کوه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 85.133.177.165 (بحث) به آخرین تغییری که Azarbarzin انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۶:
== کوه ==
[[پرونده:Chase khar - چاسه خار (3).jpg|بندانگشتی|کوه چاست خوار، [[شهرستان چرام]]]]
کوه: هر یک از بر آمدگیها و مرتفعات سطح زمین که از خاک و سنگ فراوان کانیهای مختلف تشکیل شده و نسبت به زمینهایزمین‌های اطراف بسیار بلند باشد؛ جبل؛
<blockquote>«دریا و کوه در ره و من خسته و ضعیف،{{سخ}}
ای خضر پی خجسته مدد کن به همتم.»<ref>فرهنگ فارسی معین. جلد3</ref><ref>[https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh313/ غزلی از حافظ]</ref></blockquote>
 
== تقدس کوه در فرهنگها ==
در سراسر جهان باستان، [[کوه‌های مقدس]] بسیاری وجود داشت که جایگاه [[خدایان]] بود و پیوند میان آسمان و زمین به شماربه‌شمار می‌آمد. بنابر بعضی [[کیهان]] شناختی‌ها، کوه مقدس نیز مرکز و محور سراسر [[کیهان]] بود. ستیغ‌های دوگانه، گاهی جایگاه خورشید و ماه بود. در [[مصر]]، یک ماه خدا به نام [[تحوت]]، در معبدی می زیست که بر روی سلسله جبالی در غرب شهر [[تب]] واقع بود. در جهان فرودین [[اساطیر مصر]]ی، کوهی وجود داشت که بر فراز آن، تختی بود و [[فرعون]] پس از مرگ به وسیلهٔ نردبانی از آن بالا می‌رفت،
 
در شهرهای [[بین‌النهرین]] [[زیگورات]]، به مفهوم کوه مقدس ساخته می‌شد و معبدی در قلهٔ آن برپا می‌کردند. [[مادر]] – الههٔ عمدهٔ بین‌النهرینی را بانوی کوه (یعنی نین – هورساگ<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Ninhursag ویکی پدیای انگلیسی]</ref> Ninhursag) می‌نامیدند، زیرا کوه‌ها سرچشمهٔ نخستین آبها و در نتیجه، موجب حاصلخیزی به شماربه‌شمار می‌رفتند.
 
[[هندوستان]] دارای کوه‌های مقدس بسیار است. کوه کایلاسا Kailasa در [[هیمالیا]]، جایگاه [[شیوا]] و مرکز زیارت است. در آیین بودایی چنین تعلیم داده می‌شد که زمین مسطح و مدور و کوه [[مرو]] Mero در وسط آن است و تخت بودا را تشکیل می‌دهد. [[استوپا]] و [[پاگودا]]، شکل‌های نمادین کوه مرو بودند و محور کیهانی، از مرکز آن [[معبد]]‌ها می گذشت. جایگاه «بودهی ستوه»، آوالوکی تشوارا، کوه استوره‌ای [[قصر پوتالا|پوتالا]] Potala بود. تپه‌ای که بر آن قصر [[دالایی لاما]] در [[لهاسا]] قرار دارد، سده شانزدهم یعنی زمانی که او آنجا را در اختیار داشت نیز، به همان نام بود، زیرا او بعنوانبه عنوان تجسم دوبارهٔ بودهی ستوه به شماربه‌شمار می‌آمد.
 
خدایان کوهستان‌ها در [[ژاپن]] فراوانند. این کوه‌ها که در آغاز، متعلق به [[شینتو]] بودند، به تدریج، ازآن [[آیین بودایی|آیین بودائی]]<nowiki/>شدند و غالباً مربوط به حاصلخیزی زمین هستند و عده‌ای به زیارت آنهاآن‌ها می‌روند و هر ساله جشن برپا می‌دارند. [[فوجی یاما]]، مقدس‌ترین کوه به شماربه‌شمار می‌رفت و الههٔ حامی آن، Sengen نام داشت که برایش معبدی در ستیغ کوه، ئر ۸۰۶ میلادی، ساخته شد. «سن گن» الههٔ کوه را در [[نقاشی ژاپنی|نقاشی هاینقاشی‌های ژاپنی]] بطور گسترده‌ای نشان می‌دهند، در حالی که، یک شاخهٔ لوبیا در دست دارد، و کلاهی پهن بر سر نهاده‌است که در مورد پرستش او با سه خدای بودایی، جابجایی صورت گرفته‌است. این خدایان را بر روی سه قله نشان می‌دهند که گروهی از زایران بسوی آنهاآن‌ها روانند. خدایان دیگر عبارتند از «سانو» Sano، خدای کوه «هیه یی» Hiei، خدای سهمگین [[شینگون]] Shingon به نام زایوگونگن Zao Gongen، خدای کوه «کیمپو» Kimpo و خدایان بیشمار منطقهٔ کومانو Kumano، با آبشار مقدسش، که تصور می‌رفت نزدیک کوه «پوتالا» بود، که برای «آوالوکی تشوارا» مقدس به شماربه‌شمار می‌رفت. کوخ، یکی از دوازده زینت، بر روی جامهٔ [[فهرست پادشاهان چین|امپراتوران چین]] بود.
 
در استورهٔ [[تایو]]یی، کوه نشانهٔ جزایر خوشبختی، جایگاه جاودانها یا تپه‌های طول عمر، یعنی محلی است که «قارچ مقدس» در آنجا می‌روید. کوه، یکی از موضوعات مردم پسند در نقاشی‌های روی سفال و نقاشی‌های لاک اندود است و در آنجا، سه و گاهی پنج یا هفت ستیغ را بسیار نقش پردازی می‌کردند و این ستیغ‌ها از میان امواج دریای شرقی سربرمی آوردند {مینگ، اواخر سدهٔ پانزدهم}. کوه، مکان عزلت راهبان چینی بود، چنان‌که بیابان تب، برای [[مسیحیت اولیه|عیسویان نخستین]]، چنین وضعی را داشت. در اینجا، عزلت گزیدگان امیدوار بودند دروازهٔ [[بهشت]] جاودانها را بیابند و آن را از طریق شکافی در صخره‌ها پیدا کنند. کوه تایویی را نیز بصورتی حجاری می‌کردند که جاودانها را همراه با نماد تایویی نشان دهند و این کوه برای دانشمندان موجب تفکر و اندیشه می‌شد.
 
در [[کتاب عهد عتیق]]، [[یهوه]] از فراز [[کوه سینا]] با [[موسی]] سخن گفت. در نقشه‌های جهان در [[قرون وسطا]]، که معمولن مدور نشان داده می‌شدند، اورشلیم را در وسط قرار می‌دادند، به طوری کهبه‌طوری‌که [[صلیب]]، که گاه نماد [[حضرت عیسی]] بود، و بطور سنتی، از او بعنوانبه عنوان تپه یاد می‌شد، در مرکز جهان عیسویت قرار داشت.<ref>فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب/جیمز هال/برگردان رقیه بهزادی/فرهنگ معاصر</ref>
 
== کوه‌ها در زمین ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/کوه»