کوی فردوس: تفاوت میان نسخه‌ها

این محلّه تشکیل شده از ۴ خیابان امام زمان، فردوس (شهید بیگلو)، شهیدان اسماعیلی (خاکزاد) و ۱۴ معصوم (حسینی) می‌باشد که در این بین خیابان فردوس حکم خیابان مرجع و اصلی (البته نه به لحاظ وسعت بلکه از حیث تجمّع واحدهای صنفی و...و…) را داراست. ۴ خیابان یاد شده توسّط شبکه‌ای از کوچه‌های اغلب هم اندازه، موازی و بدون پیچ‌وخم به یکدیگر متّصل شده‌اند. به طوری که محلّه به لحاظ هندسی در مجموع دارای بافت منظّمی می‌باشد.

به سبب مجاورت دو خیابان فردوس و حسینی، از این محلّه گاهی با عنوان '''حسینی ـ فردوس''' نیز یاد می‌شود. امّا تازه‌ترین نامی که [[شهرداری تهران]] به صورت رسمی بر این محلّه نهاده است،نهاده‌است، '''شهرک فردوس''' می‌باشد.

جمعیّت این محلّه طبق آخرین آمار ۳۵٬۷۵۹ تن بوده استبوده‌است که این تعداد در مساحتی معادل ۲۵ هکتار ساکن می‌باشند.

این محلّه در منتهی الیه شمال‌شرقی منطقه هجده قرار دارد و از شمال به خیابان ۴۵ متری زرند (جاده قدیم کرج) که مرز محلّه و به طوربه‌طور کلّی منطقه ۱۸ با [[منطقه ۹ شهرداری تهران|منطقه ۹]] به شماربه‌شمار می‌آید، از جنوب به بلوارهای معلّم و مدائن، از شرق به خیابان تختی و از غرب به بلوار بهار شمالی منتهی می‌شود.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=محلّه فردوس | ناشر=وب‌گاه شهرداری منطقه هجده تهران | نشانی=http://region18.tehran.ir/Default.aspx?PageContentID=984&tabid=3176|}}</ref>

|دسترسی || خطّ شمارهٔ ۵۱۹ اتوبوسرانی: ''فردوس ـ پایانه فیّاض بخش (پارک شهر)''<ref>{{یادکرد وب| عنوان=اطّلاعات خطوط شرکت واحد اتوبسرانی تهران و حومه| ناشر=وب‌گاه شهرداری تهران | نشانی= http://bus.tehran.ir/Portals/56/Document/shenasname-%20roozeneh%2087-6-23-13870706-094303.pdf|}}</ref>

== شکل گیریشکل‌گیری ==

محلّه، چندان قدیمی به حساب نمی‌آید و قدمتی در حدود ۵۰ سال را داراست. آنچه از شکل‌گیری آن نقل می‌شود، کمابیش مشابه همان چیزی است که از روند نشکیل بیشتر محلّه‌هایی نقل می‌شود که با آغاز روند رشد مهار نشده شهر تهران در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شمسی متولّد شدند: زمین‌هایی خاکی که آرام‌آرام آباد شدند. در این مورد، استقرار کارخانه [[تولیددارو]] و تمایل کارگران آن به سکونت در نزدیکی محلّ کار، سپس تفکیک و واگذاری زمین‌های شخصی محلّه مهرآباد (همسایه شمالی کوی فردوس) جرقّه آغازین بوده استبوده‌است و به همین سبب، پیوند محلّی کوی فردوس با محلّه [[مهرآباد جنوبی]]، به رغم تمایز مناطق شهرداری (مهرآبادجنوبی در منطقه ۹ واقع است و جنوبی‌ترین محلّه آن به شماربه‌شمار می‌رود)، به مراتب بیشتر از ارتباط آن با سایر محلّات منطقه ۱۸ می‌باشد. به طوری که حتّی گاهی در محاوره یکپارچه تلقّی شده و کوی فردوس را بخشی از محلّه مهرآبادجنوبی می‌دانند و به طوربه‌طور مثال به سبب شهرت بیشتر، اغلب، ساکنین کوی فردوس نشانی خود را با عبارت «مهرآباد جنوبی» آغاز می‌کنند که از سوی تمامی دستگاه‌های ذیربط (پست و...و…) نیز شناخته شده و مورد پذیرش است. این تعامل چندان بی‌ربط هم نیست و دو محلّه در بسیاری از ارتباطات و مراجعات روزمره و نیز تقسیمات اداری غیر شهرداری (از جمله مناطق تلفن، پست، آب‌وفاضلاب و...و…) دارای اشتراکات متعدّد می‌باشند.<ref>{{یادکرد وب| عنوان=راهنمای مشاغل| ناشر=کتاب اوّل| نشانی=http://209.85.229.132/search?q=cache:YNqHwl_LUiIJ:www.ketabeavval.ir/Directory/0521103.aspx%3Fc%3D282%26start%3D2455%26cache%3D1%26s%3Dt+مهرآباد+جنوبی+کوی+فردوس&cd=1&hl=en&ct=clnk|}}</ref>

در سالهای اخیر رونق بازارآهن غرب تهران که از سمت غرب همسایه شهرک فردوس است نیز به موضوع افزایش تراکم محلّه، مشکلات ناشی از آن و افزایش نرخ مسکن دامن زده استزده‌است و باز به‌سان بسیاری از محلّات به ویژه جنوب تهران، درصد بسیار بالایی از این جمعیّت را مهاجرین از تمام نقاط کشور به تهران تشکیل می‌دهند.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=بعدازظهر با پدربزرگ‌های محلّه فردوس| نشانی=http://209.85.135.132/search?q=cache:WVo80Uk66q8J:www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/830718/hamsaye.htm+بازارآهن+فردوس&cd=2&hl=en&ct=clnk2|}}</ref>{{پیوند مرده}}

به لحاظ اداری، شهرک فردوس تابع ناحیه ۱ [[منطقه ۱۸ شهرداری تهران|شهرداری منطقه ۱۸ تهران]] می‌باشد.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=آشنایی با منطقه ۱۸ تهران| ناشر=وب‌گاه همشهری آنلاین | نشانی=http://hamshahrionline.ir/News/?id=86493|}}</ref> به علاوه محلّه تحت نظارت [[شورایاری|شورایی]] متشکّل از ۷ عضو اصلی و ۳ عضو علی‌البدل اداره می‌شود.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=محلّه فردوس ـ اسامی اعضای شورایاری محلّه| ناشر=وب‌گاه شهرداری منطقه هجده تهران | نشانی=http://region18.tehran.ir/Default.aspx?PageContentID=981&tabid=3176|}}</ref>

به لحاظ انتظامی تحت نظارت حوزه استحفاظی [[کلانتری ۱۵۳]][[شهرک ولی‌عصر (تهران)|شهرک ولیعصر]]<ref> {{یادکرد وب| عنوان=طرح پاک‌سازی کوی فردوس اجرا شد| نشانی=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:DNsgyyjm1dkJ:www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/mahal/1384/Mahele18/840307/pish.htm+محله+کوی+فردوس&cd=1&hl=en&ct=clnk|}}</ref> و از نظر تقسیمات آب‌وفاضلاب تحت پوشش منطقه ۵ [[شرکت آب و فاضلاب استان تهران|آبفای استان تهران]] است.<ref>{{یادکرد وب| عنوان= محدوده جغرافیایی آب‌وفاضلاب استان تهران| نشانی=http://www.tpww.co.ir/map-fa.html|}}</ref>

در سال‌های اخیر شهرداری منطقه ۱۸ تهران در بخش ساخت و ساز اماکن تفریحی، فرهنگی و ورزشی فعّال بوده استبوده‌است و با بکارگیری فضاها و زمین‌های بلااستفادهٔ واقع در منطقه تا حدّ زیادی کمبود سرانه این فضاها در محلّه فردوس (و قاعدتاً محلّات همسایه آن) را جبران کرده استکرده‌است. به غیر از احداث [[خانه مشق شهدای فردوس]] و پارک سجّاد که در داخل محلّه واقع شده‌اند<ref> {{یادکرد وب| عنوان=خانه مشق شهدای فردوس| ناشر=وب‌گاه همشهری محلّه | نشانی= http://hamshahrionline.ir/NEWSPAPER-ARCH/VIJENAM/tehran/jonoob/1382/821011/_mahaleh.htm|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=کلاسهای آموزشی در «خانه مشق شهدای فردوس» | نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/831125/vitrin.htm#s3063|}}</ref>{{پیوند مرده}}، به طوربه‌طور خاص در نوار جنوبی محلّه با افتتاح [[پردیس سینمایی تماشا]] و [[کاوشکده معلّم]]، پروژه یک شهر بازی در دست احداث، بهره‌برداری از مجموعه ورزشی الزّهرا ویژه بانوان، افتتاح مجموعه ورزشی مجهّز شهیدان اسماعیلی که دارای ورزشگاه ۱۲۰۰۰ نفری فوتبال و مجموعهٔ استخر و سونا می‌باشد، پروژه درمانگاه در دست تکمیل شهیدان اسماعیلی و بهره‌برداری از بوستان شمس تبریزی، کمربندی نسبتاً قدرتمند از پروژه‌های علمی ـ ورزشی ـ تفریحی پیرامون محلّه ایجاد شده استشده‌است که این‌ها به ویژه با میزبانی از فعّالیّت‌های اجتماعی مانند NGOها و غیره به پویایی فرهنگی محلّه و منطقه کمک می‌نمایند. انجام تمامی پروژه‌های یاد شده مربوط به دهه هشتاد خورشیدی می‌باشد.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=افتتاح ورزشگاه ۱۲۰۰۰ نفری در روز میلاد امام رضا (ع) | ناشر=وب‌گاه خبرگزاری آریا | نشانی=http://209.85.135.132/search?q=cache:o12EzZcJIFgJ:www.aryanews.com/Lct/fa-ir/News/20090907/20090907144512698.htm+منطقه+18&cd=4&hl=en&ct=clnk|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=پردیس سینمایی تماشا افتتاح شد| ناشر=روزنامه رسالت| نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1315200|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=کاوشکده معلّم | ناشر=کتاب اوّل| نشانی=http://www.ketabeavval.ir/Profile/?id=134883|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=خبر گزاری فارس| نشانی=http://209.85.129.132/search?q=cache:EB0dsB9mL6cJ:www.farsnews.net/newstext.php%3Fnn%3D8305010039+کاوشکده+معلم&cd=5&hl=en&ct=clnk|}}</ref>

تراکم بالای جمعیّتی، علی‌رغم تمام مشکلاتی که ایجاد کرده است،کرده‌است، موجب رونق نسبی کسب و کار آزاد و پیشه‌وری در محلّه شده استشده‌است به طوری که نرخ خریدوفروش و اجارهٔ مغازه‌ها در خیابان اصلی محلّه، نسبت به مناطق و محلّات مجاور بیشتر است.

ضمناً افتتاح میدان میوه و تره‌بار تحت نظارت شهرداری، از دیگر گام‌های مثبتی بوده که در سال‌های اخیر در مسیر رفاه شهروندان محلّه برداشته شده استشده‌است.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=خبرگزاری ایسکانیوز | نشانی=http://209.85.135.132/search?q=cache:xB3VcLywc_wJ:iscanews.ir/fa/PrintableNewsItem.aspx%3FNewsItemID%3D311679+محله+حسینی+فردوس&cd=2&hl=en&ct=clnk|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=ایسکانیوز| نشانی=http://209.85.135.132/search?q=cache:2tg6KBe3VuQJ:iscanews.ir/fa/PrintableNewsItem.aspx%3FNewsItemID%3D317415+محله+حسینی+فردوس&cd=1&hl=en&ct=clnk|}}</ref>

عدم دسترسی به داروخانه شبانه‌روزی،<ref> {{یادکرد وب| عنوان=داروخانه شبانه‌روزی آنم آرزوست | ناشر=روزنامه همشهری| نشانی=http://209.85.129.132/search?q=cache:DNsgyyjm1dkJ:www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/mahal/1384/Mahele18/840307/pish.htm+کوی+فردوس&cd=4&hl=en&ct=clnk|}}</ref> ازدحام بیش از حدّ جمعیّت نسبت به وسعت و در نهایت همجواری با خطّ راه‌آهن تهران ـ تبریز از جمله مشکلات پراهمّیّت محلّه بودهبوده‌اند<ref>{{یادکرد اندوب| عنوان=مرگ زیر قطار | نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1383/830227/Irshahr/havadsh.htm#s14430|}}</ref> که در راستای حلّ معضلات مربوط به مورد آخر (مخاطرات و آلودگی صوتی)، پروژه تونلی کردن این خط اجرایی شده و زیرگذرهای ابتدایی خیابانها برچیده و خیابانها با تقاطعاتی همسطح به معبر اصلی تر (بلوار ۴۵ متری زرند) متصل گردیدند.<ref>{{یادکرد وب| عنوان=خط راه‌آهن تهران - تبریز در منطقه ۱۸ تونلی می‌شود | ناشر=وب‌گاه جام‌جم | نشانی=http://web.archive.org/web/20080807022112/http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100945611491|}}</ref> لازم است ذکر شود که در رابطه با این مسئله، در پی یک مورد ناهماهنگی عجیب مدیریّتی، در حالی که از یک سو تمامی رایزنی‌ها (از طریق مقامات هر دو منطقه ۱۷ و ۱۸ شهرداری درگیر با این مقوله) با مسئولین شهری در جهت انتقال آن بخش از این خط که از حریم شهری تهران عبور می‌کرد به زیر زمین در جریان بود، از سوی دیگر شرکت [[شرکت قطارهای مسافری رجاء|رجا]] در صدد آغاز پروژه دوخطّه کردن این مسیر برآمده بود.<ref>{{یادکرد وب| عنوان= مشکلات محلّه‌های منطقه و تخصیص بودجه ۸۴| ناشر=وب‌گاه همشهری | نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/830907/patogh.htm#s2124|}}</ref><ref>{{یادکرد وب| عنوان=پایگاه اطّلاع رسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران | نشانی=http://web.archive.org/web/20090401205847/www.president.ir/fa/?ArtID=15507|}}</ref>

هم اکنون با وجود حذف خط راه آهن،راه‌آهن، رها شدگی فضای پیرامونی حریم آن به صورت خاکی در کنار بلاموضوع شدن نرده هاینرده‌های حصاری که به منظور ممانعت از ورود به حریم راه آهنراه‌آهن از سالیان پیش وجود داشتند، جلوه نامطلوبی به نوار واقع در ضلع شمالی محله داده استداده‌است و به نظر میرسدمی‌رسد تنها چاره گره گشا اجرای یک طرح فضای سبز باشد. دسترسی بسیار کم ساکنین محلّه به نهادهای مالی و اعتباری رسمی نظیر بانک‌ها نیز سبب پاره‌ای دیگر از مشکلات است. در حال حاضر در سطح محلّه تنها یک شعبه از [[بانک صادرات ایران]] مشغول فعّالیّت است.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=وب گاه بانک صادرات ایران | نشانی=http://www.bsi.ir/Branches-Internal/p92507229.bsi|}}</ref>

بنا به اظهار مدیران ارشد بانک‌ها و شهرداری منطقه، یکی از علل این امر فقدان املاک با متراژ تجاری مورد تأیید شهرداری تهران در محلّه می‌باشد.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=مسایل مردم منطقه ۱۸ و بانک‌ها بررسی شد| نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/830914/vitrin.htm#s2184|}}</ref>

وقوع جرائم پراکنده نیز از جمله مشکلات گریبان‌گیر محلّه می‌باشد.<ref> {{یادکرد وب| عنوان=پیام مردم | ناشر=روزنامه رسالت| نشانی=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1590129|}}</ref>

دو عامل جمعیّت بالای محلّه و همجواری با [[بازارآهن غرب تهران]] بار ترافیکی به نسبه زیادی را به خیابان‌های تشکیل دهنده محلّه وارد آورده‌اند که در عمل کشش این بار از طرف این معابر وجود ندارد. ابتکاری که برای برون‌رفت از این مشکل اندیشیده شده بوده است،بوده‌است، یک‌طرفه بودن این چهار خیابان به تناوب و به صورت یک‌درمیان است. امّا عدم رعایت و نظارت، این کارکرد را تا حدی بی‌اثر نموده و گاهی خودروها بدون رعایت این ضوابط از خیابان‌ها عبور می‌کنند.

تا ابتدای دهه ۹۰، محدود بودن محلّه از شمال به زیرگذرهای راه‌آهن، از غرب به بازارآهن غرب تهران (که نقطه زنده شهری محسوب نمی‌شود)، از جنوب به بلواری که یک سر آن باز به بازارآهن منتهی می‌شد (بلوار مدائن)، و از شرق به خیابان تختی که خود دچار مشکل زیرگذر بود، عملاً شهرک فردوس را بدل به جزیره‌ای محصور و مبتلا به معضل اساسی '''دسترسی''' کرده بود. به طوری که یگانه راه خروج از محلّه و رسیدن به شاهراه‌های عبور وسایل نقلیّه عمومی، پیاده‌روی بوده و در داخل این حصار، تنها خودروهای شخصی آمدوشد داشتند<ref> {{یادکرد وب| عنوان= وب گاه روزنامه همشهری | نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/830718/istgah.htm#s1446|}}</ref><ref> {{یادکرد وب| عنوان=همه بازنشسته‌اند| نشانی=http://209.85.135.132/search?q=cache:WVo80Uk66q8J:www.hamshahrionline.ir/newspaper-arch/vijenam/Mahal/1383/Mahele18/830718/hamsaye.htm+بازارآهن+فردوس&cd=2&hl=en&ct=clnk2|}}</ref>{{پیوند مرده}}. این مسالهمسئله با برچیده شدن زیرگذرها نیز تغییر چندانی ننمود هر چند توسعه معابر واقع در جنوب محله در سالهای ۹۰ تا حدی از شدت این مشکل کاسته استکاسته‌است. در سالهای آغازین دهه ۹۰ و با برچیده شدن زیرگذرهای راه آهنراه‌آهن از ورودی هایورودی‌های شمالی محله، به نظر میرسیدمی‌رسید ارتباط محله با همسایه شمالی (مهرآباد) بیشتر، آسانتر، تنگاتنگ تر و در هم تنیده تر از پیش گردد.گردد؛ ولی از آنجا که همزمان با این اقدام از سویی تمامی طول بلوار زرند (مرز دو منطقه ۹ و ۱۸ شهرداری و معبر اصلی تری که خیابانهای محله در ضلع شمالی به آن میرسندمی‌رسند) به منظور جلوگیری از عبور عابران از عرض آن با نرده هاینرده‌های آهنی مسدود و نیز از تعداد دوربرگردانهای این بلوار (که راه ارتباط سواره میان دو سمت آن بودند) به منظور روانسازی ترافیک کاسته شد و در عین حال از سوی دیگر معبر واقع در جنوب محله (بلوار مدائن) توسعه یافته و از حالت بن بستبن‌بست خارج گردید، عملاعملاً ارتباط محله با همسایه شمالی لزوم خود را از دست داده و تا حد زیادی از آن کاسته و دسترسی و ارتباطات محله از سمت جنوب آسانتر و به آن سمت متمایلتر شد و بدین سان شهرک فردوس کمی بیشتر از قبل با محلات دیگر منطقه ۱۸ که در جنوب محله و بنابراین مرکز منطقه ۱۸ واقع گردیده اندگردیده‌اند و پیشتر کمتر با آنها مرتبط بود مرتبط گردید. ارتباطی که پیش از این به صورت گسترده تریگسترده‌تری با محله همسایه شمالی برقرار بود.

در طرّاحی شبکه [[مترو تهران]]، خطّ شماره ۸ خطّی خواهد بود که پس از تکمیل، به طوربه‌طور مستقیم به این کوی خدمات‌رسانی خواهد کرد<ref>{{یادکرد وب| عنوان=نقشه کامل شبکه آینده متروی تهران| نشانی=http://www.urbanrail.net/as/tehr/tehran-planned-metro.jpeg}}</ref> که البتّه پیشرفت روند تکمیل این خط به همراه خطّ ۹ به سبب پاره‌ای تداخل‌ها با پروژه احداث [[مونوریل تهران]]، دچار بلاتکلیفی شده‌است.<ref>{{یادکرد وب| عنوان=وزارت کشور تکلیف خطوط ۸ و ۹ مترو را مشخّص کند | ناشر=وب‌گاه خبرگزاری آفتاب | نشانی=http://web.archive.org/web/20090616185811/http://www.aftabnews.ir/vdcbzzbz.rhbfwpiuur.html}}</ref>