عرب‌ها پس از تاخت و تاز در عراق، به زودی به جبال یورش بردند. تسخیر جبال سال‌های پایانی خلافت عمر و سال‌های آغازین خلافت عثمان روی داذ. فتح دینور (642۶۴۲ میلادی) و قرمیسین پس از تسخیر حلوان (640۶۴۰ م) روی داد. همدان در 639۶۳۹ یا 641۶۴۱ میلادی و به طوربه‌طور قطعی در 644-645۶۴۴–۶۴۵ فتح شد. اصفهان در 642۶۴۲ یا 644۶۴۴ میلادی، قزوین در 644-645۶۴۴–۶۴۵ میلادی و شهر ری در تاریخ نامشخصی بین 639۶۳۹ تا 645۶۴۵ بدست عرب‌ها فتح شد.<ref name="Iranica" />
شهر دیناور و نهاوند، که هر دو توسط اعراب پس از جنگ نهاوند در 642۶۴۲ میلادی ،میلادی، تسخیر شده بودند، اهمیت بسیاری در دوران فتوحات اعراب در غرب ایران داشتند. آنها سرانجام به ترتیب با نام ماه الکوفه و ماه البصره شناخته شدند که نقش پایگاه جنگجویان عرب (به عربی: مقاتله) برای لشکرکشی به سمت شمال یعنی قفقازی و همچنین به سمت دشت ایران تا به خراسان را ایفا می‌کردند. کلمه ماه احتمالاً برگرفته از ماده یا هم ماد (پیش از اسلام) است. از اینرو اعراب عنصر اصلی جمعیت این شهرها را تشکیل دادند و روسای عرب دارایی شهری را بدست آوردند. از همین‌رو در قرن نهم میلادی، شاعر و پهلوان (paladin) عرب، ابودلف قاسم بن عیسی عجلی (مرگ بین 840۸۴۰ تا 843۸۴۳ میلادی)، دارایی وسیعی بین کرج تا شرق نهاوند را داشت که به «کرجِ ابودلف» مشهور گشت.<ref name="Iranica" />
