جزیره هرمز: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۶۶:
[[پرونده:Portuguese Castle (Hormuz).jpg|261x261px|بندانگشتی| قلعه پرتغالی‌هادر جزیره هرمز]]
{{اصلی|فتح هرمز (۱۶۲۲)}}
هرمز نام بندری معتبر در مصب رود میناب با خلیج فارس بوده استبوده‌است.{{مدرک}} شهر [[میناب]] کنونی بررویبر روی خرابه‌های این بندر ساخته شده استشده‌است. هرمز قدیم در اوایل عهد [[مغول]] تجارت پر رونقی داشته استداشته‌است. با [[ایلخانان مغول|هجوم مغولان]] در حدود سال ۷۰۰ هجری، مردم شهر هرمز ابتدا به [[جزیره قشم]] و سپس به جزیره هرمز که در آن زمان زرون (معرب آن جرون که بعدها نام بندری در محل [[بندرعباس]] کنونی شد و به تلفظ پرتغالی [[بندرعباس|بندر گمبرون]] خوانده شد) نام داشت کوچ نمودند و شهری در آن بنا کردند و نام آنراآن را به یاد شهر قدیم خود هرمز گزاردند.{{مدرک}}
 
به تدریج و طی قرون بعد این شهر نام خود را به همه جزیره داد و ''بندر جرون'' (گمبرون بعدی) نام خود را از آن وام گرفت. عظمت شهر و جزیره هرمز به قدری شد که دو قرن بعد و تا زمانی که توسط [[پرتغال]]ی‌ها اشغال شد مرکز ولایات خلیج فارس از جمله [[بحرین]] بوده استبوده‌است.
 
[[شاه عباس]] در سال ۱۶۲۲ میلادی جزیره هرمز و سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس را از اشغال پرتغالی‌ها خارج ساخت و شهرهای هرمز و گمبرون را تخریب نمود و بندر عباس فعلی را بر خرابه‌های گمبرون استوار کرد. هرمز امروز به هیچ عنوان رونق گذشته را ندارد.
خط ۸۳:
استخراج و صدور خاک سرخ جزیره هرمز یکی از مهم‌ترین منابع درآمد اهالی است. نمک آبی و سنگ لاشه از دیگر معادن این جزیره است. شهر هرمز مرکز جزیره هرمز است. این جزیره [[آب شیرین]] ندارد{{مدرک}} و آب آشامیدنی آن از بندرعباس تأمین می‌شود.
 
جزیره هرمز در میان زمین شناسان به علت این که از انواع خاک‌های مختلف تشکیل شده و تنوع بالایی دارد به بهشت زمین‌شناسی مشهور شده استشده‌است.<ref>کتاب جزیره تاریخی هرمز، بهشت زمین‌شناسی- انتشارات تعالی اندیشه-تهران</ref> جزیرهٔ هرمز شامل [[تپه]] و [[کوه]]‌های [[آتشفشانی]] و نمکی است بلندترین نقطهٔ آن ۲۱۰ متر{{مدرک}} ارتفاع دارد، اطراف آن را [[جلگه]]های پست و همواری پوشانده‌است و معادن خاک سرخ و [[نمک]] سفید آن شهرت فراوانی دارد.
 
== قلعهٔ پرتغالی‌ها ==
خط ۹۸:
{{نقل قول|از فتوحات (پیروزی‌هایی) که درین سنه مبارکه مطابق احدی و ثلثین و الف(۱۰۳۱ قمری) به نیروی اقبال قرین حال اولیاء دولت بیزوال گردید، فتح و تسخیر بلده هرمز است که بسعی امامقلیخان امیر الامرا فارس بوقوع پیوست… و در سال گذشته اشعاری شد (آن پیروزی به شعر درآورده شد) که بنابر ظهور بی‌ادبی‌های فرنگیه پرتکالیه مقیم آنجا… امیر الامرا مذکور لشکر بتادیب (مجازات) ایشان فرستده خود نیز متعاقب رفت… در این وقت که فرنگیه پای از دایره ادب بیرون نهاده به اموری که بتحریر پیوست اقدام نمودند… جماعت [[مردم انگلستان|انگلیسی]] را اخبار نموده ایشان نیز بر حسب وعده آماده خدمت شدند. القصه‌امام قلی خان شجاعت شعار با جنود قاهره فارس متوجه آن صوب (سوی) گشته خود در بندر گمبرو که الیوم به [[بندرعباس|بندر عباسی]] موسوم است اقامت کردند و افواج قاهره (سپاهیان پیروزمند) از [[دریا]] با کشتی‌ها و سفاین عبور نموده داخل جزیره هرمز شدند… القصه بعد از دو ماه و چند روز امتداد ایام محاصره و جنگ و جدال به نیروی دولت و اقبال که همواره قرین حال این [[دودمان]] والاست، قلعه رفیع بنیان [[هرمز]] که در متانت و حصانت شهره جهان و از کارنامه‌های نادره فرنگیان است، مسخر اولیای دولت ابد پیوند گردید… چون خبر فتح هرمز رسید، جناب خانی (امام قلی خان) مورد تحسین و آفرین شاه (عباس) و سپاه گردید و آن خبر بهجت اثر بر مبارزان قلعه گشای رکاب همایون مبارک و میمون آمده در همان روز قلعه [[قندهار]] نیز بتوفیق کردگار مفتوح گشت.. از هر طرف که چشم گشایی نشان فتح… وز هر طرف که گوش نهی مژده ظفر.<ref>کتاب تاریخ عالم آرای عباسی و خامه اسکندربیگ ترکمان، در صفحهٔ ۹۷۹</ref>}}
 
املای آن هرمز یا برگرفته از کلمات خورموز یا خورموغ به معنی لنگرگاه و بندر ایالت موغستان (میناب) بوده استبوده‌است که به واسطه کثرت استفاده از غلط مشهور امروزه هرمز خوانده می‌شود.
 
خواجه [[حافظ شیرازی]] گفته است: