آلاشت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳۱:
|پانویس=
}}
'''آلاشْت''' یکی از شهرهای شهرستان [[سوادکوه]] در استان [[مازندران]] و زادگاه [[رضاشاه پهلوی]] است. زبان مردم آلاشت [[زبان مازندرانی|مازندرانی]] است، نام [[آلاشت]] نیز در زبان مازندرانی به معنی [[آشیانه]] [[عقاب]] است. <ref>[http://www.iichs.org/index.asp?img_cat=26&img_type=0 مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]</ref> [[زادگاه]] [[رضا شاه]] در زمان حکومت [[دودمان پهلوی|پهلوی]] با عنوان «زادگاه بنیان‌گذار پهلوی» شناخته می‌شد و پس از آن به عنوان [[موزه]] [[مردم شناسی]] '''آلاشت''' پذیرای [[گردشگران]] و [[توریست]]‌ها بود.<ref>http://amordadnews.com/neveshtehNamyesh.aspx?NId=11878</ref> گفته می‌شود پس از [[انقلاب اسلامی]] [[ایران]] تلاش‌هایی برای تخریب این مکان صورت گرفته بود. وجه تسمیه آن نیز احتمالاً وجود [[عقاب|عقابهای]]های فراوان در کوه‌های بلند این منطقه است.<ref name=autogenerated1>[http://www.sharghnewspaper.ir/840617/html/spc13.htm#s294000 روزنامهٔ شرق]</ref>
منطقه آلاشت نیز با طبیعت زیبای خود خالی از آبشار نیست. یکی از این آبشارها به نام [[آبشار نارم]] در روستای چرات واقع در سی و پنج کیلومتری جنوب غرب آلاشت واقع است. چرات یکی از روستاهای حوالی آلاشت سوادکوه در استان مازندران ایران است.
 
== جغرافیای انسانی ==
مطابق با سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، آلاشت دارای ۲۸۷ خانوار و جمعیتی معادل ۹۷۶ نفر می‌باشد که ۴۷۸ نفر مرد و ۴۹۸ نفر زن می‌باشند. جمعیت باسواد شهر ۷۴۴ نفر می‌باشد که شامل ۳۹۰ نفر مرد و ۳۵۴ نفر زن می‌شود. در این شهر۱۷۳ نفر بی‌سواد می‌باشند.<ref>[http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85/census85.natayej درگاه ملی آمار]</ref> طبق آمار جمعیتی سال ۱۳۹۵ جمعیت آلاشت ۱۲۰۰ نفر می‌باشد. آلاشت از چند محله تشکیل شده و نام خانوادگی بیشتر اهالی، پسوند همان محله را نیز دارد. یکی از سرگرمیهای سالخوردگان آلاشت، جمع‌آوری [[گیاهان دارویی]] در فصل بهار است.<ref name=autogenerated1 /> قدیمی‌ترین طایفه آلاشتی کاشی‌ها می‌باشند.
[[پرونده:Reza Shah The Great photo.jpg|بندانگشتی|رضا شاه]]
 
== وضعیت جغرافیایی ==
آلاشت در ارتفاع ۱۹۰۰ متری [[ارتفاع از سطح دریا|سطح دریا]] قرار گرفته‌است، دامنهٔ دمای این شهر بین ۷٫۵ تا ۱۰ درجهٔ سانتی‌گراد و میانگین بارندگی سالانه‌یسالانهٔ آن بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلی‌لیتر است. آلاشت دارای حیات وحش حفاظت شده است که می‌تواند [[درختان سیاه ریشه]] مانند [[گردو]]، [[فندوق]] و [[گیلاس]] را در خود پرورش دهد.<ref>[http://www.uan.ir/news/?id=2598 پایگاه اطلاع‌رسانی شهرسازی و معماری]</ref>
 
در ورودی شهر آلاشت یک دوراهی وجود دارد که یکی از آن‌ها به امام‌زاده حسن یا به قول محلی‌ها «سرکوه» و دیگری به داخل شهر و روستاهای «سوادرودبار» و «هلی چال» و «چرات» و … می‌رسد. روستای [[سوادرودبار]] یا در زبان محلی ''ساتروآر'' از دو قسمت پایین محله و بالا محله تشکیل شده است که شغل مردم آن دام‌پروری است و درگذشته به کشت گندم نیز می‌پرداختند ولی امروزه سیب زمینی و چغدر کشت اصلی آن است.
خط ۴۶:
[[پرونده:Museum of Reza Shah Pahlavi.jpg|بندانگشتی|270px|زادگاه رضاشاه]]
 
خانه‌ها عموماً [[خشت|خشتی]] و سقف‌ها تخته پوشند. قبل از ورود به شهر آلاشت محله‌ای وجود دارد که نزد مردم آن به نام کاربار معروف است. دراین محله‌یمحلهٔ کوچک تأسیسات مهمی از قبیل پمپ بنزین، هواشناسی، هتل و رصدخانه وجود دارد پمپ بنزین در سال ۱۳۵۰ ساخته شده است. بعد از کاربار و در نزدیکی شهر آلاشت جایی به نام کاربار تپه سر قرار دارد که از آن به نام پاتوق شب‌های مردم آلاشت نیز یاد می‌شود که اهالی آلاشت شب‌های تابستان در این مکان در کنار یک‌دیگر جمع می‌شوند و گپ می‌زدند. بعد از کاربار تپه سر به دوراهی می‌رسیم که راه سمت راست که سربالایی هم هست به فروشگاه مسجد شهرداری مخابرات و روستاهای زیحون و سواد رودبار ختم می‌شود و راه سمت چپ هم که سر پایینی است به شهر آلاشت و موزه مردم‌شناسی (زادگاه رضاشاه) و روستاهای چرات و انند ختم می‌شود. اغلب کوچه‌ها [[سنگفرش]] شده‌اند. آب آشامیدنی آلاشت از چشمه‌ای به نام «هری خامه» تأمین می‌شود که به اعتقاد اهالی خاصیت دارویی دارد.<ref name=autogenerated1 />
 
بافت قدیمی و کوچه‌های شهر مقیاسی انسانی داشته و دارای ارزش تاریخی می‌باشد، از این منظر می‌توان این شهر کهن را در کنار روستاهای معروف دیگر ایران همچون [[ماسوله]] و [[ابیانه]]، [[میمند]] و … قرار داد.
 
== اهمیت تاریخی ==
آلاشت به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، کمتر مورد توجه فاتحین ایران بوده است. این شهر کوچک، محل تولد [[رضاشاه]] است. خانه‌ای که رضاشاه در آن به دنیا آمد، در حال حاضر موزه مردم شناسی است. این بنا با قدمت ۲۰۰ ساله در دهه ۸۰ و با تلاش شهردار وقت ([[جمشید ابراهیم‌نژاد]]) و شورای وقت از کتابخانه به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری شد و عموم مردم برای بازدید از آن اقدام می‌نمایند. علاوه بر موزهٔ مردم شناسی، مسجد امام حسین آلاشت توسط استاد [[حسین لرزاده]] معمار نام آشنا دوره پهلوی دوم نیز نزد مردم از اهمیت خاصی برخوردار است این مسجد درسال ۱۳۵۲ به دستور [[محمدرضا شاه]] پهلوی شاه وقت ایران ساخته شد.<ref>سفرنامه مازندران. رضاشاه پهلوی. تهران ۱۳۳۵</ref> مسجد امام حسین با معماری منحصربه‌فرد، طاق‌نماهای جناغی، پلان درون‌گرا و کشیدگی باسیلیکایی و گنبد ۱۲ وجهی رک یکی از زیباترین مساجد شمال ایران بوده که با مصالح مختص به اقلیم سرد و کوهستانی (عمدتاً سنگ) چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌نماید.
 
جز دو ساختمان معروف زادگاه رضاشاه (موزه مردم شناسی) و مسجد امام حسین، ساختمان خاص دیگری در جنوب شرقی شهر آلاشت و در جوار روستای گلیان به نام دختر پاک وجود دارد، این ساختمان مقبره یک دختر معصوم بوده که آلاشتی‌ها از زمان‌های قدیم معتقد بوده‌اند تنها زنان می‌توانند از این آرامگاه بازدید نمایند و مردان حق ندارند وارد این مزار شوند، طبق مستندات و مطالعات انجام شده این مقبره از قبل معبد [[آناهیتا]] (الهه آب) بوده است و سه مشخصه معابد آناهیتا (بالای تپه بودن، نزدیک رودخانه بودن و پلان مربع مستطیل) را داراست.
خط ۶۵:
 
== منابع ==
{{پانویس}}
{{استان مازندران}}
{{سلسله پهلوی}}
 
[[رده:شهرستان سوادکوه]]
[[رده:شهرهای استان مازندران]]
 
[[رده:شهرهای شهرستان سوادکوه]]