانسته بود تمامی جبهات از [[سن پترزبورگ|لنینگراد]] در شمال تا روستف در جنوب را تثبیت کند. با وجود این که چند منطقه در خطر محاصره شدن توسط دشمن را داشت اما تهدید قابل توجهی به حساب نمی‌آمد. هیتلر مطمئن بود پس از پایان زمستان سال ۱۹۴۲ مقاومت ارتش سرخ را از بین خواهد برد چرا که حتی با وجود این که لشکر مرکزی متحمل تلفات زیادی در غرب [[مسکو]] شده بود اما هنوز ۶۵ درصد آن وارد جنگ نشده و با استراحت کافی و تجهیز دوباره آماده مشارکت در نبرد بودند. لشکرهای شمال و جنوب که اصلاً فشار سنگینی تا آن زمان ندیده بودند.

[[ژوزف استالین|استالین]] خیال می‌کرد حمله تابستانه آلمان فشار خود را دوباره بر مسکو متمرکز خواهد کرد. با موفقیت‌های اولیه، آلمان تصمیم گرفت حمله تابستانه را بیشتر متوجه بخش‌های جنوبی شوروی بکند. اهداف ابتدایی مهاجمان نابودی ظرفیت‌های صنعتی اطراف استالینگراد و سد کردن [[رود ولگا|رود وولگا]] بود. این رود مسیری کلیدی بین کوه‌های [[قفقاز]] و [[دریای خزر]] به روسیه مرکزی بود. سلطه بر آن راه تجاری درون آن را از بین می‌برد. آلمان وقتی در ۲۳ ژوئیه ۱۹۴۲ روستف را اشغال کرد توانست خطوط لوله نفت را قطع کند. تصرف استالینگراد می‌توانست کمک نظامی [[نیروهای متفقین|متفقین]] از راه [[ایران]] برای شوروی را بسیار مشکل‌تر کند.

در ۲۳ ژوئیه ۱۹۴۲ هیتلر اهداف تهاجم را اصلاح کرد و با گسترش فوق‌العاده آن تصرف استالینگراد را نیز به آن افزود. با توجه به این که نام رهبر شوروی بر این شهر بود هر دو طرف شروع به تبلیغات گسترده منبی بر ارزش کنترل این شهر کردند. سقوط شهر جناح غربی و شمالی نیروهای پیشرونده به سمت [[باکو]] را نیز امن می‌کرد تا آلمان بتواند بر منابع راهبردی نفت این منطقه مسلط شود. اما گسترش بیش از حد نقشه یکی از دلایل شکست آلمان در استالینگراد بود زیرا آن‌ها بیش از حد به خود مطمئن بودند و پیشبینی غلطی از توانایی شوروی داشتند.