دموکراسی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 22160530 توسط 37.255.60.58 (بحث) برچسب: خنثی‌سازی |
|||
خط ۱۱:
دموکراسی مانند بسیاری از اصطلاحات اصلی علم سیاست، (از جمله خود «سیاست») در اصل واژه‌ای است یونانی که از دو واژه کوتاه‌تر «دموس» و «کراتوس» تشکیل شده‌است. هر دو اصطلاح چند معنی دارند:
* «دموس» می‌تواند هم به معنای کلیه شهروندانی باشد که در پولیس یا دولت-شهر زندگی می‌کنند و هم به معنای «اراذل و اوباش» یا «توده عوام» یا «قشرهای فرودست» بکار رود.<ref name="ReferenceA">«دموکراسی» - اثر آنتونی آربلاستر- ترجمه حسن مرتضوی- نشر آشیان - چاپ دوم ۱۳۸۵- ص ۲۹</ref>
* «کراتوس» می‌تواند هم به معنای «قدرت» و هم به معنای «قانون» باشد که این دو معنای یکسانی ندارند. زیرا می‌توان گروه‌ها یا افرادی را به تصور درآورد که بی‌آنکه به صورت رسمی و مشهود حکومت کنند، دارای قدرت باشند. به این ترتیب، ممکن است در یک دموکراسی صوری که به نظر می‌رسد مردم یا نمایندگان مردم حکومت می‌کنند، توزیع قدرت واقعی کاملاً غیردموکراتیک باشد. یا برعکس، در یک نظام سیاسی که در آن سلطنت یا اشراف به صورت فرمایشی حکومت می‌کنند، شاید این واقعیت آشکار نباشد که قدرت واقعی در دستان مردم است.<ref name="ReferenceA" />
این ابهام در هر دو واژه سازنده دموکراسی، از زمان شکل‌گیری مفهوم و واقعیت دموکراسی وجود داشته و برای درک معنا و تاریخ دموکراسی اهمیت ویژه‌ای دارد.<ref name="ReferenceA" /><ref>http://goftemanandishe.ir/وقتی-از-دموکراسی-حرف-می-زنیم-،-از-چه-حرف/</ref>
[[پرونده:Magna Carta (British Library Cotton MS Augustus II.106).jpg|بندانگشتی|215x215پیکسل|[[منشور کبیر]] در سال ۱۲۱۵م. به امضای [[جان انگلستان]] رسید و پایه نخستین دموکراسی مدرن بود]]
خط ۶۳:
|[[بریتانیا]] - [[آلمان]]
|}
دسته‌بندی چهارگانه فوق اگر چه برای تشخیص تفاوت‌های اصلی نظام‌های سیاسی مفید است اما نمی‌تواند تفاوت میان کشورها در هر گروه را نشان دهد. مثلاً با دسته‌بندی فوق نمی‌توان تفاوت میزان قدرت رئیس‌جمهور در آمریکا و کره جنوبی را تشخیص داد. یا از سوی دیگر نمی‌توان فهمید که قدرت [[مجلس]] در هر یک از کشورهای پارلمانی تا چه میزان متفاوت است.<ref name=":0" />
برای تشخیص توزیع اختیارات و توازن میان قدرت رئیس‌جمهور و قدرت مجلس، با استفاده از قانون اساسی کشورها، مانند جدول زیر، لیستی از اختیارات شامل قدرت رئیس‌جمهور و قدرت پارلمان، تهیه شده‌است:<ref name=":0" />
{| class="wikitable"
|'''قدرت مجلس'''
خط ۱۳۵:
|تعیین رئیس بانک مرکزی توسط رئیس‌جمهور
|}
با اندازه‌گیری تعداد اختیارات تعیین شده در قانون اساسی برای هر یک از این نهادها، می‌توان میزان قدرت رئیس‌جمهور و قدرت پارلمان را در هر کشور تخمین زد و با دیگر کشورها مقایسه کرد.<ref name=":0" />
بر این اساس، [[رئیس‌جمهور فرانسه]] قدرت بیشتری از [[رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا]] دارد. زیرا [[مجلس فرانسه]] نمی‌تواند او را عزل کند در حالیکه او قدرت انحلال مجلس را دارد. همچنین رئیس‌جمهور فرانسه برای تعیین مقامات عالی قضایی و رئیس بانک مرکزی نیازی به تائیدیه مجلس ندارد.<ref name=":0" />
[[پرونده:2016 Freedom House world map.png|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/File:2016_Freedom_House_world_map.png|بندانگشتی|290x290پیکسل|دسته‌بندی کشورها بر اساس [[شاخص آزادی]] در سال ۲۰۱۵<ref name="FITW-TG-2016">[https://freedomhouse.org/sites/default/files/FH_FITW_Report_2016.pdf ''Freedom in the World 2016''], Freedom House. Retrieved 28 January 2016.</ref>{{legend inline|#16A983|۸۶ کشور آزاد}} {{legend inline|#E5B63B|۵۹ کشور تا حدودی آزاد}} {{legend inline|#6973A5|۵۰ کشور غیر آزاد}}]]
| |||