پامیر: تفاوت میان نسخه‌ها

قسمت اعظم این سرزمین متعلق به [[تاجیکستان]] و [[قرقیزستان]] و مابقی جزء [[افغانستان]] و [[پاکستان]] است. در مشرق به دشتها و ریگزارهای [[ترکستان چین]] منتهی شود و در شمال به [[فرغانه]] و به مغرب در طول سیلابهائی که [[آمودریا]] از آنهاآن‌ها تشکیل می‌شود به پستی می‌گراید و در جنوب آن رشته‌کوه [[قراقروم (کوه)|قره‌قوروم]] واقع است.

کوه‌های پامیر در حدود ۷۰۰۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد. ارتفاع این سرزمین که از سطح دریا در حدود ۴۰۰۰ متر است باعث سختی آب و هوای آن شده‌است چنان‌که زمستان در این منطقه هفت ماه طول می‌کشد و تنها در یک ماه (ماه ژوئیه) شبها شب‌نم نمی‌باشد و حرارت روزها گاه به ۷۰ درجه می‌رسد. پامیر هوائی خشک دارد و باران و برف در آن بندرت می‌بارد. بادهای آن بسیار سرد است ولی شدید نیست لکن با خشکی آب و هوا دریاچه‌های متعددی در آنجا هست که برخی وسیع باشد لیکن آب این دریاچه‌ها روبه نقصان است چنان‌که بعضی بکلیبه کلی از میان رفته‌است. از جمله دریاچه‌های آن [[قره‌کول]] با ۳۰۰ هزارمترمربع مساحت و [[ساری‌گول]] با ۴۲۶۷ مترمربع مساحت است.

ظاهراً سکنهٔ فعلی هند و ایران از این معبر گذشته و در این دو مملکت سکنی گزیده‌اند. از جبال مهمی که از این عقدهٔ کوهستانی آغاز می‌شود در شمال، رشته‌کوه‌های [[تیانشان]] است که از حوالی [[سمرقند]] تا داخلهٔ [[ترکستان چین]] امتداد دارد و در جنوب کوه‌های کوئن‌لُن و [[قراقروم (کوه)|قراقروم]] و [[هیمالیا]] که همه بموازات یکدیگر از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارند و از دره‌های مابین آنهاآن‌ها هر یک رودی جاری است. در جانب غربی این نجد دو رشته‌جبال از پامیر آغاز می‌شود یکی سلسلهٔ جبال [[هندوکوه]] یا [[هندوکش]] و دنباله‌های آن یعنی [[کوه‌بابا]] و [[سپیدکوه]] و [[سیاه‌کوه]] و کوه‌های شمال خراسان. دیگر سلسلهٔ سلیمان که در امتداد رود [[سند (رود)|سند]] بجهت جنوب ممتد می‌شود و به بلوچستان و سواحل [[اقیانوس هند]] می‌انجامد و راه‌های اصلی سرزمین‌های مجاور نجد پامیر یعنی افغانستان و [[پنجاب]] و [[ترکستان]] و [[کاشغر]] و ایران همه از میان همین سلسله کوه‌هاست.

نام سه عدد از بلندترین کوهستان‌های پامیر از این قرار است: [[قله اسماعیل سامانی]] با ۷۴۹۵ متر ارتفاع (نامهای دیگر آن از ۱۹۳۲–۱۹۶۲ قله [[ژوزف استالین|استالین]]، از ۱۹۶۲–۱۹۹۸ قله [[کمونیسم]])، [[قله ابن سینا]] با ۷۱۳۴ متر ارتفاع (به طوربه‌طور غیررسمی با نام قله [[ولادیمیر لنین|لنین]] شناخته می‌شود)، قله '''کُرژِنفسکایا''' با ۷۱۰۵ متر ارتفاع.<ref>''Tajikistan: 15 Years of Independence'', statistical yearbook, Dushanbe, 2006, p. 8, in Russian.</ref> در قسمت شرقی ''پامیر'' قله چینی '''کنگور تاغ''' با ۷۶۴۹ متر بلندترین قله پامیر محسوب می‌شود.<div style="position: relative;">[[پرونده:Tajikistan Topography.png|وسط|800px|نقشهٔ پامیر]]