چهردادنسک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:مرتب‌سازی عنوان‌ها+تمیز+
خط ۴:
 
== جزئیات ==
در [[زبان اوستایی]] «چیثره‌داته» (Cithradata )، در پهلوی: «چیتردات» (نسک) (Cihr dat) یا (citr‏citr) یا: «جیراشت» (jirast‏jirast) و به گفتهٔ مسعودی (سدهٔ چهارم): «چیرشت » (jirast‏jirast)، و در پارسی: «چهرداد » (نسک » است.
بخش نخست واژه از ریشهٔ اوستایی: چیثر (cithra ) به معنی تخمه و نژاد (چهر‏چهر).
و بخش دوم: داتا‏داتا (data) به معنی قانون یا آفرینش (داد‏داد) است؛ و روی هم: آفرینش نژادها یا آگاهی‌های نژادی (نژادنامه ـ تبارنامه‏تبارنامه) معنی می‌دهد.
چهرداد نسک اوستایی، دارای ۲۲ بخش و دوازدهمین نسک از نسک‌های بیست و یک‌گانهٔ اوستای باستانی بوده‌است.
در متن پهلوی «شایست نشایست » نیز، از چهردادنسک یاد شده‌است (پیرامون مشورت با نیکان)
یکی این که امور را به همپرسی مشاورت با نیکان باید کرد و اندازه مثل آن نیز در «چهرداد » (نسک‏نسک) پیدا است که [[سپندارمذ]]، به [[منوچهر]] گفت که در چهردادنامه از نژادها و نسب نامه‌ها و چگونگی فرمانروایی‌های ایرانی به ویژه [[پیشدادیان]] و [[کیانیان]] و زایش و سرگذاشت پیامبر ایرانی (اشوزرتشت اسپیتیمان ) سخن رفته بود …
 
چهردادنامه دربرگیرندهٔ نژادهای مردمان از [[کیومرث]] (نخستین مردم‏مردم)، چگونگی آفرینش [[مشی و مشیانه]]، گسترش و پراکندگی گونه‌های مردمان در هفت کشور زمین (هفت اقلیم‏اقلیم) و آیین‌های گوناگون نژادها تا هنگامهٔ زایش [[زرتشت]] بوده‌است؛ و برابر با آگاهی‌هایی که از گفتارهای [[چهردادنامه]] در دست است، این دفتر گمشده، از باستانی‌ترین گام‌های تاریخ‌نویسی و از ریشه‌های آیین‌نامه‌ها، [[تاج‌نامه|تاج‌نامه‌ها]] و شاهنامه‌های ایران باستان به‌شمار می‌رود<ref>التنبیه و الاشراف، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، ترجمهٔ ابوالقاسم پاینده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹، رویهٔ ۸۶ ۲ ـ شایست نشایست، فصل ده</ref>
 
در چهردادنسک تبارنامهٔ [[هوشنگ]] فرقی با [[بندهشن]] داشت، چه بنابر آنچه در چهرداد نسک آمده بود هوشنگ نوادهٔ [[کیومرث]] و از فرزندان سه گانهٔ مشیگ بود و از دو فرزند دیگر یکی ویگرد و دیگری تاز نام داشت، اما در بندهشن میان هوشنگ و کیومرث سه نسل فاصله است.<ref>دهخدا. مدخل هوشنگ.</ref>