مهر (ایزد ایرانی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Zhiwarkurdi (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
Zhiwarkurdi (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲:
{{درستی}}
[[پرونده:Taq-e Bostan - High-relief of Ardeshir II investiture.jpg|بندانگشتی|300px|نقشی از [[تاق بستان]] در کرمانشاه ایران. در این نقش که بعد از چیره شدن پارس بر ماد ایجاد شده، شاه ساسانی [[شاپور دوم]] در میان و در سمت چپ وی [[اهورا مزدا]] که حلقه فره ایزدی را برای تاجگذاری به او می‌دهد، برروی دشمنی به خاک افتاده ([[ژولیان]] امپراتور روم) ایستاده‌اند. درسمت راست شاه، میترا یا مهر،که بعد از مغلوب کردن مادها تغییر معنا واصالت داده شده است دارای پیکان‌های نوریست که همچون خورشید از سر او در همهٔ سمت‌ها پراکنده شده، شاخه‌ای از گیاهان بنام «برسم» را در دست گرفته‌است و بر روی گل نیلوفری ایستاده‌است.گل نیلوفر قبل از طلوع خورشید شکوفه می زند و به محض تابش اولین اشعه های نور خورشید بسته/پژمرده می شود.این یک اشتباه حکاکی شده است که پارسها به طبعیت از مادها آنرا حک کرده اند.البته شاید این گل پیچک باشد نه نیلوفر زیرا نیلوفر دوستدار تاریکی شب است وبا برآمدن نور خورشید-نور نماد ایرانیان/پارسیان است- پژمرده میشود.<ref>''[http://www.iranicaonline.org/newsite/index.isc?Article=http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/ot_grp10/ot_mithraicon_20060113.html شمایل میترا در ایران و آسیای میانه]''، [[دانشنامه ایرانیکا]] نوشته ''فرانس گرنت''</ref>]]
'''مهر'''، '''میترا''' یا '''میثره''' از [[ایزد|ایزدان]] باستانی [[هندوایرانی]] پیش از روزگار [[زرتشت]] است، که معنی پیمان و دوستی می‌دهد.«نخستین بار مهر پرستی- میترا -در غرب ایران در میان مادها رواج داشته است(رستم پور، 1381 ، 26)».او در مادها فرمانروای تاریکی اگزیستانسیال است.کوتوپاتس موجودی در کتیبه های گاو کشی میترا است که مشعلی خاموش در دست دارد. بعدها و پس از فروپاشی ماد به دست کوروش میترا تغییر معنا وهویت داده شد و در پارس به معنای خورشید و سمبل نور می‌باشد.نیروهای طبیعت مانند خورشید و آتش و خاک و باد و آب و عقاب و گاو توتم پارس ها و مورد ستایش ایرانیان بوده‌است. خدایانی را هم که نشانهٔ نیروهای طبیعت بوده‌اند «دئوه» می‌خوانده‌اند.جالبست بدانید که دئو ها یا همان دیوها در آیین ماد مقدس بوده اند و همین دلیلی بر دشمنی نماد ها بین پارس و ماد ها است. در بین خدایان برتر پارسی از همه [[ایندرا]] بوده‌است که اژدهاکش -اژدها و مار نماد ماد است- و پروردگار تندر و برق و جنگ به‌شمار می‌آمده‌است. این خدا با این نام در بین آریاهای ایران آن رواج را که میان [[هندو|هندوان]] می‌داشت نیافت. نزد [[ایرانی‌ها|ایرانیان]] آشکارا پرستش میترا (مهر) جای آن را گرفت و ایندرا رفته‌رفته و به ویژه از زردشت در ردیف دیوان مردود درآمد. در فرهنگهای پارسی مهر را فرشته‌ای نشان بر مهر و دوستی و خرد در کارهای مالی و مصالحی دانسته‌اند که در ماه مهر (ماه هفتم از سال خورشیدی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو پیوند یافته‌است و شمارآفریدگان از نیکی و بدی به دست اوست.
 
مهر در اوستا و در نوشته‌های پادشاهان [[هخامنشی]] میثره Mithra و در [[سانسکریت]] میتره Mitra آمده‌است. در [[پهلوی]] میتر Mitr شده. امروز مهر نامیده می‌شود.