باغ دولت‌آباد: تفاوت میان نسخه‌ها

| بنا کنندهبناکننده = [[محمدتقی خان بافقی]]

باغ دولت‌آباد در یزد در اواخر دوره [[افشاریه]] و درسال ۱۱۶۰ ه‍.ق توسط محمد تقی خان بافقی معروف به (خان بزرگ) که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود احداث گردید. مرحوم محمدتقی خان ابتدا قناتی به طول ۶۵ کیلومتررا احداث نمود و آب را از [[مهریز]] به یزد و محل کنونی باغ دولت‌آباد رساند و سپس مجموعه حکومتی (دارالحکومه) خو د را بنا کرد. این باغ با مساحتی درحدود ۷۰/۰۰۰ مترمربع شامل ساختمان‌ها، حوض‌ها و آبنماهای بسیاری بوده که در فضای بین آنهاآن‌ها باغ‌های با درختان [[انار]] و [[انگور]] و… باگل‌های فراوانی زینت بخش محیط بوده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.dolatabad.com/fa/سربرگ/درباره-باغ-دولت-آباد سایت رسمی باغ دولت‌آباد |عنوان= وب‌گاه رسمی باغ دولت‌آباد| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

{{سر خط}}[[قنات]] تاریخی عظیم دولت‌آباد با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال از احداث پنج رشته [[قنات]] تشکیل شده و از ارتفاعات [[مهریز]] سرچشمه می‌گرفته و پس از مشروب کردن بخشی از زمینهایزمین‌های مهریز و به کار انداختن چند [[آسیاب آبی]] و طی بیش از ۵۰ کیلومتر به یزد می‌رسیده و باغ دولت‌آباد را آبیاری می‌کرده. اما این باغ در حال حاضر توسط چاه نیمه عمیق مجاور آبیاری می‌شود.<ref name="dltabad">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.aftabir.com/articles/view/art_culture/cultural_heritage/c5c1179499183_dowlatabad_p1.php/تاریخچه-باغ-دولت-آباد-یزد شبکه اینترنتی آفتاب |عنوان= تاریخچه باغ دولت‌آباد یزد | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

دولت‌آباد از دیدگاه گونه شناسیگونه‌شناسی عملکردی، باغ «سکونتگاهی-حکومتی» است. به نحوی که باغ بیرونی محل انجام تشریفات حکومتی، مراسم ورزشی و اداره امور شهر بوده‌است و باغ اندرونی، بخش خصوصی و اقامتگاهی مجموعه به‌شمار می‌رفته‌است. درباغ‌های سکونتگاهی-حکومتی، عرصه اندرونی را از سایر عرصه‌ها کاملاً متمایز می‌کردند و حتی دربان یا حاجبی را برای نظارت بر آن تعیین می‌کردند.<ref name="dltabad" />

این بخش محل سکونت حاکم و خانواده اش شامل ساختمانهایساختمان‌های زیر بوده‌است:<ref name="atlasi" />

'''ساختمان (عمارت) هشتی''' از مهمترین بخش‌های مجموعه به‌شمار می‌رود که در آن، تلفیق جریان هوا و آب به زیباترین شکل صورت گرفته‌است. درایندر این ساختمان با تلفیق باد و آب که درحوض‌های داخل ساختمان درجریان است هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه نشین و تالارها انتقال پیدا می‌کند. به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه نیز گفته می‌شود.{{سر خط}}این بنا از سه [[شاه نشین]] با درهای مشبک٫ اتاقک بادگیر٫ هشتی و دو اتاق [[پستو]] تشکیل شده و شکل کلی بنا شبیه به یک هشت ضلعی است، همچنین [[بادگیر]] قرار گرفته بر آن نیز از نوع ''هشت تنبوشه'' می‌باشد.{{سر خط}}سقف قسمت میانی (هشتی) دارای [[کاربندی]] زیبایی که اثر استاد حاجی علی اکبر آخوند است که با سیم گل و دمگیری گچی به طرزی بسیار ماهرانه اجرا شده‌است.

این بخش محل استقرار کاروانها، همچنین رسیدگی به امور حکومتی و شامل ساختمانهایساختمان‌های زیر بوده‌است:<ref name="atlasi" />