قلعه کرشاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

اطلاع دقیقی از وجه تسمیه «کرشاهی» در دست نیست. هرچند گمانه زنی هاییزنی‌هایی وجود دارد، از جمله اینکه گفته می‌شود: «کرشاهی» همان «کاریز شاهی» است یعنی قناتی که منسوب به شاه می‌باشد. شاید بتوان از طرفی حسب وجود مزرعه و قنات که موجبات کشت و زرع را فراهم آورده است و نیز سخن گفتن اهالی کرشاهی به زبان راژی، کرشاهی را همان کَردویِ شاه قلمداد نمود.  قلعه کرشاهی در فاصله 30 کیلومتری شمال شرقی شهر ابوزیدآباد در موقعیت جغرافیایی ۳۳٫۵۵ درجه شمالی و ۵۲٫۰۶ درجه شرقی، واقع در جنوب بند ریگ، و در نزدیکی ارتفاعات یخاب ابوزیدآباد قرار دارد. این قلعه¬ی تدافعی در حوزه¬ی استحفاظی بخش کویرات (شهر ابوزیدآباد) شهرستان آران و بیدگل قرار دارد.

در مجاورت قلعه سکونتگاهی وجود دارد که به ده کرشاهی معروف است و تا چند سال پیش نیز ساکنانی داشت که با بهره‌برداری از آب قنات موجود در این محل، کشاورزی می‌کردند. هم اکنون هم ساکنان قبلی که در ابوزیدآباد سکنی گزیده اند، برای کشاورزی و دامداری به این مکان رفت و آمد دارند. یکی از طوایفی که امروزه در ابوزیدآباد در محله‌ای که بنامبه نام «کرشایی»، سُکنا گزیده اند، کرشاهی‌ها می‌باشند. این طایفه شامل خاندان‌های پورمقدم، خشایی، خشای، گلشایی، نوری، پورصفاری، عزت پور، نورمحمدپور، نوروزی، آکار، خوش مکان و . . . است. گفته می‌شود ایشان از ایل هاییایل‌هایی بوده اند که ابتدا از زواره به مزرعه کرشاهی که در کنار قلعه کرشاهی قرار داشته کوچ نموده و در آنجا سکنی گزیده‌اند. مستندات مکتوب اعم از قباله‌های بیع، صلح و اجاره که امروزه نیز نزد ساکنان محله کرشاهی ابوزیدآباد موجود می‌باشد، حکایت از جریان حیات و اشتغال ساکنان مزرعه کرشاهی به کشاورزی و دام پروری در گذشته‌های دور داشته‌است. از جمله قباله هاییقباله‌هایی که در سنه 1306 قمری تنظیم شده، این گونه آمده‌است:

پس از دستگیری و اعدام نایب حسین کاشی و حاکم شدن امنیت بر منطقه، مهاجرین کرشایی پس از 14 سال یاغی گری‌های نایب حسین کاشی و پسرش ماشاءالله خان سردار کاشی، مبادرت به بازگشت می نمایند. از آنجایی که قلعه و مزارع به تملک شیبانی‌ها درآمده بود، کرشایی ها، ابتدا مزارع را اجاره نموده و به کشت و زرع مشغول می‌شوند. بعد از اصلاحات ارضی رژیم پهلوی، بنا به درخواست اداره املاک شهرستان، به کشاورزان پیشنهاد می گردد که در صورت تمایل به تملک اراضی می بایست قیمت زمین را طی 15 قسط پرداخت نمایند. پس از پرداخت اقساط که 15 سال به طول می انجامد سرانجام در سال 1356 شمسی، مالکیت مزرعه کرشایی به کشاورزان باز می گردد.  علاوه بر پرداخت اقساط به دولت پس از ادعای مالکیت آقایان یحیی شیبانی و بانو هاجر شیبانی بر املاک مزرعه کرشاهی، برای سومین بار مالکان کرشاهی بمنظوربه منظور جلب رضایت آن‌ها به میزان معینی مصالحه نموده و مبلغی را به آن‌ها نیز پرداخت نموده‌اند. این رضایت نامه که در تاریخ 5/11/1349 تنظیم گردیده است به امضای آقای یحیی شیبانی و بانو هاجر شیبانی رسیده‌است.