تهاجم عراق به ایران (۱۳۵۹): تفاوت میان نسخه‌ها

عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ ([[۲۲ سپتامبر]] [[۱۹۸۰ (میلادی)|۱۹۸۰]]) حمله به ایران را آغاز کرد. نیروهای عراقی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده بودند که نواحی بزرگی از جنوب غرب ایران را اشغال کنند.

 

 

نیروی زمینی عراق از سه جبهه و در هر جبهه با یک سپاه یورش زمینی خود را آغاز کرد. سپاه اول از [[جبهه شمالی]] حدود ۲۵ کیلومتر در اطراف قصر شیرین پیشروی کرد و سپاه دوم از [[جبهه میانی]] و در اطراف مهران، هردو پس از برخورد به مناطق کوهستانی متوقف شدند. این حملات برای پشتیبانی از حمله اصلی در خوزستان انجام شد. صدام تصور می‌کرد که مورد استقبال مردم خوزستان که بخشی از آنان [[عرب]] یا [[عرب‌زبان]] بودند قرار خواهد گرفت.<ref name=ToolAutoGenRef18>{{پک|Sonnenberg|۱۹۸۵|ک=The Iran-Iraq War}}</ref> هدف اولیه بخش جنوبی ارتش عراق، تصرف برق‌آسای شهر مرزی [[خرمشهر]] و پس از آن [[آبادان]]، [[اهواز]]، [[دزفول]] و [[سوسنگرد]] بود. عراق کسب این هدف را یک پیروزی استراتژیک برای خود تلقی می‌کرد.<ref name=ToolAutoGenRef18 /><ref name="ReferenceA">{{پک|McLaurin|۱۹۸۲|ک=Military Operations}}</ref> پس از تصرف خرمشهر، ارتش عراق موفق شد در اواخر آبان شهر آبادان را به‌طور کامل محاصره کند. عراقی‌ها که بر حمایت [[عرب‌های خوزستان]] از ارتش خود، دست‌کم در شمال خوزستان حساب کرده‌بودند، بازهم ناکام ماندند. حملات پیاپی عراق برای تصرف شهرهای سوسنگرد و اهواز عقیم ماند و ارتش عراق شانس غافلگیری را به‌خاطر مقاومت یک گروه کوچک مردمی از دست داد.<ref name=ToolAutoGenRef18 /> گفتنی‌است که حداکثر پیشروی نیروهای عراقی در جبههٔ جنوبی که در اثر غافلگیری نیروهای ایرانی صورت گرفت، تا ۱۵ کیلومتری شهر اهواز بود.<ref name=th>{{یادکرد|فصل=|کتاب=ATLAS OF UNFORGETTABLE BATTLES Ground Forces Operations September,1980-August,1988|نویسنده = Colonel Mojtaba Jafari|ناشر =Holy Defence reaserech center|چاپ=third edition|شهر=Tehran|کوشش=انگلیسی|صفحه=|سال=2006|شابک=}}</ref>

هدف اولیه بخش جنوبی ارتش عراق، تصرف برق‌آسای شهر مرزی [[خرمشهر]] و پس از آن [[آبادان]]، [[اهواز]]، [[دزفول]] و [[سوسنگرد]] بود. عراق کسب این هدف را یک پیروزی استراتژیک برای خود تلقی می‌کرد.<ref name=ToolAutoGenRef18 /><ref name="ReferenceA" />

 

 

ولی سه ستون زرهی عراقی که برای تصرف خرمشهر اعزام شده بودند با مقاومت ناهماهنگ و خودجوش مردم این شهر مواجه شدند و در کمین حدود ۳۰۰۰ غیرنظامی‌ای افتادند که سلاح‌های ناچیزی همچون تفنگ [[ام۱ گاراند]]، [[نارنجک]] و [[کوکتل مولوتوف]]در مقابل تجاوز ارتش عراق مقاومت می‌کردند. بیشتر نیروهای مقاومت خرمشهر با وجود آموزش نظامی ناچیز انگیزه بسیار زیادی برای جنگیدن داشتند. این نیروها موفق شدند جلوی پیشروی سریع ارتش عراق را بگیرند و عراق در همان مرحله اول جنگ، در رسیدن به اهداف خود ناکام ماند و درگیر یک نبرد خانه به خانه در کوچه‌های خرمشهر شد. تصرف خرمشهر ۳۴ روز<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/246157/روزشمار-مقاومت-خونین-شهر روزشمار حمله عراق به خرمشهر]</ref> به طول انجامید و در درگیری‌ها عراقی‌ها ۵۰۰۰ کشته دادند و پس از آن نیز عراق به مدت سه هفته درگیر نبردهای خیابانی با [[گردان تکاوران دریایی بوشهر]] در این شهر بود. در ایران برای مدت‌ها خرمشهر را به احترام مقاومت و نبرد شهروندان این شهر، «خونین‌شهر» نامیده می‌شد.<ref name=ToolAutoGenRef18 /><ref name="ReferenceA" /> سرانجام با ملحق شدن نیروهای تازه‌نفس لشکر ۱۱ پیاده عراق به نیروهای محاصره‌کننده درگیر در خرمشهر، این شهر سقوط کرد.<ref name="ReferenceB" />

 

== پدافند ایران ==

 

در میان واحدهای نیروی زمینی ارتش ایران در هفته اول حمله عراق به ایران، تنها سرهنگ [[هوشنگ عطاریان]] در جبهه غرب کشور بود که با اتخاذ تاکتیک عملیاتی ضد حمله در روز هشتم از شروع جنگ توانست ارتش عراق را از خاک ایران بیرون نمایند،<ref name=autogenerated8>[http://www.verlag-koester.de/buch.php?fb_id=12&id=61 Verlag Dr. Köster Berlin - Möller, Harald: Geheime Waffenlieferungen der (...)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> در گزارش جنگی [[جمهوری اسلامی]] در آن ایام آمده‌است: