نودشه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 22210344 توسط 37.44.60.167 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: ۱۳۲۲⟸۱۳۲۲ (خورشیدی)، ون⟸ون (گیاه)، واتحاد⟸و اتحاد، بدینصورت⟸بدین‌صورت، اوج‌اند⟸قرار دارند.، نمی...
خط ۱۶:
|نام‌های‌دیگر=
|نام‌های‌قدیمی=
|سال‌شهرشدن= [[۱۳۲۲ (خورشیدی)]]<ref name="Ministry of Interior">{{یادکرد وب| نشانی = http://portal2.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=8f931308-c67e-4cf4-a5e7-3c1bbb1a6f32| عنوان = بانک اطلاعات تقسیمات کشوری| تاریخ بازدید = امرداد ۱۳۹۲|ناشر = وب‌گاه رسمی وزارت کشور ایران}}</ref>
|جمعیت=
|رشدجمعیت=
خط ۳۵:
}}
 
'''نودشه''' شهری در نقطه صفر مرزی [[ایران]] و [[عراق]]، در ۱۵۰ کیلومتری شهر [[کرمانشاه]] و از توابع [[شهرستان پاوه]] یا [[اورامانات]] است. «نودشه» در میانه کوه‌هایی بلند، دره‌هایی عمیق و تنگ واقع شده و اطرافش را جنگل‌های [[بلوط]]، [[ون (گیاه)]] و درختان میوه و چشمه‌های زلال فراگرفته‌است. خانه‌هایش پله پله و به سمت کوه‌ها در اوج‌اندقرار دارند.. این شهر و بعضی از آبادی‌های اطرافش در [[جنگ ایران و عراق]] توسط هواپیماهای عراق [[بمباران شیمیایی]] شد.<ref>http://www.chemical-victims.com/HomePage.aspx?TabID=4001&Site=chemical&Lang=fa-IR</ref>
 
این شهر از شمال با [[مریوان]] و از سوی غرب با شهرهای شرقی [[کردستان عراق]] از جمله [[حلبچه]] و [[بیاره]] هم‌مرز است.
خط ۴۹:
درسال ۱۱۵۱ (هجری قمری) نادر شاه افشار پس از غلبه بر سردار مشهور عثمانی توپال عثمان پاشا و فتح بغداد به هنگام عبور از اورامانات تمامی مردم دو منطقه پرجمعیت را یکی فاوج (همان پاوه) و دیگرینودیجه (همان نودشه) نام داشت که مردان دلیر و جنگجویی بودند و در عین حال هم تیر اندازان ماهر و هم باروت سازان قابلی بودند به سمت استرآباد (نام قدیم گرگان در استان گلستان) کوچ داد که هم عاملین تجهیز سپاه او باشند و هم سدی عظیم در برابر ترکمن ها، که هرازگاه به استرآباد و اطرافش شبیخون می زدند و غارت و… می کردند.
 
نادرشاه مسئولیت آنها را برعهده دو شخص واگذار کرد ؛ مردم فاوج را برعهده شخصی به نام “میرزا شفیع بیک پاوه ای” و مردم نودیجه را برعهده شخصی به نام “محمد بیگ نودیجه ای” که با انسجام واتحادو اتحاد این دو طایفه ، ترکمن ها میخکوب شدند.
 
پس از سرکوب ترکمن ها توسط مردم فاوج (پاوه) و نودیجه (نودشه) نادر شاه اجازه برگشت به آنها را نداد (البته به احتمال بسیار زیاد خود بزرگان مردم پاوه و نودشه نیز خود تمایلی به برگشت نداشتند ؛ چون زمینهایی که در کردکوی و نودیجه به پاس خدماتشان در اختیار آنها گذاشته شده بود بسیار حاصلخیز تر و مرغوب تر بودند) و آنها را در دو منطقه اسکان داد :
خط ۵۷:
• مردم نودیجه (نودشه) را در منطقه ای اطراف کرد کوی که امروزه این منطقه ” نودیجه” نام دارد .<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وب‌گاه=http://www.pavehpress.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%87-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%86%D8%A7/|نشانی=|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وب‌گاه=http://www.salampaveh.ir/60398/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%87-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%86/|نشانی=|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/17|وب‌گاه=http://www.noryaw.ir/23512-2/|نشانی=|عنوان=}}</ref>
 
این اسارت و تبعید مردم فاوج (همان پاوه) و نودیجه (همان نودشه) که حدود سیصد سال قبل رخ داد به تبعید تمامی مردم فاوج (همان پاوه) و نودیجه (همان نودشه) منجر گردید ؛ به حدی که این دو منطقه خالی از سکنه شدند و بعدها عشایر و ایلهای هورام و جاف (مثلا ایل جاف ولدبیگی ) که در حال ییلاق و قشلاق در اورامانات بودند با مشاهده خالی از سکنه شدن این دومنطقه خوش آب و هوا و حاصلخیز در این دو منطقه سکونت یافتند و پاوه امروزی و نودشه امروزی را تشکیل دادند که قدمت این دو شهر جدید بیشتر از سیصد سال نمیرسدنمی‌رسد .
 
اما پاوه ای هایی که اجداد آنها از زمانهای باستان در فاوج (همان پاوه) ساکن بوده اند ؛ همین نوادگان فاوجی های تبعید شده به منطقه کردکوی استان گلستان و نودشه ای هایی که اجداد آنها از زمانهای باستان در نودیجه (همان نودشه) ساکن بوده اند نوادگان همین مردم ساکن در آبادی های منطقه نودیجه در استان گلستان میباشند .<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وب‌گاه=http://www.pavehpress.ir/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%87-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%86%D8%A7/|نشانی=|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وب‌گاه=http://www.salampaveh.ir/60398/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%87-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF%D8%B4%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%86/|نشانی=|عنوان=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=هادی محمودی|کد زبان=|تاریخ=1396/04/15|وب‌گاه=http://www.noryaw.ir/23512-2/|نشانی=|عنوان=}}</ref>
خط ۶۵:
 
== دین، زبان و فرهنگ ==
دین شهروندان نودشه اسلام و پیرو مذهب شافعی که یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت است می‌باشد. شهروندان این شهر به زبان هورامی (اورامی) که یکی از شاخه‌های زبان ایران کهن تکلم می‌نمایند. مردم نودشه به دلیل اسکان در منطقه‌ای زیبا و در عین حال کوهستانی و سخت مردمانی پرتلاش بوده و به دلیل وجود عالمان زیادی که ازداماناز دامان این شهر برخاسته‌اند همواره به دارالعلم مشهور بوده است یکی از بزرگترین علمای این شهر علامه نودشی بوده است که در عصر خود به دلیل هوش و ذکاوت فراوانی که داشته است مفتی اعظم مناطق کردنشین بوده است که علاوه بر فقه در ریاضیات و نجوم تبحری خارق‌العاده داشته است. امروزه نیز فرزندان علامه نودشی، جوانان پرتلاش شهر سالانه در رشته‌های مختلف دانشگاهی خوش می‌درخشند و به جرات می‌توان گفت کمتر خانواده‌ای در شهر نودشه یافت می‌شود که دو یا سه نفر از اعضای آن تحصیلات عالیه دانشگاهی آنهم در دانشگاه‌های معتبر کشوری نداشته باشند.
 
== خوراک و مناسبتها ==
انواع غذاهای محلی و لذیذ در شهر نودشه توسط زنان کدبانوی شهر تهیه می‌شوند. یاپراخ یا دلمه برگ مو، ترخینه محلی، کیلانه، کلوچه فرحی، آش گیاهان کوهستانی شامل چندین گیاه غنی از ویتامین و املاح معدنی، آبگوشت و... از غذاهای محلی نودشه می‌باشد.
شهروندان نودشه همچون سایر مسلمانان اعیاد دینی از جمله عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اسلام را ارج می‌نهند وآدابو آداب و رسوم این ایام را به طرز زیبایی به جا می‌آورند یکی از مراسم‌های ایام عید فطر و قربان که در کل منطقه وشاید همه دنیا منحصربه‌فرد می‌باشد تهیه کباب در شامگاه روز عرفه قربان و رمضان است در این روزها ده‌ها راس دام ذبح شده و تمامی شهروندان در شامگاه با روشن نمودن آتش در پشت بامهای خود کباب گوشت میل می‌نمایند در این روزها به دلیل ذبح گوشت توسط خیرین به صورت صدقه هیچ خانواده‌ای بدون گوشت نبوده و این رسم توسط همه شهروندان زنده نگه داشته می‌شود. همچون سایر مناطق ایران زمین شهروندان نودشه عید باستانی نوروز را به شادی و سرور می‌نشینند در این خصوص نیز باز شهروندان نودشه رسمی مختص خود دارند که از پیشینیان خود به ارث برده‌اند در حالی که سایر مردم ایران در روز چهارشنبه سوری آتش روشن می‌کنند شهروندان نودشه همچون رسم کهن و باستان در ساعات پایانی آخرین روز اسفند آتش روشن نموده و بدینصورتبدین‌صورت غم و سختیهای سال پیش را با امید به روشنایی در فردای سال نو خاکستر می‌نمایند
 
== صنایع دستی و سوغات ==
یکی از زیباترین و منحصربه‌فردترین صنایع دستی شهر نودشه ساخت زیر گیوه و گیوه بافی (به زبان محلی؛ که‌ڵاش) است. مردان هنرمند این دیار کهن در ساخت زیر گیوه‌های عالی متبحر می‌باشند. پس از آن که زیر گیوه ساخته و تهیه گردید زنان شهر نودشه با دستان و انگشتان هنرمند خویش ماهرانه صدها گره را در کنار هم می‌چینند تا سر انجام یکی از بهترین پا افزارهای جهان را تولید نمایند. اولین جایی در جهان که گیوه در آن ساخته شد شهر نودشه بوده و بعد از آن به شهر طویلةطویله کردستان عراق، کوسه هجیج در اطراف نودشه و بعد از آن به روستای دل و دیگر مناطق هورامان رفته است. چه بسیار از هنرمندان و استادکاران قدیمی کوسه هجیج، دل و طویه در نودشه به شاگردی مشغول بوده و این فنون را از استادکاران خبره نودشه آزموده‌اند.
 
شهر نودشه تنها شهری است که اکثریت قریب به اتفاق زنان و دختران آن گیوه بافی را فراگرفته‌اند چه بسیار دختران و زنانی که تحصیلات عالیه را گذرانده‌اند ولی در اوقات فراغت گیوه بافی می‌نمایند و هنر آفرینی می‌کنند. به جرات می‌توان گفت ساخت زیر گیوه و گیوه بافی آنها در سطحی عالی با تولید بسیار مرغوب فقط مختص شهر نودشه است. سوغات شهر علاوه بر صنایع دستی شامل انواع میوه‌های تابستانی و پاییزی اعم از انگور نوع بسیار مرغوب دیمی، گردو، انار، توت و انجیر می‌باشد.