عزیزخان مکری: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۱:
| سمت =سرهنگ فوج ششم تبریز(۱۲۵۳–۱۲۵۴ قمری){{سخ}}[[آجودان|آجودان باشی]](۱۲۶۴ قمری){{سخ}}سردارکل (۱۲۶۹–۱۲۷۳ قمری){{سخ}}ریاست ادارهٔ [[دارالفنون|دارُالفُنون]] (۱۲۶۹ قمری){{سخ}}[[وزیرجنگ]] (۱۲۸۴–۱۲۸۵ قمری){{سخ}}پیشکار آذربایجان (۱۲۸۷ قمری)
| پستهای قبلی =
| فعالیتها =ریاست مدرسه دارلفنون{{سخ}}مدرس مدرسه نظامی{{سخ}} مأمور دفع [[شورش بابیان زنجان]] و فارس {{سخ}} ریاست فوج چهارم حکومت تبریز و مازندران {{سخ}}
| قبل از =
| بعد از =
| امضاء =[[پرونده:Azizkhan sing.jpg|100px]]
|
| زیرنویس =
}}
'''عزیزخان مکری''' {{به کردی|عەزیزخانی موکری}} (۱۱۷۱ حومهٔ [[سردشت]]، [[۱۲۴۹]] هجری شمسی در [[تبریز]]) او در حکومت [[ناصرالدین شاه]] قاجار؛ سمتهای سردارکُل عساکر منصوره و فرماندهی کل قوا ایران، ریاست ادارهٔ [[دارالفنون|دارُالفُنون]]، وزیر جنگ، [[آجودان|آجودان باشی]] و پیشکار آذربایجان را به عهده داشت. عزیزخان داماد [[میرزا تقی خان فراهانی]] و همچنین از بیگزادهگان سرشناس کُرد نیز بود که در اواسط سلطنت [[محمدشاه قاجار]] به علت داشتن سواد و خط خوش وارد خدمت به دولت شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی |نشانی=http://lib.eshia.ir/23019/1/5451/عزیزخان_مکری |عنوان=عزیزخان مکری | ناشر =دانشنامه جهان اسلام |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۲۰ مرداد ۱۳۹۴ {{نشان زبان|fa}} }}</ref> عزیزخان مکری بیش از سی سال در پُستهای مختلف دولتی فعالیت کرد و در سال ۱۲۴۹ شمسی به علت بیماری و کهولت سن در تبریز درگذشت.<ref>{{پک|افخمی ابراهیم|۱۳۶۴|ک=تاریخ و ادب و فرهنگ مکریان|ص=۱۷۲}}</ref> چهار راه عزیزخان در [[خیابان حافظ]] و [[آب سردار]] در [[تهران]] به نام او نامگذاری
سردار مکری غیر از [[زبان کردی]] به زبانهای [[فارسی]]، [[ترکی]] و [[عربی]] مسلط بودهاست.<ref>{{پک|ابراهیم افخمی|۶۴|ک=تاریخ و ادب و فرهنگ مکریان|ص=۱۶۲}}</ref>
در سال [[۱۲۶۷]] قمری، ناصرالدین شاه به همراه امیرکبیر عازم [[اصفهان]] شد. در این سفر، عزیزخان مکری که در آن زمان آجودانباشی کل عساکر ایران بود، برای نظم قشون شهر و [[ارگ (معماری)|ارگ]] در [[تهران]] ماند و به گونهٔ که اختیار تمام کارهای کشوری و لشکری در دست او قرار گرفته بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =علی بیگدلی، رسول پیروتی |نشانی=https://journals.ut.ac.ir/article_52740_0.html |عنوان=نقش سردار عزیزخان در سیاست داخلی و خارجی | ناشر =سامانه نشریات و مجلات علمی دانشگاه تهران |تاریخ = تابستان ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=۱۰ مرداد ۱۳۹۴}}</ref>
سردارکل در اعدام برخی از سران غائله [[باب]]یه نظیر قره العین و [[سید حسین یزدی]] (کاتب مشهور باب) دخالت
عزیزخان با امیرزاده خانُم فراهانی یکی از دختران امیرکبیر ازدواج کرد و پسرانش علی خان، حسینخان نام داشتند. در اواخر پیری یکی از همسران دیگر عزیزخان پسری دیگر بهنام [[سیف الدین خان مکری|سیف الدین خان]] برای او بهدنیا آورد.
خط ۴۸:
[[پرونده:Azizkhan Mukri Qajar.jpg|بندانگشتی|چپ|180px|سردارکل]]
[[ایستویک کاردار]] سفارت انگلیس که عزیزخان را به تاریخ ۱۴ ربیع الاول [[۱۲۷۷]] قمری در [[تبریز]] ملاقات
[[یاکوب ادوارد پولاک]] نیز در صفحهٔ ۲۴ سفرنامه ایران و ایرانیان در مورد او چنین
=== مرگ ===
عزیزخان در سال [[۱۲۸۷]] قمری به پیشکاری [[آذربایجان]] نایل شد و به تبریز رفت اما پیری و کهولت سن او را درامان نگذاشت و در اواخر همان سال در تبریز درگذشت و در محله سرخاب و در کنار مقبره [[سید حمزه]] دفن شد.
[[ناصر الدین شاه]] در سفرنامهٔ کربلا در مورد مرگ او چنین
=== خانواده ===
|