دولومیت (کانی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏top: اصلاح فاصله مجازی با استفاده از AWB
جعلبه اطلاعات/اصلاح/ابرابزار
خط ۱:
{{درباره|ماده‌ای معدنی}}
{{بدون منبع}}
{{Infobox mineral
ماده معدنی '''دولومیت''' با [[فرمول شیمیایی]] CaMg(CO<sub>۳</sub>)<sub>۲</sub> در سه جهت رخ کامل دارد. اکثر دولومیت‌ها به رنگ‌های خاکستری مایل به کرم و سفید مایل به خاکستری یافت می‌شوند ولی برخی با رنگ‌های دیگری مانند سفید، زرد، سبز و سیاه هم دیده شده‌اند. این کانی دارای [[وزن مخصوص]] ۶/۲ گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی آن ۴ـ۵/۳ و دارای جلای شیشه‌ای یا مرواریدی می‌باشد.
| name = دولومیت
| category = [[Carbonate mineral]]s
| boxwidth =
| boxbgcolor =
| image = Dolomite Luzenac.jpg
| imagesize = 260px
| caption = دولومیت (سفید) بر روی [[طلق]]
| formula = CaMg(CO<sub>3</sub>)<sub>2</sub>
| molweight =
| strunz = 5.AB.۱۰
| system = [[دستگاه بلوری هگزاگونال]]
| class =تری‌گونال ({{Overline|3}}){{سخ}}[[H-M symbol]]: ({{Overline|3}})
| symmetry = ''R''{{Overline|3}}
| unit cell = a = 4.8012(1), c = ۱۶٫۰۰۲ [Å]; Z = ۳
| color = سفید، خاکستری تا صورتی
| habit =
| twinning =
| cleavage = Perfect on {10{{Overline|1}}1}، رخ تری‌گونال
| fracture =
| tenacity = شکننده
| mohs = ۳٫۵ تا ۴
| luster =
| refractive = n<sub>ω</sub> = ۱٫۶۷۹–۱٫۶۸۱ n<sub>ε</sub> = ۱٫۵۰۰
| opticalprop = تک‌محوری (-)
| birefringence = δ = ۰٫۱۷۹–۰٫۱۸۱
| pleochroism =
| streak = سفید
| gravity = ۲٫۸۴–۲٫۸۶
| density =
| melt =
| fusibility =
| diagnostic =
| solubility = انحلال‌پذیری ضعیف در محلول رقیق [[هیدروکلریک اسید]]
| diaphaneity =
| other =
| references =<ref>Deer, W. A. , R. A. Howie and J. Zussman (1966) ''An Introduction to the Rock Forming Minerals'', Longman, pp. 489–493. {{شابک۲|0-582-44210-9}}.</ref><ref>[http://rruff.geo.arizona.edu/doclib/hom/dolomite.pdf Dolomite] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080409113311/http://rruff.geo.arizona.edu/doclib/hom/dolomite.pdf |date=2008-04-09}}. Handbook of Mineralogy. (PDF). Retrieved on 2011-10-10.</ref><ref>[http://webmineral.com/data/Dolomite.shtml Dolomite] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050827120622/http://webmineral.com/data/Dolomite.shtml |date=2005-08-27}}. Webmineral. Retrieved on 2011-10-10.</ref><ref>[http://www.mindat.org/min-1304.html Dolomite] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151118232620/http://www.mindat.org/min-1304.html |date=2015-11-18}}. Mindat.org. Retrieved on 2011-10-10.</ref><ref>{{cite book|last1=Krauskopf|first1=Konrad Bates|last2=Bird|first2=Dennis K.|title=Introduction to geochemistry|date=1995|publisher=McGraw-Hill|location=Newyork|isbn=978-0-07-035820-1|edition=3rd|url=https://books.google.com/books?id=9g5OAQAAIAAJ&dq|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170226220112/https://books.google.com/books?id=9g5OAQAAIAAJ&dq|archivedate=2017-02-26|df=}}</ref>
}}
ماده معدنی '''دولومیت''' با [[فرمول شیمیایی]] CaMg(CO<sub>۳</sub>)<sub>۲</sub> در سه جهت رخ کامل دارد. اکثر دولومیت‌ها به رنگ‌های خاکستری مایل به کرم و سفید مایل به خاکستری یافت می‌شوند ولی برخی با رنگ‌های دیگری مانند سفید، زرد، سبز و سیاه هم دیده شده‌اند. این کانی دارای [[وزن مخصوص]] ۶/۲ گرم بر سانتیمتر مکعب، سختی آن ۴ـ۵۴–۵/۳ و دارای جلای شیشه‌ای یا مرواریدی می‌باشد.
عناصر تشکیل‌دهنده دولومیت عمدتاً [[اکسید منیزیم]] (MgO)و آهک (CaO) می‌باشد ولی ممکن است عناصر دیگری چون اکسیدهای آهن، سدیم و پتاسیم نیز در ساختمان آنها یافت شود. این کانی حاوی ۴/۳۰٪ (CaO)، ۹۲/۲۱ ٪ ،(MgO) و ۷/۴۷٪ (CO۲) می‌باشد.
دولومیت به صورت لایه‌های عظیم با ضخامت‌های چند ده فوتی یافت می‌شود. آن‌ها حدود ۱۵٪ [[پوسته زمین]] را می‌سازند و به مقدار زیاد در تمام نقاط دنیا یافت شده‌اند و به عنوان یکی از اجزاء رایج [[سنگ‌های رسوبی]] شناخته می شوندمی‌شوند. سنگ هایسنگ‌های حاوی دولومیت را با همان نام دولومیت یا سنگ آهک دولومیتی می‌شناسند.
کانی هایکانی‌های کربناته شامل کلسیت، آراگونیت، دولومیت می باشد می‌باشد. شاید هیچ [[ماده معدنی]] دیگری، مصارفی را که سنگ آهک و دولومیت دارند، نداشته باشد. سنگهای کربناته به خاطر خواص فیزیکی خود پایه‌های اساسی صنعت [[مصالح ساختمانی]] را تشکیل می‌دهند و از بدو تمدن بشری مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز مصارف این سنگها رو به افزایش است.
سنگ هایسنگ‌های کربناته ۵۰٪ مخازن [[نفت و گاز]] دنیا و۹۵٪ مخازن نفت و گاز ایران را شامل می شوندمی‌شوند.
رسوبات کربناته از کلسیت (کم یا پرمنیزیم) یا آراگونیت و مقداری نیز دولومیت، پیریت و کوارتز، تشکیل شده‌اند.
* کلسیت :
کلسیت کم منیزیم دارای کمتر از ۴٪ مول MgCO۳ و کلسیت پرمنیزیم دارای بیش از ۴٪ مول MgCO۳ ¬(۱۹-۱۱٪۱۹–۱۱٪ درصد مول) می باشندمی‌باشند.
* آراگونیت :
آراگونیت منیزیم کمی دارد و به جای آن استرانسیوم می‌تواند جانشین شود. از لحاظ پایداری کلسیت کم منیزیم پایدارتر از کلسیت پرمنیزیم و کلسیت پرمنیزیم پایدارتر از آراگونیت می باشدمی‌باشد.
 
== نوشتارهای وابسته ==
* [[تبخیری‌ها]]
* [[فهرست مواد معدنی]]
 
== منابع ==
{{پانویس}}
{{انبار|Dolomite}}
{{سنگ‌های معدنی}}
[[رده:دولومیت]]
[[رده:تبخیری‌ها]]