گوگرد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏پیشینه: ذغال -> زغال / با استفاده از AWB
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۶۱:
| نویسنده = مهدی کاظمی
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgNLC8j | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref>
گوگرد با شعله آبی رنگ سوخته و بوی عجیبی از خود ساطع می‌کند (بنگرید به تصویر روبه‌رو). گوگرد در [[آب]] حل نمی‌شود ولی در دی‌سولفید [[کربن]] (سولفور دو کربن) حل می‌شود.<ref name="moin" /> حالت‌های معمول اکسیداسیون این عنصر ۲-و۲+و۴+و۶+ است که ۲- و ۴+ کاهنده‌اند و تمایل رسیدن به ۶+ که پایدارتر است را دارند و حالت‌های ۴+ و ۶+ از [[قاعده هشت‌تایی]] پیروی نمی‌کنند.<ref name="inorganic" /> گوگرد در تمام حالت‌های [[مایع]]، [[جامد]] و [[گاز]] شکل‌های چندگانه دارد که ارتباط بین آنهاآن‌ها هنوز کاملاً درک نشده‌است. گوگرد [[بلور|کریستالی]] به صورت حلقه گوگردی S8 نشان داده می‌شود.
 
نیترید گوگرد [[بسپار|پلیمری]] خواص [[فلز|فلزی]] دارد و این در حالی است که هیچ گونه اتم فلزی در خود ندارد([[شبه فلز]] است).<ref name="moin" /> این عنصر همچنین خواص نوری و الکتریکی غیر معمولغیرمعمول دارد. گوگرد [[غیر متبلور]] یا پلاستیک با عمل سرد کردن سریع کریستال گوگرد حاصل می‌شود. مطالعات در زمینه [[پرتو ایکس|اشعه ایکس]] نشان می‌دهد که گونه غیر متبلور و بی‌نظم ممکن است که ۸ اتم در هر ساختار پیچشی ستاره مانند داشته باشد.
 
گوگرد می‌تواند به دو حالت کریستالی بدست آید به صورت اورتورومبیک (گوگرد هشت وجهی) یا [[بلور]] مونو کلینیک که اولی در دماهای معمولی پایدارتر می‌باشد.<ref name="inorganic" />
خط ۱۲۶:
==== سولفیت ====
{{اصلی|سولفیت}}
آنیون سولفیت به صورت SO<sub>۳</sub><sup>۲−</sup> است. نمک‌های سولفیت پر کاربرد اما اسید ان ([[سولفورو اسید]]) کم کاربرد است. از نمک‌های به عنوان نگه‌دارنده مواد غذایی استفاده می‌شود.<ref name=webmd>{{cite web | publisher = [[WebMD]] | title = Allergies: Sulfite Sensitivity | url = http://www.webmd.com/allergies/guide/sulfite-sensitivity | date = 1 February 2007 | accessdate = 2007-09-10}}</ref> همچنین سولفیت در [[شراب]] به طوربه‌طور طبیعی یافت می‌شود.<ref name=zach>{{cite web|last= Zacharkiw |first= Bill, ''Montreal Gazette'' |title= Can't hold the sulphites |url= http://www.canada.com/montrealgazette/news/weekendlife/story.html?id=5a384231-28a6-4dd1-bcbc-f692baeaac1f |date= July 15, 2008}}</ref>
* [[سدیم سولفیت|سولفیت سدیم]] – Na<sub>۲</sub>SO<sub>۳</sub>
 
خط ۱۸۴:
چرخه گوگرد اولین [[چرخه بیوژئوشیمی]] بود که کشف شد. در دهه ۱۸۸۰ در حال مطالعه [[بگیوتوآ]] (یک باکتری که در محیط‌های غنی از گوگرد زندگی می‌کند) [[سرگئی وینوگرادسکی]] کشف کرد که این باکتری به عنوان منبع انرژی [[سولفید هیدروژن]] (H<sub>2</sub>S) را اکسید می‌کند و تکمیل قطره‌های بین‌سلولی گوگردی می‌دهد. وینگرادسکی به این فرم از متابولیسم اکسیداسیون ترکیب‌های معدنی (inorgoxidation) نام نهاد و تا دهه ۱۹۵۰ به همراه [[سلمان واکسمن]] روی آن کار کرد.
 
اکسیدکننده‌های گوگرد می‌توانند به عنوان منبع انرژی استفاده شوند. سولفید هیدروژن، گوگرد خالص، [[سولفیت]]، [[تیوسولفات]] و چندین پلی‌تیونات (مانند [[تتراتیونات]]) از این دسته هستند.<ref>{{cite journal | author = Pronk JT, Meulenberg R, Hazeu W, Bos P, Kuenen JG | year = 1990 | title = Oxidation of reduced inorganic sulphur compounds by acidophilic thiobacilli | journal =FEMS Microbiology letters | volume = 75 | issue = 2–3 |pages = 293–306 |url=http://repository.tudelft.nl/assets/uuid:9592868a-b999-4712-a233-191b615da6c6/864579.pdf | doi = 10.1111/j.1574-6968.1990.tb04103.x}}</ref> آنهاآن‌ها بر آنزیم‌هایی همچون [[گوگرد دی‌اکسی‌جنس]] و [[سولفیت اکسیداس]] برای اکسید کردن گوگرد به سولفات متکی هستند. بعضی از [[باکتری]] و [[باستانیان]] از سولفید هیدروژن در آب به عنوان [[دهنده الکترون]] استفاده می‌کنند تا [[سنتز شیمیایی]] انجام دهند. پروسه‌ای شبیه به [[فتوسنتز]] و نتیجه آن شکر خواهد بود و از اکسیژن به عنوان [[اتم پذیرنده]] استفاده می‌کنند. فتوسنتز [[باکتریای گوگرد سبز]] و [[باکتری گوگرد بنفش]] از اکسیژن خالص استفاده می‌کنند تا چنین اکسیداسیونی انجام دهند تا از سولفید هیدروژن گوگرد بسازند. باکتری‌های اولیه که در اعماق اقیانوس‌ها در کنار [[منافذ هیدروترمال]] زندگی می‌کنند، هیدروژن سولفید را اکسید می‌کنند. [[کرم حلقوی بزرگ]] یک مثال از ارگانیسم‌های بزرگ است که از هیدروژن سولفید به عنوان غذا استفاده می‌کنند.
 
[[باکتری‌های کاهنده سولفات]] سولفات را به جای اکسیژن «تنفس» می‌کنند. آنهاآن‌ها از ترکیبات معدنی یا هیدروژن ملکولی به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند و از گوگرد به عنوان پذیرنده الکترون استفاده کرد و گوگردهای اکسید را می‌کاهند تا به سولفید تبدیل شوند (به طوربه‌طور معمول هیدروژن سولفید). آنهاآن‌ها می‌توانند روی گروه‌های دیگر گوگردهای اکسید شده مانند تیوسولفات، تیونات، پلی‌سولفیدها و سولفیت‌ها رشد کنند. هیدروژن سولفید ساخته شده توسط این باکتری‌ها باعث به وجود آمدن [[باد شکم]] می‌شود.
 
گوگرد جذب شده توسط [[گیاه]]ان که آن را به شکل سولفات از طریق ریشه از خاک جذب می‌کنند. سولفات به سولفید کاهیده می‌شود و سپس در [[سیستئین]] و دیگر ترکیبات آلی گوگرددار گنجانده می‌شود.<ref name="Heldt">{{cite book|isbn = 3-8274-0103-8| pages = 321–333|first = Hans-Walter|last = Heldt|title = Pflanzenbiochemie|publisher = Spektrum Akademischer Verlag|place = Heidelberg|year =1996}}</ref>
خط ۲۰۷:
** کانسارهایی با خاستگاه زیستی:
 
که باکتریها در تشکیل آنهاآن‌ها نقش اصلی را داشته و معمولاً رسوبی هستند.
** کانسارهایی با خاستگاه [[آتشفشان|آتشفشانی]]:
 
خط ۲۱۴:
| عنوان = گوگرد یا سولفور
| نویسنده = سایت آفتاب
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgRmce3 | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref> و مخروطهای آتشفشانی یا به صورت رگه‌های گوگردی در داخل سنگهایسنگ‌های آتشفشانی یافت می‌شود.
[[پرونده:Blethrow Ijen5.JPG|بندانگشتی|چپ|۳۰۰px|کانسار گوگرد به رنگ زرد با خاستگاه آتشفشانی - دریاچه کوه آتشفشان Kawah Ijen در [[جاوه]] [[اندونزی]]]]
** کانسارهایی با خاستگاه [[اکسایش و کاهش|اکسیداسیون]] و [[اکسایش-کاهش|احیا]]:
خط ۲۴۳:
* '''کانسارهای سولفاتی''':
 
از بزرگترین منابع گوگرد به شماربه‌شمار می‌روند. گوگرد در این نوع کانسارهای همراه با مواد معدنی مانند [[گچ]](CaSO4·2H2O)<ref>Cornelis Klein and Cornelius S. Hurlbut, Jr. , 1985, Manual of Mineralogy, John Wiley, 20th ed. , pp. 352-353, ISBN 0-471-80580-7</ref> و [[انیدریت]] است. همچنین همراه با [[سولفات]] [[باریم|باریوم]]<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Barium-sulfate-2D.png
| عنوان = تصویر باریوم سولفات دو بار منفی
خط ۲۵۱:
* '''گاز طبیعی و نفت''':
 
مهمترین ذخایر گوگرد در جهان امروز به شماربه‌شمار می‌آیند. از این منابع، [[گاز طبیعی]] بهمراه [[گاز ترش]] یا [[سولفید هیدروژن]] گازی (H2S) استخراج شده و گوگرد آزاد بعنوانبه عنوان محصول همراه بازیابی می‌گردد. گوگرد همچنین در [[نفت|نفت خام]]<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=آنالیز+نفت+خام&SSOReturnPage=Check&Rand=0
| عنوان = آنالیز نفت خام
خط ۲۶۵:
| عنوان = بررسی منشأ سولفید هیدروژن در مخازن گاز طبیعی ایران
| نویسنده = دکتر احمدرضا ربانی - محمد یونسی
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgXLjdW | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref> وجود دارد. از جهتی دیگر نکته شایان ذکر در مورد وجود ترکیبات گوگرددار در مواد نفتی قابلیت [[خوردگی|خورندگی]] آنهاآن‌ها و صدمه زدن به تجهیزات توزیع است.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.sabainfo.ir/newsdetail-10131-fa.html
| عنوان = بررسی علل خوردگی ناشی از ترکیبات گوگرددار در تجهیزات شبکه‌های توزیع مناطق نفت‌خیز
خط ۲۷۲:
* '''ماسه‌های [[قیر|قیری]] و نفتی''':
 
گوگرد به صورت کمپلکس آلی در آنهاآن‌ها وجود داشته و به عنوان محصول همراه به هنگام پالایش آنها، بدست می‌آید.
* '''[[زغال‌سنگ|زغال سنگ]] و [[نفت شیل|شیل]] نفتی''':
این عنصر در مقادیر کم نیز از [[زغال‌سنگ|زغال سنگ]] و [[نفت]] که در هنگام سوختن دی‌اکسید گوگرد تولید می‌کنند بدست می‌آید.<ref>{{یادکرد وب
خط ۲۷۸:
| عنوان = اطلاعات پزشکی
| نویسنده = دکتر ابراهیم رزم‌پا
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67Tga2Wd1 | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref> [[استاندارد]]های سوختی بصورت فزاینده‌ای به گوگرد برای استخراج [[سوخت فسیلی|سوختهای فسیلی]] نیاز دارند، لیکن دی اکسیددی‌اکسید گوگرد با قطرات آب ترکیب شده و باعث بوجود آمد [[باران اسیدی]] می‌شود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.aftab.ir/articles/science_education/ecology/c3c1189945680p1.php
| عنوان = باران اسیدی
خط ۳۱۵:
 
[[پرونده:AlbertaSulfurAtVancouverBC.jpg|بندانگشتی|چپ|۲۵۰px|گوگرد صنعتی بازیافت شده از [[هیدروکربن]]‌ها در [[ونکوور]]]]
گوگرد یکی از اجزای [[باروت]] می‌باشد. همچنین گوگرد برای [[جوشکاری]] لاستیک به کار می‌رود.<ref name="ngdir" /> گوگرد به عنوان ماده از بین برنده [[قارچ]] و همچنین ضدعفونی کنندهضدعفونی‌کننده و [[کود]] به کار می‌رود گوگرد برای تهیه [[اسید سولفوریک]] نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=اسید+سولفوریک&SSOReturnPage=Check&Rand=0
| عنوان = دانشنامه رشد}}</ref><ref>{{یادکرد وب
خط ۳۲۹:
| عنوان = فرایندهای حذف و کنترل دی‌اکسید گوگرد در صنایع
| نویسنده = محبوبه نامنی - سیدحسن هاشمی
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgQudpD | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref> این عنصر برای استفاده‌های صنعتی مانند تولید (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>)اسید سولفوریک برای [[باتری]]ها تولید باروت و حرارت دادن لاستیک تولید می‌شود. گوگرد در فرایند تولید کودهای فسفاتی به عنوان ماده ضد [[قارچ]] عمل می‌کند. سولفاتها در کاغذهای شستشو و خشک‌بار نیز کاربرد دارند. همچنین گوگرد در ساخت [[کبریت]] و در آتش‌بازی نیز به‌کار گرفته می‌شود. تیوسولفات آمونیوم یا [[سدیم]] به عنوان عامل ثابت کنندهثابت‌کننده در [[عکاسی]] کاربرد دارد. سولفات منیزیم می‌تواند به عنوان ماده ضد خشکی و ملین که یک مکمل [[منیزیم]] گیاهی است به کار گرفته شود.<ref name="ngdir" />
 
== بهره‌برداری و تولید ==
[[پرونده:Blethrow Ijen4.JPG|بندانگشتی|چپ|۳۰۰px|استخراج سنتی گوگرد در جزیره [[جاوه]] [[اندونزی]]]]
بر حسب نوع کانسارها، گوگرد را هم به [[استخراج روباز|روش روباز]] و هم [[استخراج زیرزمینی|زیرزمینی]] می‌توان بدست آورد. روشهایروش‌های [[استخراج]] و [[کانه آرایی]] گوگرد با دیگر مواد معدنی تفاوت دارد و روش و تکنولوژی مخصوص به خود را دارد.
 
در کانسارهای گوگرد طبیعی (آزاد) از روش‌های [[معدن‌کاری|معدنکاری]] سنتی جهت استخراج این [[کانی (معدن)|ماده معدنی]] استفاده می‌شود.
خط ۳۳۹:
استخراج گوگرد از [[گنبد نمکی|گنبدهای نمکی]] بیشتر با روش فراش ''Frasch'' انجام می‌گیرد. در این روش آب داغ را از طریق چاه به بخش گوگرد دار تزریق می‌کنند، سپس گوگرد به صورت مایع از داخل زمین به خارج رانده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.ngdir.ir/minemineral/PMineMineralChapterDetail.asp?PID=1417
| عنوان = روشهایروش‌های عمده استخراج گوگرد
| نویسنده = پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgddRpU | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref>
 
در مرحله فرآوری گوگرد، با استفاده از روشهایروش‌های مختلف [[پرعیارسازی]] (تغلیظ) اقدام به عنی سازی ماده معدنی می‌نمایند. این روشهاروش‌ها شامل موارد زیر است:
* پرعیار سازی نسبی با [[فلوتاسیون]] و سپس [[پالایش]] گوگرد
* ذوب توسط [[اتوکلاو]]، قبل یا بعد از پرعیارسازی نسبی و سپس پالایش
* ذوب و پالایش بدون پرعیارسازی نسبی و صاف کردن
* تقطیر سنگهایسنگ‌های معدنی در ظروف چدنی و اتصال آنهاآن‌ها به اتاق کندانسه در بیرون از محیط کوره و تهیه گوگرد در اتاق کندانسه (کاربرد در [[ژاپن]])<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.ngdir.ir/minemineral/PMineMineralChapterDetail.asp?PID=1418
| عنوان = روشهایروش‌های متداول فرآوری گوگرد
| نویسنده = پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور
| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/67TgeRVZ2 | تاریخ بایگانی = ۰۷ مه ۲۰۱۲}}</ref>