روی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی با استفاده از AWB
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۶:
== تاریخچه ==
 
آلیاژهای روی از قرنها پیش استفاده می‌شده‌است. کالاهای برنجی که به ۱۰۰۰-۱۴۰۰ سال پیش باز می‌گردند در فلسطین پیدا شده‌اند و اشیاء رویی با ۸۷٪ روی در [[ترانسیلوانیا]] ما قبل تاریخ یافت شده‌اند. به خاطر نقطه جوش پایین و [[واکنش شیمیایی]] این فلز (روی جدا شده دود شده و قابل دست یابی نبود) خصوصیات واقعی این فلز در زمان باستان مشخص نشده بود. ساخت برنج به رومی‌ها نسبت داده شده و مربوط به ۳۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. آنهاآن‌ها [[کالامین]] و مس را با یکدیگر در بوته آهنگری حرارت می‌دادند که در این عمل اکسید روی در کالامین کاهش میافت و فلز روی آزاد توسط مس به دام انداخته می‌شد و به شکل آلیاژ در می‌آمد. برنج بدست آمده یا در قالب ریخته می‌شد یا با چکش به شکلهای مختلف در می‌آمد.
[[پرونده: ZincMetalUSGOV.jpg|250px|farme|بندانگشتی|چپ|روی]]
استخراج و تصفیه روی نا خالص در ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد [[مسیح]] در [[هند]] و [[چین]] صورت می‌گرفته‌است. در غرب نیز کشف فلز روی به Andreas Marggraf آلمانی در سال ۱۷۴۶ بر می‌گردد.{{سخ}}
شرح تولید برنج در اروپای غربی در کتابهای [[آلبرتوس مگنوس]] در سال ۱۲۸۴ به چشم می‌خورد. این فلز در قرن ۱۶ به میزان قابل توجه شناخته شد. Agricola در سال ۱۵۴۶ اعلام کرد که وقتی که سنگ معدن روی گداخته می‌شود فلز سفید می‌تواند منقبض شود و دیواره کوره را بتراشد. او در نوشته‌های خود به این مسئله نیز اشاره کرد که فلزی شبیه آن به نام Zincum در Silesia تولید می‌شده‌است. پاراسلیوس (متوفی به سال ۱۵۴۱) اولین کسی در غرب بود که گفت Zircum فلزی جدید است که در مقایسه با فلزات دیگر خواص شیمیایی جداگانه‌ای دارد. نتیجه آن است که فلز روی زمانی شناخته شده که Margaraf کشفیاتش را شروع کرد و در حقیقت فلز روی دو سال زودتر توسط شیمیدان دیگری به نام Anton Von Swab تجزیه شده و بدست آمده بود. اما تحقیقات Margraaf جامع تر بود و بخاطر تحقیقات این دو شخص آنهاآن‌ها به عنوان کاشفین روی شناخته میشوندمی‌شوند.
قبل از کشف تکنیک غوطه وری سولفید روی Calamine تنها منبع معدنی فلز روی بوده‌است.
 
خط ۲۱:
== کاربردها ==
[[پرونده: Brass.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|یک تاس زینتی ساخته شده از [[مس]] و روی]]
روی برای [[آبکاری الکتریکی]] فلزها استفاده می‌شود تا از زنگ زدگی آنهاآن‌ها جلوگیری کند.روی در آلیاژهایی نظیر برنج Nickel Silver فلز ماشین تحریر فرمولهای مختلف لحیم نقره آلمانی و.... بکار می‌رود.{{سخ}}
برنج بخاطر استقامت و مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی کاربردهای وسیعی دارد. روی به طوربه‌طور گسترده در صنعت خودرو سازی در Die Castingها استفاده می‌شود. روی لوله‌ای به عنوان قسمتی از محتوی باتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.{{سخ}}
اکسید روی به عنوان رنگ دانه‌های سفید در رنگهای آبی و همچنین به عنوان فعال کنندهفعال‌کننده در صنعت Rubber استفاده می‌شود. به عنوان Over the counter ointment به صورت لایه نازکی بر روی پوست بی حفاظ صورت و بینی استفاده می‌شود تا از کم شدن آب پوست جلو گیری کرده و در برابر آفتاب سوختگی در تابستان و باد زدگی در زمستان از پوست محافظت کند. استفاده از آن برای کودکان در هر مرحله از عوض کردن کهنه کودک توصیه شده زیرا از تحریکات پوستی جلوگیری می‌کند. کلرید روی به عنوان بوگیر و همچنین محافظ چوب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. سولفید روی در رنگدانه‌های درخشان، برای تولید عقربه‌های ساعت و موارد دیگری که در تاریکی میدرخشد استفاده می‌شود.{{سخ}}[[پرونده: Zinc oxide.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|اکسید روی]]
محلول‌های ضد عفونی کننده‌ایعفونی‌کننده‌ای که از Calamine ساخته شده و ترکیبی از Zn-Hydroxy-Carbonate و سیلیکات است برای درمان جوش‌های پوستی استفاده می‌شود. فلز روی شامل ویتامینهای مورد مصرف روزانه و مواد معدنی نیز می‌باشد و با توجه به فلزات دیگر این [[فلز]] دارای خاصیت ضد اکسیداسیون است که از پیری زود رس پوست و مفصل‌های بدن محافظت می‌کند. با بررسی خواص روی به این نتیجه رسیده‌اند که این عنصر می‌تواند به بهبودی بعد از عمل جراحی سرعت بخشد. Zinc Gluconate Glycine از قرص‌های مکیدنی برای درمان سرما خوردگی و التهاب [[دهان]] و [[لوزه|لوزه‌ها]] می‌باشد.
 
== روش تولید فلز روی ==
 
برای تولید فلز روی ابتدا خاک معدنی روی خرد و آسیاب می‌شود و در صورت داشتن سرب به همراه خود، به واحد فلوتاسیون منتقل می‌شود تا سرب جدا شود. خاک هایخاک‌های سولفوره نیز پس از انتقال به کوره به حالت اکسیده تبدیل شده و قابل استفاده می شوندمی‌شوند. پس از آماده سازی خاک، کنسانتره ی به دست آمده در مخازن استیل، توسط سولفوریک اسید و آب مورد عمل لیچینگ قرار می گیرند،می‌گیرند، سولفات آهن و سولفات آلومینیوم جهت رسوب دهی با هالوژن هایی نظیر کلر و فلوئور برای جلوگیری از چسبندگی در کاتد‌ها استفاده می شوندمی‌شوند. روی موجود در خاک با عمل لیپینگ حل شده و سولفات روی به دست می آیدمی‌آید. نیکل،کبالت، کادمیوم، آهن و برخی عناصر دیگر موجود در خاک نیز به همراه روی حل می شوند،می‌شوند، از این رو باید قبل از الکترولیز یون هاییون‌های مزاحم حذف شوند. برای حذف آهن و کبالت از محلول، پرمنگنات پتاسیم به همراه آمونیوم پرسولفات اضافه می‌شود تا آهن دو ظرفیتی به آهن سه ظرفیتی تبدیل شود. با افزودن دوغاب آهک هیدراته به محلول و بالا بردن pH، آهن و کبالت اکسید شده و رسوب می دهند و از محلول جدا می شوندمی‌شوند.http://elikacompany.com/?post_type=product&p=344
 
=== نقش زیست شناختی ===
روی از عناصر ضروری زندگی [[انسان]] است که برای بقاء و زندگی وی لازم است. کمبود روی در حیوانات موجب افزایش وزن می‌شود. روی در انسولین Zinc Finger Proteins و آنزیم‌هایی مانند Super Oxide Dismutase وجود دارد. بر اساس بسیاری از منابع مصرف قرصهای حاوی روی می‌تواند در برابر سرما خوردگی و [[آنفلوآنزا]] ایمنی ایجاد کند. با این حال هنوز بر سر این مسئله اختلاف نظر وجود دارد.
 
در واقع '''روی''' یک [[ماده معدنی]] اصلی کمیاب است که بعد از [[آهن]]، بیشترین میزان را در بدن داراست. روی به طوربه‌طور عمده در [[ماهیچه|ماهیچه‌ها]] ذخیره می‌شود، اما در یاخته‌های خونی سفید و قرمز، پرده [[شبکیه چشم]]، [[استخوان|استخوانها]]، [[پوست]]، [[کلیه|کلیه ها]]، [[کبد]] و [[پانکراس]] نیز یافت می‌شود. غده پروستات در مردان نسبت به سایر اعضا، بیشترین مقدار روی را داراست.{{سخ}}
بعضی از تحقیقات و مطالعات نشاندهنده مؤثرترین قرص‌های روی در جلوگیری و کاهش علایم سرماخوردگی بوده استبوده‌است. شما می‌توانید قرص‌های روی را به راحتی از داروخانه برای درمان سرما خوردگی بخرید.
 
=== کاربردها در پزشکی ===
خط ۷۵:
 
اشکال مختلف روی دارای میزان متفاوتی از روی در ترکیب هستند. در برچسب این ترکیبات، همیشه به دنبال میزان عنصر روی بگردید. معمولاً ترکیبات روی دارای ۳۰ تا ۵۰ میلی گرم از عنصر روی هستند. به خاطر داشته باشید که از غذای روزانه چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ میلی گرم روی جذب می‌کنید، پزشک معالج شما هنگام تجویز مکمل‌های روی، باید این میزان دریافتی روزانه از طریق غذا را در نظر داشته باشد. قرص‌های روی در داروخانه‌ها قابل دسترس هستند و برای درمان سرماخوردگی مفید هستند.
همچنین جوانه گندم منبع خوبی از روی میباشدمی‌باشد که خوردن آن به همه افراد توصیه میشودمی‌شود.
 
=== نحوه مصرف ===
 
قبل از اینکه از مکمل‌های روی استفاده کنید یا پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید. وقتی شما بهترین فایده را از مکمل‌های روی می‌برید که آن را با آب یا آب میوه (نه با شیر) در بین غذاها مصرف کنید و هم‌زمان با مکمل‌های آهن و کلسیم، آنهاآن‌ها را مصرف نکنید. اگر برای معده شما مشکل ایجاد کرده باشد می‌توانید آن را همراه غذا مصرف کنید.
 
=== موارد احتیاط ===
خط ۸۷:
قبل از استفاده از روی یا سایر مکمل‌ها، با پزشک خود مشورت کنید.
 
یک عارضه جانبی منفی شناخته شده از روی این است که میزان زیاده روی باعث کاهش HDL ([[کلسترول]] خوب بدن) و افزایش LDL (کلسترول بد بدن) می‌شود. بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف خیلی زیاد روی باعث کاهش عملکرد ایمنی می‌شود در حالی که مطالعات دیگر این نظر را تاییدتأیید نمی‌کند. اگر سولفات روی باعث تحریک معده شود شکل دیگری از روی، برای مثال سیترات روی را مصرف کنید و قبل از آن با پزشک مشورت کنید. سایر عوارض جانبی از مسمومیت با روی عبارت‌اند از: سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی، افزایش تعریق، ناهماهنگی عملکرد عضلات، عدم تحمل الکل، توهم و کم خونی.
 
=== تداخل‌های احتمالی ===
خط ۱۰۰:
* بعضی از داروهای ضد [[افسردگی]] سطح ملاتونین مغز را افزایش می‌دهند. بنزودیازپینها، مانند [[والیوم]] و زاناکس (Xanax)، مانع از تولید ملاتونین می‌شوند.
 
الکل و کافئین و دیورتیک و بلوک کننده‌هایبلوک‌کننده‌های کانال [[کلسیم]] مانع از تولید ملاتونین می‌شوند.
 
=== میزان مورد نیاز روزانه ===
خط ۱۱۵:
 
دیده شده‌است که غلظت روی در پوست و [[چشم]] بیشتر از هر عضو و اندامی در بدن است. مصرف روی در سوختگی‌ها، اعمال جراحی وبهبود زخم‌های بدن، ضروری است. روی باعث بهبود هر چه سریعتر زخم‌ها می‌شود و کمبود روی بهبود زخم‌ها را به تعویق می‌اندازد، به ویژه در بیماران دیابتی، زخم‌های پا و عفونت این زخم‌ها است که حتی می‌تواند به قطع عضو هم منجر شود.{{سخ}}
بنابراین وجود روی به مقدار کافی در برنامه غذایی این افراد بسیار مهم است. مصرف روی در ترمیم سوختگی‌ها، زیاد بوده و به طوربه‌طور معمول در [[خون]] بیماران دچار سوختگی، کمبود روی مشاهده می‌شود و با دادن روی اضافی می‌توان، بهبود و ترمیم زخم و پوست را تسریع کرد. این مسئله حتی در سوختگی‌های درجه ۳ به دنبال مصرف محلول‌ها و ترکیبات حاوی روی به اثبات رسیده‌است و هم اکنون نیز از این ترکیبات (مانند پماد زینک اکساید و...) استفاده می‌شود.{{سخ}}
به عبارتی روی به عنوان ترمیم کنندهترمیم‌کننده بافتی و پوستی شناخته شده‌است. افرادی که از [[اگزما]] و حساسیت زجر می‌برند، به طوربه‌طور معمول دارای سطح پایین روی در خون هستند و می‌توان با دادن ۳۰ میلی گرم روی (معادل ۲۰۰ میلی گرم گلوکونات روی است) بهبود بیماری آن‌ها را تسریع کرد.
 
=== روی و [[مرض قند]] ===
 
نکته دیگر در مورد مصرف روی و بیماران دیابتی این است که تأثیر [[انسولین]] به طوربه‌طور مستقیم با روی در ارتباط است. میزان عنصر روی در پانکراس افراد سالم دو برابر دیابتی‌ها است که می‌تواند نشانهٔ نقش آن در تولید انسولین باشد. مشاهده شده‌است که نقصان روی در خون باعث هیپو انسولینیمیا (کاهش [[انسولین]] خون) می‌شود. کمبود روی به صورت مزمن و دائمی صدمهٔ بزرگی به یاخته‌های بتا پانکراس که انسولین ترشح می‌کنند، می‌زند و در سنین بالا، افراد دارای کمبود طولانی مدت روی می‌توانند دچار [[دیابت]] نوع ۲ بشوند.{{سخ}}
به طوربه‌طور کلی می‌توان گفت که در خون اکثر افراد مبتلا به دیابت، کمبود روی دیده می‌شود و متأسفانه دفع روی در ادرار آنهاآن‌ها مشاهده می‌شود. بنابر این رساندن روی اضافی به بدن بیماران دیابتی ضروری است.
فقر روی به ویژه در دیابتی‌ها زخم‌های مزمن ورید پا را ایجاد می‌کند که گاهی منجر به قطع انگشتان یا پا می‌شود. با دادن روی اضافی نه تنها زخم‌های دیابتی زودتر ترمیم شده بلکه علاوه بر آن سطح سیستم ایمنی نیز افزایش می‌یابد.
 
خط ۱۳۳:
هم چنین مصرف روی در بهبود ریزش مو به اثبات رسیده‌است و امروزه کمبود روی را از علل مهم ریزش مو می‌دانند، که البته بایستی سایر علل ریزش مو مانند کمبود [[ویتامین|ویتامین‌ها]]، [[کم خونی]] و... نیز مد نظر قرار گیرد.
 
کمبود روی در کودکان همراه با بی اشتهایی، اختلال چشایی طعم غذا، پیکا (حالتی شبیه ویار حاملگی)، بی حالی،بی‌حالی، غش، اختلال رفتاری و وقفه در رشد، خود را نشان می‌دهد، هم چنین در نوجوانان به صورت تاخیر بلوغ جنسی و ظهور نکردن صفات ثانویه جنسی بروز می‌کند.{{سخ}}
کمبود روی در افراد مسن، در هنگام راه رفتن، اختلال تعادل را ایجاد می‌کند که با تجویز داروی روی قابل درمان است.
 
روی در تشکیل [[هموگلوبین]] دخالت دارد و در مواردی فقط تجویز روی همراه دیگر نیازها، این عارضه را درمان می‌کند. روی در رشد فیزیکی بدن مؤثر است، هم چنین کوتاهی قد و کمبود وزن در کودکان ایرانی با تجویز روی قابل درمان است و بهتر می‌باشد که رساندن روی به مقدار کافی به بدن [[مادر]] در دوران بارداری و شیردهی مد نظر قرار گیرد.
به علاوه باعث ریزش مو میشودمی‌شود.
 
=== جذب روی در بدن ===
خط ۱۴۵:
== پیدایش ==
 
روی بیست و سومین عنصر در پوسته زمین از نظر فراوانی می‌باشد. بسیاری از سنگهایسنگ‌های معدنی سنگین استخراج شده حاوی ۱۰٪ آهن و ۴۰-۵۰٪ روی می‌باشند. معادنی که از آنهاآن‌ها روی استخراج می‌شود شامل Sphakrite, Zinc Blende, Smith sonite, Calamine, Franklinite می‌شوند.
تاکنون نزدیک به 60 نوع کانی روی شناخته شده استشده‌است روی عنصری بطور طبیعی وجود ندارد. از این شمار سولفور روی با نام اسفالریت یا بلاند (ZnS) شناخته شده، مهمترین کانی است. از دیگر کانیهای با اهمیت روی می‌توان به اسمیت زونیت ZnCO3، همی مورفیت (Zn4Si2O7(OH و زنسیت (ZnO) اشاره کرد.
 
== ترکیبات ==
 
اکسید روی معروفترین ترکیبی است که به طوربه‌طور گسترده در ترکیبات روی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان رنگ دانه سفید در رنگها استفاده می‌شود. همچنین در صنعت Rubber کاربرد داشته و به عنوان Opaque Sunscreen فروخته می‌شود. دیگر ترکیبات روی به استفاده غیر صنعتی می‌رسند مانند: کلرید روی در بو گیر سولفید روی در رنگهای شب تاب و متیل روی در [[آزمایشگاه]] شیمی آلی. تقریباً یک چهارم فراورده‌های روی به صورت ترکیبات روی مورد مصرف قرار می‌گیرد.
 
== ایزوتوپها ==
 
روی طبیعی در ۴ [[ایزوتوپ]] پایدار تشکیل شده‌است: Zn۶۴ Zn-۶۶، Zn-۶۷، Zn-۶۸ که در این میان Zn۶۴ فراوانترین آنهاآن‌ها (۴۸٫۶٪ فراوانی طبیعی) می‌باشد. برای این عنصر ۲۲ رادیو ایزوتوپ اکتیو شناسایی شده‌است که در میان آنهاآن‌ها Zn-۶۵ با نیمه عمر ۲۴۴٫۲۶ روز و Zn-۷۲ با نیمه عمر ۴۶٫۵ ساعت پایدارترین و فراوانترین ایزوتوپ می‌باشند. دیگر ایزوتوپهای [[رادیو اکتیو]] این عنصر نیمه عمرهای کمتر از ۱۴ ساعت هستند و بیشتر آنهاآن‌ها نیمه عمری کمتر از یک دقیقه دارند. این عنصر همچنین ۴ حالت متا دارد.
 
== هشدارها ==
خط ۱۶۴:
روی در تولید و فعالیت آنزیم‌ها، همچنین در ایجاد پروتئین مؤثر است. کمبود روی باعث کوچک ماندن [[برگ|برگ‌های]] [[گیاه]] و کوتاه شدن فاصله میان گره‌ها می‌شود. واکنش خاک، بر قابل استفاده بودن روی برای گیاه، مؤثر می‌باشد. معمولاً در خاک‌های قلیایی، و در خاک‌های محتوی [[فسفر]] بیش از حد، روی غیر قابل استفاده می‌گردد. در خاک‌های شنی، به راحتی شسته شده و از زمین خارج می‌شود. برای رفع کمبود روی، سولفات روی را به خاک اضافه می‌کنند. هر چند که شرایط خاک‌های [[ایران]] سولفات روی شدیداً تثبیت می‌شود و بازده آن کم است و بصورت Zn EDTA بازده بیشتری دارد.
 
== تاثیرتأثیر روی بر روی هورمون مردانگی([[تستوسترون]]) ==
زینک یا روی یکی از مهم ترینمهم‌ترین عناصر اثر بخش در تولید تستوسترون طبیعی در بدن مردان است چرا که از تبدیل تستوسترون به [[استروژن]] (هورمون زنانه ) جلوگیری میکندمی‌کند ،با تولید انزیمی به نام ارومایتاس ازین عمل جلوگیری می کندمی‌کند .عکس عمل نیز در بدن توسط روی اتفاق می افتد یعنی هورمون هایهورمون‌های زنانه را به مردانه تبدیل میکندمی‌کند و باعث تولید [[اسپرم]] های‌های سالم تر نیز می‌شود ،یعنی تبدیل استروژن به تستوسترون به صورت طبیعی ،منابع طبیعی برای جذب زینک یا روی در مواد غذایی : الف)جگر ب)غذاهای دریایی ج)حبوبات و دانه هایدانه‌های روغنی د)تخم مرغ همچنین میزان مصرف صحیح روی را در تصویر زیر میتوانید مشاهده نمایید.
== منابع ==
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/روی»