ورزش زورخانه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

ورزش و انجام حرکات پهلوانی جزو فعالیت‌های اصلی روزمره ایرانیان در دوران باستان بوده‌است. جامعهٔ آن زمان ارزش خاصی برای ورزشکارانی قایل می‌شد که برای قدرت بدنی و شجاعت روحی که در اختیار داشتند، شکرگزار بوده‌اند.

 

 

جایگاه زورخانه پس از اسلام در زنده‌کردن فرهنگ و آیین افتادگی و برادری که از [[ایران باستان|عهد باستان]] در ایران رواج داشته‌است، اهمیت ویژه دارد.{{مدرک}}

 

== آداب ورزش زورخانه‌ای ==

 

ورزش باستانی در بین ورزشکاران به احترام و ادب معروف است و با اصول زیادی همراه است. به‌طور مثال تمامی حرکات با اجازه از [[سادات]] و پیش کسوتان زورخانه که به رخصت گرفتن معروف هست انجام می‌شود.

یکی دیگر از اصلی‌ترین آداب زورخانه این است که ورزشکاران باید مواردی را از قبیل (فروتنی و از خود گذشتگی-مروت-مردانگی-سفره داری-پاکیزگی-کمک به فقرا و تنگدستان و دیگر صفات شامل پهلوانی) را رعایت کند.

 

کسانی بر این گمان هسنند که مردان زورخانه در دوران باستان، آیین رزم هم می‌آموختند و می‌گویند ابزار و ورزش باستانی شباهت شگرفی به [[جنگ‌افزار]] روزگاران قدیم داشته‌است. با [[گرز]] و [[میل]] چوبی زورخانه، [[سپر]] و [[تخته]] بسیار سنگین مشهور به سنگ و [[کمان]] و کباده زورخانه که با آن [[عضله]] می‌پرورانند. در هر حال فنون رزم و ورزش، دیر زمانی است که هر یک به راه خود رفته‌اند حتی [[چرخ زدن]] هم آیین رزم خودش را دارد به‌طوری‌که جوانی که بر بزرگ‌تر خود کنده می‌کشد و از او خواستار است که نخست من می‌چرخم فلسفه آیین رزمی‌اش این است که می‌خواهد بگوید بگذار نخست من شهید بشوم؛ من خواستار جنگ در میدان هستم.

 

یکی از رسم‌های شیرین و معروف زورخانه گلریزان است که در جشن‌ها و اعیاد و میلادهای [[چهارده معصوم]] و در برخی موارد برای قدردانی از زحمات پیشکسوتان گرفته می‌شود و در آخر دو جوان دو طرف لنگی را گرفته و دور می‌خورند و مردم پول در آن لنگ می‌اندازند.

 

== حرکات گوناگون در ورزش زورخانه‌ای ==

اصلی‌ترین حرکات در ورزش‌های زورخانه‌ای عبارت‌اند از:

* [[میل گرفتن]] (شنوی سنگین، شنوی شلاقی).

* [[پا زدن]] (پای جنگلی، پای ضربدری، پای شاطری، شاطری یک، دو، سه، پای یا فتاح، پای تبریزی شلاقی، تبریزی شلاقی یک، دو، سه، پای تبریزی لا فتی.

* '''رتبه چهارم:''' ورزشکار بعد از دوازده سال ورزش کردن و داشتن حداقل بیست و دو سال سن به هنگام آمدن و رفتن از درب زورخانه [[مرشد]] برای او صلوات می‌فرستد.

* '''رتبه پنجم:''' ورزشکار بعد از پانزده سال ورزش کردن و داشتن حداقل بیست و پنج سال سن به هنگام بالا و پایین آمدن از گود مرشد برای او ضرب می‌نوازد.

* '''رتبه هفتم:''' ورزشکار بعد از بیست و چهار سال ورزش کردن و داشتن حداقل سی و دو سال سن به هنگام چرخ زدن [[مرشد]] برای او زنگ می‌زند.

* '''رتبه هشتم:''' ورزشکار بعد از سی دو سال ورزش کردن و داشتن حداقل چهل و دو سال سن به هنگام بالا و پایین آمدن از گود [[مرشد]] برای او زنگ می‌زند.

* '''رتبه نهم:''' ورزشکار بعد از چهل و پنج سال ورزش کردن و داشتن حداقل شصت و پنج سال سن به هنگام آمدن و رفتن از درب زورخانه [[مرشد]] برای او زنگ می‌زند که به این ورزشکاران زنگی می‌گویند که تعدادشان در کشور بسیار کم است.

 

'''

 

[[پرونده:Poster-zorkhane-paris.jpg|بندانگشتی|چپ|130px| پوستر نمایشگاه عکس زورخانه در خانهٔ فرهنگ [[ایران]] - [[پاریس]]، [[فرانسه]]]]

 

 

مهم‌ترین دستاوردهای بازشناسی فرهنگی هنری ورزش زورخانه‌ای از سوی [[بنیاد فردوسی]] عبارت‌اند از:

 

== منابع ==

* [[دانشنامه بروک‌هاوس]] آلمانی در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش